Bí ẩn thứ từng được kỵ binh Mông Cổ cất kỹ trong áo choàng, mang đi 'đánh đông dẹp bắc'!
Có nhiều yếu tố đã làm nên các chiến dịch quân sự cực kỳ thành công của người Mông Cổ trong quá khứ, nhưng có 1 thứ mà kỵ binh của họ khó có thể bỏ qua trước trận đánh.
Đế chế Mông Cổ từng nắm quyền kiểm soát hơn 24 triệu km2 và 1/4 dân số thế giới. Có thể nói mức độ thống trị về quân sự và chính trị này gần như không thể tưởng tượng được trong thế giới hiện đại.
Có nhiều yếu tố đã góp phần làm nên các chiến dịch quân sự cực kỳ thành công của họ, bao gồm kỷ luật cao, kỹ năng cưỡi ngựa và bắn cung cũng như sự linh hoạt của họ trong việc học hỏi và sử dụng các chiến lược và công nghệ của kẻ thù.
Tuy nhiên một thứ không thể bỏ qua đó là bổ sung dinh dưỡng và giữ vững tinh thần cho đội quân hung tợn và đông đảo này - một loại đồ uống được người Mông Cổ yêu thích, được xã hội coi trọng và thậm chí được cho là giúp tăng cường sức mạnh tinh thần - Airag (hay Ayrag).
Airag được tạo ra bằng cách lên men sữa lấy từ những con ngựa đi cùng đoàn quân Mông Cổ - nó vừa có giá trị dinh dưỡng cao, vừa 2% cồn - thức uống hoàn hảo giúp rèn luyện cả thể chất và tinh thần chiến binh.
Sữa sau khi vắt ra được cất giữ trong một chiếc túi da bên trong áo choàng của người Mông Cổ hoặc một túi da gắn vào yên ngựa.
Nhiệt độ cơ thể và việc vận động sẽ hỗ trợ quá trình lên men mất khoảng 2 ngày và sau khi phần rắn hơn (bơ ngựa) nổi lên và được loại bỏ - những gì còn lại sẽ trở nên thơm ngon và sẵn sàng để được sử dụng.
Việc phát minh và đưa Airag vào chế độ ăn của người Mông Cổ cho chúng ta hiểu hơn về sự tháo vát và tự cung tự cấp của họ.
Người Mông Cổ là một dân tộc du mục do vậy họ là những chuyên gia tận dụng mọi nguồn lực sẵn có. Một dân tộc thường xuyên di chuyển và được biết đến với những kỵ binh lão luyện theo lẽ tự nhiên sẽ muốn phát huy hết khả năng của số lượng lớn ngựa trong tay mình.
Hình minh họa.
Về câu hỏi tại sao người Mông Cổ lại nghĩ tới việc lên men sữa ngựa - cần lưu ý rằng đây không phải là thức uống phổ biến với con người và quá trình lên men giúp giảm đáng kể hàm lượng lactose trong sữa, thứ mà con người có khuynh hướng không dung nạp.
Và độ cồn 2% có thể là một "phần thưởng" sau quá trình này.
Về hương vị và tác dụng của Airaq, nhà truyền giáo William de Rubruquis người từng sống 6 tháng chung với người Mông Cổ miêu tả loại đồ uống này "cay nồng trên lưỡi như khi uống rượu nho lúc say" và để lại hậu vị là "sữa hạnh nhân trên đầu lưỡi".
Hiện tại ở Trung Á, người ta vẫn tiếp tục yêu thích và sản xuất Airag với quy mô công nghiệp và chúng được bán với một tên gọi khác là Kumis.
Và nếu bạn du lịch ở Kazakhstan và nếm thử Kumis bằng cách nào, chắc chắn rằng người dân sẽ vui vẻ hơn nhiều khi bạn thảo luận về nó như một phần quan trọng trong di sản của họ hơn là hỏi Borat* sống ở đâu.
*Borat là một nhân vật hư cấu người Kazakhstan trong loạt bộ phim hài cùng tên.
Hình minh họa.
