Bị giữ tiền điện để hồi tố giá FIT, loạt nhà đầu tư điện tái tạo lại kiến nghị nóng
44 nhà đầu tư điện tái tạo gặp vướng mắc vừa đồng ký tên, gửi thư lần hai đến lãnh đạo Chính phủ và bộ, ngành liên quan nhằm kiến nghị các giải pháp tháo gỡ trên tinh thần Nghị quyết 68-NQ/TW.
Hiện, có 173 nhà máy/phần nhà máy điện mặt trời, điện gió vướng mắc về việc chưa được chấp thuận kết quả nghiệm thu (chấp thuận nghiệm thu) của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền tại thời điểm được công nhận ngày vận hành thương mại (COD).
Theo nhóm doanh nghiệp này, sau khi các nhà đầu tư gửi thư kiến nghị đầu tiên (ngày 5/3/2025), Công ty mua bán điện (EVNEPTC), đơn vị trực thuộc của EVN, đã tổ chức một số cuộc họp để thu thập ý kiến từ các nhà đầu tư.
Tuy nhiên, các đề xuất do EVNEPTC đưa ra không những không giải quyết được các vấn đề cốt lõi, mà còn làm cho nhà đầu tư trở nên lo lắng hơn.
Cụ thể, EVNEPTC đề xuất: Trong thời gian chờ hướng dẫn hoặc kết luận của cơ quan có thẩm quyền, sẽ tạm thanh toán tiền điện theo nguyên tắc áp dụng giá điện tương đương giá FIT hoặc giá trần của khung giá chuyển tiếp có hiệu lực tại thời điểm nhà máy điện liên quan có chấp thuận nghiệm thu.
Hiện có 173 nhà máy/phần nhà máy điện mặt trời, điện gió vướng mắc về việc chưa được chấp thuận kết quả nghiệm thu.
Sau khi có hướng dẫn hoặc kết luận của cơ quan có thẩm quyền, các bên sẽ "sửa đổi hợp đồng" và thực hiện thanh quyết toán tiền điện theo hướng hồi tố ngày COD về ngày có chấp chấp thuận nghiệm thu thực tế.
Các nhà đầu tư phản đối đề xuất nói trên của EVNEPTC vì cho rằng các đề xuất này trái với cả thỏa thuận trong các hợp đồng mua bán điện đang có hiệu lực cũng như pháp luật hiện hành.
Bên cạnh đó, không có cơ sở pháp lý nào để tạm giữ lại một phần tiền mua bán điện, áp dụng biểu giá tạm thời trái với biểu giá đã thỏa thuận trước đó hay ép buộc nhà đầu tư ký sửa đổi hợp đồng mua bán điện.
Điều đáng nói, kể từ kỳ hóa đơn thanh toán tiền điện vào tháng 1/2025, EVNEPTC đã đơn phương tạm giữ lại một phần tiền thanh toán thông qua việc áp dụng biểu giá tạm thời do chính EVNEPTC đề xuất - dù không có bất kỳ công văn chính thức nào tới các nhà đầu tư từ EVNEPTC hay bất kỳ cơ quan Nhà nước có thẩm quyền nào.
Do đó, các nhà đầu tư điện tái tạo đang vướng mắc kiến nghị Chính phủ, Bộ Công thương, EVN và các đơn vị trực thuộc xác nhận và thi hành ngày COD chấp thuận ban đầu; đảm bảo EVNEPTC thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ hợp đồng theo các hợp đồng mua bán điện đã ký bằng cách thanh toán đầy đủ và đúng hạn cho các dự án điện.
Đồng thời, không áp dụng hồi tố các quy định mới về việc xác định điều kiện COD và giá FIT đối với các dự án đã đạt COD trước khi ban hành các quy định mới.
Các nhà đầu tư cũng đề xuất một cuộc thảo luận tiếp theo và mong muốn tìm ra một giải pháp mang tính xây dựng, bảo đảm nguyên tắc công bằng, chắc chắn về pháp lý và phù hợp định hướng phát triển năng lượng tái tạo của Việt Nam.
Để khuyến khích phát triển điện tái tạo, Chính phủ đưa ra cơ chế giá ưu đãi FIT.
Với điện mặt trời, bao gồm: FIT1 là 9,35 cent/kWh, tương đương khoảng 2.231 đồng/kWh cho các dự án vận hành thương mại trước 30/6/2019 ; FIT 2 là 8,38 cent (tương đương 1.943VND/kWh) cho các dự án vận hành thương mại trước 31/12/2020.
Các dự án không kịp FIT2 sẽ áp dụng theo giá điện chuyển tiếp ngưỡng hơn 1.100 đồng/kWh với điện mặt trời mặt đất và ngưỡng hơn 1.500 với điện mặt trời nổi.
Còn với điện gió, theo Quyết định 39, giá FIT ưu đãi cho điện gió trên biển là 9,8 cent/kWh, tương đương 2.223 đồng và trên bờ là 8,5 cent/kWh khoảng 1.927 đồng, cho các dự án vận hành thương mại trước 31/10/2021. Giá chuyển tiếp cho nhà máy điện gió trên bờ là 1.587,12 đồng/kWh; nhà máy điện gió trên biển là 1.815,95 đồng/kWh.
