Trung Quốc tung công nghệ FK-3000: 'Sát thủ' bắn 96 tên lửa một lượt, vượt xa Pantsir

Hệ thống chống máy bay không người lái FK-3000 là một trong những phát triển mới nhất của ngành công nghiệp quốc phòng Trung Quốc, được thiết kế đặc biệt để đối phó với các mối đe dọa từ đàn drone (drone swarms) và các mục tiêu bay thấp, chậm.

Do Tập đoàn Khoa học Công nghiệp Không gian Trung Quốc (CASIC) phát triển, FK-3000 đại diện cho sự tiến bộ trong công nghệ phòng không tầm ngắn (SHORAD), kết hợp giữa tên lửa, pháo và cảm biến hiện đại.

Hệ thống này đã được giới thiệu lần đầu tại Triển lãm Hàng không Zhuhai năm 2022 và gần đây được quan sát trong các buổi diễn tập duyệt binh của Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) vào tháng 8/2025, cho thấy nó đã được triển khai thực tế.

Dựa trên các nguồn defence-blog.com, twz.com, armyrecognition.com, topwar.ru, rg.ru, lenta.ru… bài viết sẽ phân tích chi tiết công nghệ cốt lõi của FK-3000, bao gồm các thành phần, khả năng và so sánh với các hệ thống tương đương…

Tổ hợp tên lửa – pháo phòng không FK-3000 Trung Quốc trong buổi diễn tập duyệt binh, tháng 8/2025. Ảnh: Telegram/Dambiev

Nền tảng và thiết kế tổng thể

FK-3000 được lắp đặt trên nền tảng xe tải Shaanxi SX2220 6x6 (hoặc 3 trục, tùy phiên bản), một loại xe bánh lốp toàn địa hình với cabin bọc thép, đảm bảo khả năng di chuyển cao.

Thiết kế này cho phép hệ thống hoạt động linh hoạt trên địa hình phức tạp, phù hợp cho việc bảo vệ các vị trí tiền tuyến, cơ sở hạ tầng quan trọng như thành phố, trung tâm chỉ huy hoặc tuyến hậu cần.

Tháp pháo quay tự động (unmanned turret) là yếu tố trung tâm, tích hợp các hệ thống vũ khí và cảm biến, cho phép hoạt động mọi thời tiết, ngày đêm.

Một điểm nổi bật là thiết kế mô-đun, cho phép tùy chỉnh tải trọng tên lửa và tích hợp các cảm biến nâng cao hoặc hệ thống chỉ huy mạng lưới, giúp FK-3000 dễ dàng nâng cấp trong tương lai.

Hệ thống còn có thể kết nối với các phương tiện không người lái mặt đất (UGV) để mở rộng phạm vi phòng thủ, với mỗi UGV mang thêm 24 tên lửa nhỏ.

Trung Quốc bắt đầu triển khai hệ thống phòng không mới FK-3000, chuyên đối phó các cuộc tấn công bằng UAV quy mô lớn, phản ánh nỗi lo ngày càng tăng trước mối đe dọa này. Ảnh: defence-blog.com

Công nghệ tên lửa và vũ khí

Một trong những công nghệ tiên tiến nhất của FK-3000 là khả năng mang theo tới 96 tên lửa đánh chặn nhỏ (mini-interceptors), vượt trội so với nhiều hệ thống tương đương, giúp đối phó hiệu quả với các cuộc tấn công bão hòa từ đàn drone.

Tên lửa nhỏ (micro-missiles): Được đóng gói quad-packed (bốn quả trong một ống phóng), với đường kính khoảng 40mm, tốc độ bay khoảng 600m/s và tầm bắn tối đa 5km.

Chúng sử dụng đầu dò hồng ngoại hình ảnh (infrared imaging seekers) và chế độ ‘bắn và quên’, phù hợp để tiêu diệt các mục tiêu nhỏ như quadcopters hoặc drone shahed của Iran.

Trong cấu hình tiêu chuẩn, hệ thống mang 48 quả, nhưng có thể tăng lên 96 nếu thay thế các tên lửa lớn hơn.

Thời gian đánh chặn chỉ từ 4-6 giây, với xác suất thành công 85% đối với máy bay cánh cố định và 65% đối với tên lửa dẫn đường nhỏ.

Tên lửa lớn (FK-3000/L): Dựa trên nền tảng FK-1000, có tầm bắn lên đến 22km, dùng để đối phó với các mối đe dọa lớn hơn như trực thăng hoặc tên lửa hành trình.

Mỗi bên tháp pháo có 12 ống phóng, cho phép tải hỗn hợp (ví dụ: 48 tên lửa nhỏ ở một bên và tên lửa lớn ở bên kia).

Pháo tự động 30mm: Kết hợp với đạn nổ gần (proximity-fuzed) hoặc đạn nổ không khí (airbursting), có tầm bắn hiệu quả khoảng 4km.

Pháo này cung cấp lớp phòng thủ dự phòng cho các mục tiêu rất gần (từ 300m), đặc biệt hiệu quả chống drone nhỏ mà tên lửa có thể bỏ lỡ.

Tổng cộng, hai pod phóng (mỗi pod 12 ô) cho phép FK-3000 mang 24 tên lửa lớn hoặc lên đến 96 tên lửa nhỏ, tạo nên "mật độ đạn dược cao" – một lợi thế lớn trong việc chống lại các cuộc tấn công đồng thời từ hàng trăm drone.

FK-3000 tại triển lãm Airshow China-2022. Ảnh: Telegram/BMPD

Hệ thống radar và cảm biến

Công nghệ cảm biến là trái tim của FK-3000, với radar mảng pha (phased array) được thiết kế lại để phát hiện các mục tiêu "thấp, chậm và nhỏ" (low, slow, small targets).

Hệ thống bao gồm: Một radar lớn và ba panel nhỏ hơn, cung cấp phủ sóng 360 độ, với tầm phát hiện từ 150m đến 30km.

Radar có thể theo dõi mục tiêu di chuyển từ 2.57 đến 411 m/s, bao gồm cả drone chậm và tên lửa hành trình nhanh.

Trạm quang điện tử (optoelectronic station - OES) kết hợp camera video hồng ngoại và quang học, hỗ trợ theo dõi và nhắm bắn trong điều kiện thời tiết xấu hoặc ban đêm.

Radar quét tích hợp và ăng-ten dome cho liên lạc ngoài tầm nhìn (beyond-line-of-sight - BLOS), cho phép hệ thống hoạt động độc lập hoặc nhận dữ liệu từ nguồn bên ngoài.

Ngoài ra, FK-3000 còn tích hợp thiết bị gây nhiễu chiến tranh điện tử (electronic warfare jammer) để làm gián đoạn liên kết điều khiển của drone trước khi bắn, tăng hiệu quả tổng thể.

Tầm đánh chặn tổng thể từ 300m đến 12km (có thể lên 20km với tên lửa lớn), làm cho hệ thống phù hợp với các kịch bản phòng thủ điểm (point defense).

Tổ hợp tên lửa phòng không Pantsir của Nga. Ảnh: MW.

Khả năng triển khai và chi phí

FK-3000 được thiết kế cho tính cơ động cao, với chi phí ước tính khoảng 5 triệu USD mỗi đơn vị – thấp hơn so với các hệ thống phương Tây như Patriot (Mỹ) hoặc S-400 (Nga).

Nó có thể hoạt động như nút trung tâm trong mạng lưới phòng thủ, kiểm soát từ xa một hoặc hai đơn vị khác, và được triển khai để bảo vệ các đơn vị cơ giới hóa, thành phố hoặc vị trí chiến lược.

Sự ra đời của hệ thống phản ánh bài học từ các cuộc xung đột như xung đột Nga-Ukraine, nơi drone đã chứng minh khả năng gây thiệt hại lớn.

So sánh với các hệ thống khác

FK-3000 thường được so sánh với hệ thống Pantsir-S1 của Nga, được coi là "người anh em" về chức năng nhưng FK-3000 vượt trội ở số lượng tên lửa nhỏ (96 so với 48 của Pantsir SMD-E) và thiết kế chuyên biệt chống drone.

Các nguồn phương Tây như Military Watch Magazine (MWM) đánh giá FK-3000 có hiệu suất cao hơn Pantsir nhờ công nghệ mới hơn và mật độ đạn dược lớn, dù Pantsir có tầm bắn tên lửa xa hơn (lên đến 20km).

So với các hệ thống Mỹ như Stryker SHORAD (chỉ 8 tên lửa Stinger) hoặc Iron Dome (20 tên lửa Tamir), FK-3000 nổi bật với tính tự chứa và cơ động, trong khi các hệ thống châu Âu như SAMP/T được đánh giá kém hơn về khả năng chống bầy đàn.

FK-3000 đại diện cho sự cân bằng giữa chi phí thấp và hiệu quả cao, phù hợp với chiến lược phòng thủ của PLA trước các mối đe dọa UAV ngày càng phổ biến.

Đào Cảnh