Bí thư TP.HCM Trần Lưu Quang: Chuẩn bị kỹ mô hình, cơ chế, nhân sự... cho Trung tâm tài chính quốc tế

Chiều 10-9, Ban Chỉ đạo xây dựng và phát triển Trung tâm Tài chính quốc tế TP.HCM tổ chức buổi làm việc trực tiếp kết hợp trực tuyến kết nối điểm cầu Bộ Tài chính và Ban Chính sách, chiến lược Trung ương.

Các ý kiến nêu tại buổi làm việc đều cho rằng việc hình thành Trung tâm tài chính quốc tế không chỉ dừng ở tạo lập một thiết chế mới mà quan trọng hơn là phải xác định rõ mô hình quản trị, cơ quan điều hành và cơ chế giám sát phù hợp.

Bí thư Thành ủy TP.HCM Trần Lưu Quang kết luận buổi làm việc. Ảnh: L.H

Xây dựng môi trường cạnh tranh toàn cầu về thuế, dịch vụ tài chính

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Thị Bích Ngọc cho rằng Trung tâm tài chính quốc tế là một cấu trúc đặc thù, “sân chơi” của các định chế tài chính lớn. Hiện thế giới có hơn 100 trung tâm tài chính nhưng chỉ có 6 hay 7 trung tâm hàng đầu thực sự thành công. Việt Nam là quốc gia đi sau, vừa có cơ hội học hỏi, vừa đối diện thách thức không nhỏ.

Theo bà Nguyễn Thị Bích Ngọc, việc xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế phải dựa trên nền tảng pháp lý vững chắc, gắn với ổn định vĩ mô, an ninh tài chính – tiền tệ.

Nghị quyết của Quốc hội sẽ đóng vai trò “xương sống”, định hướng xây dựng trung tâm tài chính quốc tế theo thông lệ quốc tế, với 5 nhóm vấn đề then chốt. Cụ thể là hội nhập quốc tế, sử dụng tiếng Anh, chuẩn mực toàn cầu; mô hình quản lý đặc thù; 11 nhóm chính sách phát triển (tài chính xanh, fintech, sandbox, quỹ đầu tư mạo hiểm…); cơ chế giải quyết tranh chấp độc lập và cơ chế giám sát theo thông lệ quốc tế.

“Nhà đầu tư nước ngoài quan tâm nhất đến khung pháp lý minh bạch, ổn định, bảo vệ quyền sở hữu và dòng vốn; cơ chế tự do luân chuyển vốn, cổ tức; môi trường cạnh tranh toàn cầu về thuế, sản phẩm, dịch vụ tài chính" - Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc nói và nhấn mạnh đây là yếu tố quyết định để thu hút dòng vốn quốc tế.

Bà Ngọc cũng khẳng định TP.HCM có nhiều lợi thế để phát triển trung tâm tài chính toàn diện, bao gồm cả thị trường truyền thống lẫn các sản phẩm, dịch vụ hiện đại, nhờ quy mô kinh tế, hệ thống hạ tầng và sự hiện diện của Sở Giao dịch Chứng khoán TPHCM. Trong khi đó, Đà Nẵng sẽ phát triển theo hướng khu công nghệ cao gắn với khu thương mại tự do, tạo sự khác biệt và bổ trợ cho TPHCM.

Trung tâm tài chính quốc tế phải vận hành 24/7

Phó Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương Nguyễn Hồng Sơn, cho rằng TP.HCM phải định hình rõ mô hình Trung tâm tài chính quốc tế. Trung tâm này không chỉ là khu vực giao dịch tài chính mà còn phải gắn với lợi thế đặc thù của TP.HCM.

Theo ông Nguyễn Hồng Sơn, cần chú trọng hạ tầng số, hạ tầng công nghệ, bảo đảm hội nhập và cạnh tranh toàn cầu của Trung tâm tài chính quốc tế; quan hệ giữa cơ quan điều hành, giám sát và cơ quan giải quyết tranh chấp của trung tâm với các cơ quan trung ương cần được xác định minh bạch, thống nhất.

Một nội dung quan trọng khác là cơ cấu sản phẩm, dịch vụ tài chính. TP.HCM cần lựa chọn ngành nghề, sản phẩm phù hợp để tạo lợi thế cạnh tranh, phân định rõ định hướng phát triển Trung tâm tài chính quốc tế tại Đà Nẵng. TP cũng phải phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt trong công nghệ tài chính và pháp lý quốc tế, đồng thời ban hành chính sách thu hút nhà đầu tư chiến lược.

Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM Trương Minh Huy Vũ nêu ý kiến tại buổi làm việc. Ảnh: L.H

Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM Trương Minh Huy Vũ cho rằng để hình thành Trung tâm tài chính quốc tế, TP cần đột phá cả về thể chế, hạ tầng và nguồn nhân lực.

Theo TS Vũ, các đơn vị sự nghiệp phải đổi mới phương thức hoạt động, gắn với khả năng huy động vốn xã hội và thu hút nhà đầu tư chiến lược. TP cần ưu tiên phát triển hạ tầng dịch vụ, tòa nhà văn phòng, trung tâm dữ liệu, sàn giao dịch hàng hóa và sản phẩm phái sinh – nền tảng để lôi kéo các tập đoàn công nghệ, tài chính quy mô hàng tỉ USD.

Kinh nghiệm quốc tế cũng cho thấy Trung tâm tài chính quốc tế phải vận hành 24/7, gắn liền với mô hình “thành phố không ngủ”, kinh tế đêm sôi động và hệ thống dịch vụ đồng bộ. Vì vậy, TS Vũ cho rằng việc quy hoạch khu Thủ Thiêm và vùng phụ cận cần được rà soát, điều chỉnh để tạo không gian dịch vụ chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu chuyên gia và nhà đầu tư.

Song song đó, hệ thống hạ tầng giao thông phải có sự kết nối, đặc biệt là sự liên thông giữa sân bay Tân Sơn Nhất và Long Thành. Đây là những dự án có vai trò quyết định trong việc thu hút dòng vốn, nguồn nhân lực quốc tế.

“TP.HCM cần dám nghĩ lớn, hành động quyết liệt, phát huy mọi nguồn lực để hình thành một trung tâm tài chính tầm khu vực và quốc tế. Đây vừa là cơ hội lịch sử, vừa là sức ép buộc chúng ta phải thay đổi mạnh mẽ” - TS Trương Minh Huy Vũ nhấn mạnh.

Chuẩn bị kỹ về mô hình, cơ chế, nhân sự, hạ tầng

Kết luận buổi làm việc, Bí thư Thành ủy TP.HCM Trần Lưu Quang nhấn mạnh việc xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế không chỉ tạo ra một thiết chế mới, mà quan trọng hơn là xác định rõ mô hình quản trị, cơ quan điều hành và cơ chế giám sát phù hợp. Một đơn vị vừa quản lý vừa giám sát là không hợp lý. Theo ông, cần có cơ chế kiểm soát độc lập, hiệu quả nhưng cũng không rườm rà, phức tạp.

Bí thư Thành ủy TP.HCM Trần Lưu Quang nhấn mạnh việc xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế không chỉ tạo ra một thiết chế mới, mà quan trọng hơn là xác định rõ mô hình quản trị, cơ quan điều hành và cơ chế giám sát phù hợp. Ảnh: L.H

Theo Bí thư Trần Lưu Quang, cần phân định rõ trách nhiệm giữa Trung ương và địa phương. Trung ương làm gì, TP.HCM làm gì? Riêng với TP, ông nói phải chủ động đề xuất mô hình quản lý, nghiên cứu kỹ kinh nghiệm quốc tế để vận dụng phù hợp.

Bí thư Trần Lưu Quang cũng yêu cầu các cơ quan liên quan sớm xây dựng tổ tư vấn với sự tham gia của cơ quan quản lý, chuyên gia, doanh nghiệp, nhà đầu tư trong và ngoài nước. Tổ tư vấn sẽ xây dựng kế hoạch ngắn hạn, trung hạn, dài hạn và đề xuất cơ chế chính sách cụ thể, khả thi.

Về nhân sự, ông Trần Lưu Quang cho rằng không thể để người quản lý Trung tâm tài chính quốc tế mà không biết tiếng Anh, không nắm vững chuyên môn tài chính. Đây là yêu cầu bắt buộc nếu không muốn bỏ lỡ cơ hội. "TP cần cơ chế đặc biệt để lựa chọn, thu hút nhân tài" - Bí thư Trần Lưu Quang nhấn mạnh.

Bí thư Trần Lưu Quang cũng lưu ý Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM phối hợp các sở, ngành rà soát lại quy hoạch, nhất là khu vực Thủ Thiêm - địa điểm dự kiến đặt Trung tâm tài chính quốc tế. Quy hoạch phải đồng bộ, đầy đủ hạ tầng, dịch vụ hỗ trợ, gắn kết với thị trường chứng khoán, hệ thống ngân hàng, các quỹ đầu tư.

Ông nêu rõ Trung tâm tài chính quốc tế không chỉ phục vụ TP.HCM mà phải vươn ra tầm khu vực và quốc tế. Cần mở cửa, tạo môi trường minh bạch, ổn định để thu hút nhà đầu tư chiến lược, nhất là các tập đoàn tài chính lớn. Bước đi đầu tiên phải thật vững chắc.

"Chúng ta chưa thể thành lập ngay cơ quan mới nhưng phải chuẩn bị kỹ về mô hình, cơ chế, nhân sự, hạ tầng để Trung tâm tài chính quốc tế TP.HCM đi vào hoạt động hiệu quả” - ông Trần Lưu Quang nhấn mạnh.

THANH TUYỀN