Vì sao các tập đoàn dầu khí Mỹ cắt giảm nhân sự quy mô lớn?
Sản lượng dầu thô tại Mỹ đang lập kỷ lục mới, vượt 13 triệu thùng/ngày trong năm 2024. Thế nhưng, trái ngược với bức tranh sáng sủa này, các tập đoàn dầu khí lớn lại đồng loạt công bố cắt giảm nhân sự quy mô lớn và điều chỉnh chiến lược. Nghịch lý này phản ánh rõ những căng thẳng kinh tế, xã hội và chính trị trong ngành.

ConocoPhillips cho biết sẽ cắt khoảng 3.000 việc làm, tương đương 25% lực lượng lao động. (Ảnh: AFP)
ConocoPhillips mới đây cho biết sẽ cắt khoảng 3.000 việc làm, tương đương 25% lực lượng lao động. Chevron cũng dự kiến tinh giản từ 15-20% nhân sự trước năm 2026. Ở mảng dịch vụ dầu khí, tập đoàn SLB (trước đây là Schlumberger) cũng đang tái cơ cấu mạnh mẽ. Những động thái này diễn ra trong bối cảnh Mỹ củng cố vị thế nhà khai thác dầu số một thế giới, vượt cả Ả Rập Xê-út và Nga.
Nguyên nhân chính nằm ở giá dầu thô liên tục giảm. Dù khai thác nhiều hơn, lợi nhuận trên mỗi thùng lại thấp hơn, khiến biên lợi nhuận co hẹp. Trong tình hình đó, các tập đoàn buộc phải thắt chặt đầu tư, nhất là khi chi phí khai thác ngày càng đội lên.
Bên cạnh đó, làn sóng sáp nhập trong ngành cũng góp phần thúc đẩy cắt giảm lao động. ExxonMobil thâu tóm Pioneer, Chevron mua lại Hess, còn ConocoPhillips thâu tóm Marathon. Những thương vụ khổng lồ này mang lại “hiệu ứng cộng hưởng”, nhưng đồng thời cũng tạo ra sự trùng lặp nhân sự, buộc các tập đoàn phải tinh giản bộ máy.
Chiến lược cắt giảm tất yếu kéo theo nhiều hệ lụy. Về vận hành, việc sa thải ồ ạt có thể khiến doanh nghiệp mất đi những kỹ năng và chuyên môn quan trọng. Về xã hội, các khu vực phụ thuộc nặng vào dầu khí như Houston đối mặt nguy cơ căng thẳng gia tăng.
Ngoài ra, ngành còn chịu sức ép từ chính trị và biến đổi khí hậu: Vừa phải tăng sản lượng để đảm bảo an ninh năng lượng, vừa phải giảm phát thải theo cam kết môi trường - một bài toán khó, phụ thuộc nhiều vào chính sách của chính quyền.
Rủi ro tài chính cũng chưa bao giờ vơi. OPEC+, tổ chức kiểm soát phần lớn nguồn cung toàn cầu, vẫn là “người cầm trịch” thị trường. Nếu khối này quyết định bơm thêm dầu, biên lợi nhuận của Mỹ có thể còn tiếp tục bị bào mòn.