Biến đổi khí hậu ảnh hưởng tới 85% dân số thế giới

Phân tích được công bố vào thứ Ba (12/10) và được thực hiện bởi một nhóm các nhà nghiên cứu sử dụng công nghệ AI để xem xét hàng loạt nghiên cứu được công bố từ năm 1951 đến năm 2018 và tìm thấy khoảng 100.000 bài báo có khả năng ghi lại bằng chứng về tác động của biến đổi khí hậu đối với các hệ thống của Trái đất.

Tác giả nghiên cứu ông Max Callaghan nói với hãng tin AFP trong một cuộc phỏng vấn: “Chúng tôi có nhiều bằng chứng cho thấy biến đổi khí hậu đang ảnh hưởng đến tất cả các lục địa, tất cả các hệ thống".

Người dân biểu tình kêu gọi chống biến đổi khí hậu tại Ấn Độ. Ảnh: AP

Bài liên quan

Covering Climate Now vinh danh phóng viên đưa tin về biến đổi khí hậu

Giải Nobel vật lý 2021 tôn vinh các công trình chống biến đổi khí hậu

Thủ tướng Úc có thể không tham gia hội nghị biến đổi khí hậu

Liên hợp quốc cảnh báo biến đổi khí hậu làm tăng nguy cơ xung đột bạo lực

Ông nói thêm rằng có một “lượng lớn bằng chứng” cho thấy những cách thức mà những tác động này đang được cảm nhận.

Các nhà nghiên cứu đã dạy một máy tính để xác định các nghiên cứu liên quan đến khí hậu, tạo ra một danh sách các bài báo về các chủ đề từ sự di cư của bướm bị gián đoạn đến cái chết của con người liên quan đến nhiệt đến những thay đổi về độ che phủ rừng.

Các nghiên cứu hiếm khi thiết lập được mối liên hệ trực tiếp đến sự nóng lên toàn cầu, vì vậy ông Callaghan và các nhóm từ Viện Nghiên cứu Mercator và Phân tích Khí hậu, cả hai đều ở Berlin, đã tự mình đảm nhận nhiệm vụ.

Sử dụng dữ liệu vị trí từ các nghiên cứu, họ chia địa cầu thành một tấm lưới và lập bản đồ nơi các tác động khí hậu được ghi lại phù hợp với xu hướng nhiệt độ và lượng mưa do khí hậu điều khiển.

Đối với mỗi ô, họ tự hỏi: "Thời tiết trở nên nóng hơn hoặc lạnh hơn hoặc ẩm ướt hơn?", ông Callaghan nói.

Sau đó, ông nói, họ đã kiểm tra xem loại thay đổi này có phù hợp với kỳ vọng từ các mô hình khí hậu hay không.

Họ nhận thấy 80% toàn cầu - nơi sinh sống của 85% dân số thế giới, đã tạo ra các nghiên cứu tác động phù hợp với các dự đoán về sự thay đổi nhiệt độ và lượng mưa do hiện tượng nóng lên toàn cầu.

Ông nói, điều quan trọng là nghiên cứu đã ghi nhận các tác động khí hậu một cách không cân đối ở các quốc gia giàu có hơn, với ít nghiên cứu hơn ở các khu vực dễ bị tổn thương. Ví dụ, ông nói rằng xu hướng nhiệt độ và lượng mưa ở châu Phi có thể liên quan đến biến đổi khí hậu.

Tác giả Shruti Nath cho biết: “Các nước đang phát triển đang đi đầu trong các tác động khí hậu, nhưng chúng ta có thể thấy trong nghiên cứu của mình có những điểm mù thực sự khi nói đến dữ liệu về tác động khí hậu".

“Hầu hết các khu vực mà chúng tôi không thể kết nối các điểm phân bổ là ở Châu Phi. Điều này có ý nghĩa thực sự đối với việc lập kế hoạch thích ứng và khả năng tiếp cận nguồn vốn ở những nơi này”, ông nói.

Nghiên cứu liên quan đến khí hậu đã phát triển theo cấp số nhân trong những thập kỷ gần đây.

Trong khoảng thời gian từ 1951 đến 1990, “Tổng cộng chúng tôi có khoảng 1.500 nghiên cứu”, ông Callaghan nói, “Trong khi đó trong 5 năm hoặc lâu hơn kể từ báo cáo đánh giá cuối cùng của LHQ, chúng tôi có từ 75.000 đến 85.000 nghiên cứu mới, một sự gia tăng đáng kinh ngạc".

Ông Callaghan cho biết khối lượng nghiên cứu khổng lồ đã khiến không thể xác định riêng lẻ tất cả các nghiên cứu liên kết một cách đáng tin cậy các tác động quan sát được với biến đổi khí hậu do con người tạo ra.

Ông Callaghan nói, kỹ thuật AI đưa ra một bức tranh toàn cầu có thể giúp các chuyên gia cố gắng tổng hợp số lượng lớn các nghiên cứu, mặc dù ông nói thêm rằng “nó không bao giờ có thể thay thế phân tích của con người”.

Ông cho biết: “Bản đồ thế giới về tác động khí hậu của chúng tôi cung cấp hướng dẫn cho cuộc chiến toàn cầu chống lại sự nóng lên toàn cầu, đánh giá rủi ro từng khu vực và địa phương cũng như đưa ra các hành động thực tế về thích ứng với khí hậu".

Tổ chức Y tế Thế giới và khoảng 3/4 nhân viên chăm sóc sức khỏe toàn cầu hôm thứ Hai (11/10) đã kêu gọi các chính phủ đẩy mạnh hành động vì khí hậu tại hội nghị khí hậu toàn cầu COP26, nói rằng nó có thể cứu sống hàng triệu người mỗi năm.

Báo cáo của cơ quan y tế Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu và sức khỏe kêu gọi hành động chuyển đổi trong mọi lĩnh vực bao gồm năng lượng, giao thông và tài chính, cho biết lợi ích sức khỏe cộng đồng của các hành động khí hậu đầy tham vọng vượt xa chi phí.

“Việc đốt nhiên liệu hóa thạch đang giết chết chúng ta. Biến đổi khí hậu là mối đe dọa sức khỏe lớn nhất mà nhân loại phải đối mặt”, WHO cho biết.

WHO trước đây cho biết khoảng 13,7 triệu ca tử vong mỗi năm, tương đương khoảng 24,3% tổng số toàn cầu, là do các nguy cơ về môi trường như ô nhiễm không khí và phơi nhiễm hóa chất.

Không rõ chính xác có bao nhiêu trong số đó có liên quan trực tiếp đến biến đổi khí hậu, mặc dù bà Maria Neira của WHO cho biết khoảng 80% số ca tử vong do ô nhiễm không khí có thể được ngăn chặn thông qua việc tuân thủ các hướng dẫn của tổ chức này.

Việc phát hành báo cáo trùng với công bố một lá thư được ủng hộ bởi hơn 400 cơ quan y tế đại diện cho hơn 45 triệu y tá, bác sĩ và chuyên gia y tế kêu gọi hành động.

“Các hành động được kêu gọi trong bức thư này là cần thiết mặc dù không đủ để giải quyết triệt để các cuộc khủng hoảng về khí hậu và sức khỏe, và sẽ hướng tới việc bảo vệ mọi người trên toàn thế giới", bức thư viết.

Tuần trước, Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc đã công nhận quyền được tiếp cận với một môi trường trong sạch và lành mạnh là một quyền cơ bản, tạo thêm sức nặng cho cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.

Trung Kiên