Biến đổi khí hậu 'góp phần' gây cháy rừng trong mùa xuân ở Tây Ban Nha

Trực thăng chữa cháy rừng ngày 23.3 - Ảnh: AP

Một đám cháy rừng dữ dội đã xảy ra hôm 23.3 gần làng Villanueva de Viver thuộc thành phố Valencia (miền đông Tây Ban Nha). Vụ việc xảy ra trong mùa xuân khiến các chuyên gia cứu hỏa bất ngờ. Các quan chức cho rằng số vụ cháy rừng trong năm 2023 sẽ tiếp tục ở mức cao, theo AP.

Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez trong lúc thị sát vụ cháy đã cảnh báo rằng, nạn cháy rừng trong năm 2023 sẽ còn nghiêm trọng hơn nếu không có những trận mưa giúp “giải cứu” tình hình hạn hán.

Ông nói: “Đáng tiếc là trong vài năm qua, những vụ cháy rừng này đã trở thành bình thường. Tuy nhiên, điều không bình thường là chúng ta phải chứng kiến cháy rừng trong tháng 3. Sẽ vẫn còn nhiều việc phải làm khi thế giới đang phải đối mặt với tình trạng thời tiết như thế này”.

Vụ cháy rừng buộc chính quyền địa phương sơ tán gần 1.400 dân làng Villanueva de Viver và các làng nhỏ trong vùng đồi làm nông thuộc tỉnh Castellon. Khoảng 4.600ha rừng vốn được chính quyền đề cao là một “hệ sinh thái có giá trị” đã bị cháy rụi.

Khoảng 500 lính chữa cháy với sự hỗ trợ của 20 trực thăng đã nỗ lực bảo vệ một khu bảo tồn tự nhiên gần đó. Việc bảo vệ này khó thực hiện vì khu vực này có nhiều làng nhỏ với nhiều cây cối bao quanh. Cho đến nay, dù khu bảo tồn đã được an toàn nhưng rủi ro về các vụ cháy khác vẫn đang chực chờ.

Lính cứu hỏa Manuel Rubio (39 tuổi) thừa nhận đây là một vụ cháy rừng nghiêm trọng mà anh từng chứng kiến trong hơn 10 năm chống cháy rừng: “Một vụ cháy bình thường trong tháng 3 có thể thiêu rụi 100 hoặc 200ha, nhưng số đất bị thiêu rụi trong vụ này lên tới 4.200ha”.

Anh cho biết thảm thực vật trong vùng, chủ yếu là các cây thông nhỏ và các bụi cây, rất dày. Chính vì thế, nhiệt độ cao bất thường cùng với lượng mưa thấp là những điều kiện hoàn hảo cho một vụ cháy rừng nghiêm trọng.

Cháy rừng ở làng Villanueva de Viver - Ảnh: AP

Nhiệt độ tại tỉnh Castellon hiện là 30 độ C. Tỉnh này trong những tháng mùa đông chỉ đạt lượng mưa 20mm, trong khi lượng trung bình là hơn 100mm. Hiện tại, vùng Địa Trung Hải nóng lên nhanh hơn mức nóng trung bình của toàn cầu do sự phát thải khí nhà kính gây biến đổi khí hậu.

Các chuyên gia châu Âu đã ghi nhận việc Tây Ban Nha phải trải qua nhiều đợt sóng nhiệt và hạn hán kéo dài suốt nhiều tháng. Các điều kiện này khiến những cánh rừng rộng lớn của Tây Ban Nha trở thành "mồi lửa" chờ bắt cháy.

Theo hệ thống thông tin cháy rừng châu Âu (EFFIS), năm 2022 là năm cháy rừng nghiêm trọng nhất tại Tây Ban Nha, với 493 vụ cháy, thiêu hủy 307.000ha đất. Trong khi đó, số liệu chính phủ Tây Ban Nha cho biết có 267.000 ha đất bị thiêu hủy hồi năm ngoái, và đó là năm cháy rừng nặng nhất kể từ 1994. Số liệu này gấp 3 lần mức trung bình 94.000ha bị cháy trong 10 năm qua.

Tây Ban Nha chiếm 35% đất bị cháy trong tổng số vụ cháy rừng năm 2022 ở châu Âu, theo vệ tinh giám sát Trái đất Copernicus của Liên minh châu Âu (EU).

Lính chữa cháy rừng ở làng Villanueva de Viver - Ảnh: AP

Người phát ngôn Rubén del Campo của Cơ quan Dự báo thời tiết Tây Ban Nha cảnh báo nguy cơ cháy rừng rất cao. Ông cho biết nhiệt độ tại tỉnh Castellon và phía đông nước này sẽ tăng lên từ 5 - 10 độ C trong những ngày tới, trong khi lẽ ra mức nhiệt độ tăng đó chỉ thường xuất hiện từ giữa đến cuối tháng 5.

Tình hình thời tiết ở phía bắc vùng Catalonia cũng nhạy cảm khi chính quyền đang chuẩn bị đối phó những vụ cháy rừng lớn. Vùng này đang chịu đựng nạn hạn hán kỷ lục, nhiệt độ tăng 2,7 độ C trong năm qua.

Bảo Vĩnh