Biến đổi khí hậu làm tăng nguy cơ sỏi thận?
Theo một nghiên cứu mới công bố trên Tạp chí Scientific Reports, biến đổi khí hậu sẽ dẫn tới sự gia tăng số người mắc bệnh sỏi thận, bởi nhiệt độ môi trường tăng cao khiến cơ thể chúng ta đổ mồ hôi và mất nước nhiều hơn.
Ảnh: Independent
Sỏi thận (còn gọi là sạn thận) là các chất cặn cứng được hình thành khi các khoáng chất và muối trong nước tiểu lắng đọng lại thành các tinh thể rắn. Bên cạnh đó, việc trong nước tiểu thiếu những hợp chất giúp ngăn cản các tinh thể kết dính với nhau cũng tạo môi trường lý tưởng cho sỏi thận hình thành. Một khi sỏi không thể tự đào thải ra ngoài cơ thể, bệnh nhân cần tiến hành phẫu thuật.
Ðược biết, những thay đổi trong chế độ ăn uống và lối sống có thể làm tăng nguy cơ phát triển sỏi thận. Song, các nghiên cứu trước đây chỉ ra rằng nhiệt độ môi trường cao cũng làm tăng khả năng mắc bệnh này. Ðáng chú ý là trong 20 năm gần đây, tỷ lệ người bị sỏi thận ngày càng gia tăng, đặc biệt là ở nhóm phụ nữ và thanh thiếu niên.
Ðể tìm hiểu xem biến đổi khí hậu sẽ ảnh hưởng ra sao tới số ca mắc sỏi thận trong tương lai, các chuyên gia tại Bệnh viện Nhi Philadelphia (Mỹ) vừa tạo ra một mô hình trên máy tính nhằm ước tính tác động của nhiệt độ môi trường đối với số ca mắc sỏi thận ở bang Nam Carolina trong tương lai. Họ chọn Nam Carolina vì đây là nơi nằm trong “vành đai sỏi thận” - khu vực thuộc phía Ðông Nam nước Mỹ có số ca sỏi thận nhiều hơn các khu vực khác.
Nhóm nghiên cứu đầu tiên xem xét mối quan hệ giữa nhiệt độ trung bình hằng ngày trong lịch sử và số trường hợp được chẩn đoán sỏi thận trong giai đoạn 1997-2014. Sau đó, họ sử dụng nhiệt độ bầu ướt (WBT, chỉ số cho thấy cả nhiệt độ và độ ẩm trong phòng) như một thước đo chính xác để dự đoán sự hiện diện của sỏi thận. Nhờ đó, các tác giả có thể dự đoán chi phí có liên quan sỏi thận sẽ là bao nhiêu vào năm 2089 dựa trên 2 kịch bản biến đổi khí hậu.
Cụ thể, kịch bản đầu tiên (RCP 4.5) mô tả một tương lai với sự thay đổi theo xu hướng sử dụng các nguồn năng lượng tạo ra lượng khí phát thải thấp hơn, sử dụng công nghệ trưng thu carbon, đánh thuế đối với hoạt động tạo ra khí thải CO2 và mở rộng diện tích đất rừng từ nay đến năm 2100. Còn kịch bản thứ hai (RCP 8.5) đại diện cho một tương lai mà phần lớn hoạt động gây phát thải khí nhà kính không bị cấm. RCP 4.5 dự báo mức tăng nhiệt độ trung bình sẽ là 2,3°C trong giai đoạn từ 2010-2014 đến 2085-2089, trong khi RCP 8.5 dự báo mức tăng 3,6°C trong cùng khung thời gian.
Bằng cách sử dụng mô hình máy tính, các nhà nghiên cứu phát hiện rằng vào năm 2089, số ca mắc sỏi thận do nhiệt độ tăng trên toàn bang Nam Carolina sẽ tăng 2,2% trong RCP 4.5 và tăng 3,9% trong RCP 8.5. Trong giai đoạn 2025-2089, tổng chi phí chữa trị sỏi thận trong 2 kịch bản biến đổi khí hậu sẽ là 56,6 triệu USD cho RCP 4.5 và 99,4 triệu USD cho RCP 8.5.
Mặc dù nghiên cứu chỉ cung cấp kết quả dự đoán trên một bang cụ thể, song chuyên gia Jason Kaufman - thành viên nhóm nghiên cứu - nhận xét nó là mô hình cho thấy gánh nặng mà bệnh sỏi thận gây ra sẽ phát triển ra sao dưới tác động của biến đổi khí hậu, cũng như việc làm thế nào mà các biện pháp giảm thiểu phát thải khí nhà kính có thể bù đắp phần nào gánh nặng này.
