Biến đổi khí hậu sẽ làm chúng ta bốc hơi 1/4 tài sản

Nhưng ngay cả những người may mắn sống sót sau hỗn loạn ấy cũng có thể phải đối diện với một sự sụp đổ kinh tế toàn cầu. Các nhà khoa học tại Đại học Cambridge cảnh báo rằng hiện tượng ấm lên toàn cầu có thể khiến thu nhập bình quân của mỗi người giảm tới 24% vào năm 2100.

Theo các nhà nghiên cứu, ngay cả đời sống tại các nước giàu có như Vương quốc Anh có thể dần giống với điều kiện ở những nước kém phát triển – thất nghiệp tăng cao, tiền lương giảm, doanh nghiệp phá sản, và mức sống đi xuống.

Các chuyên gia Đại học Cambridge cảnh báo: “Chúng tôi đã chứng minh rằng biến đổi khí hậu làm giảm thu nhập ở tất cả các quốc gia, bất kể nóng hay lạnh, giàu hay nghèo. Hệ quả sẽ tác động đến nhiều ngành công nghiệp, từ giao thông, sản xuất, bán lẻ, chứ không chỉ giới hạn trong nông nghiệp hay những lĩnh vực gắn trực tiếp với thiên nhiên”.

Dựa trên các phát hiện, giới khoa học khẳng định nhân loại cần phải chấm dứt việc đốt nhiên liệu hóa thạch ngay từ bây giờ. Họ kêu gọi: “Hành động khẩn cấp là vô cùng cần thiết để đối phó biến đổi khí hậu và bảo vệ nền kinh tế khỏi những tổn thất thu nhập tiếp diễn”.

Mưa lớn hơn, lũ lụt nhiều hơn

Các nghiên cứu trước đây cho thấy biến đổi khí hậu dẫn đến những trận mưa dữ dội hơn, bởi không khí ấm lên có khả năng giữ nhiều hơi ẩm hơn. Và vì lượng mưa trung bình đang tăng trên toàn cầu, nguy cơ xảy ra lũ lụt cũng ngày một lớn.

Châu Âu thường xuyên đối diện với lũ lụt

Mực nước biển dâng kèm theo tình trạng ngập lụt sẽ buộc con người chi hàng tỉ USD để sửa chữa các công trình hư hại và xây dựng hệ thống phòng chống lũ. Ngoài ra, những ngành kinh tế như du lịch hay nông nghiệp ở vùng ven biển cũng sẽ chịu gián đoạn tốn kém.

Hiện tượng ấm lên do con người gây ra – chủ yếu từ việc đốt than đá và nhiên liệu hóa thạch để sản xuất năng lượng – cũng làm giảm diện tích đất canh tác khi nhiều khu vực trở nên khô hạn hơn.

Tất cả điều này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến GDP bình quân đầu người toàn cầu – tức tổng sản lượng kinh tế (GDP) của tất cả các quốc gia chia cho dân số thế giới. Đây được coi là chỉ số quan trọng phản ánh mức sống và sự thịnh vượng của mỗi cá nhân trên phạm vi toàn cầu.

Nghiên cứu về 174 quốc gia

Trong nghiên cứu này, các tác giả đã phân tích tác động của việc nhiệt độ liên tục tăng từ 2015 đến 2100 đối với GDP bình quân đầu người hàng năm tại 174 quốc gia. Danh sách này gồm nhiều nước lớn như Úc, Bangladesh, Canada, Trung Quốc, Pháp, Đức, Ấn Độ, Ý, Ireland, Nhật Bản, Mexico, Anh và Mỹ.

Các nhà nghiên cứu sử dụng các Kịch bản Kinh tế - Xã hội Chung (SSPs), công cụ mô phỏng của Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu (IPCC), nhằm dự đoán các hướng thay đổi khác nhau của thế giới.

Một con sông trơ đáy tại Đức

Họ so sánh các kịch bản tương lai với hai đường cơ sở: một kịch bản nhiệt độ tăng theo xu hướng 1960–2014, và một kịch bản giả định “không có sự ấm lên thêm nào”.

Kết quả cho thấy, nếu nhiệt độ tiếp tục tăng đều đặn 0,04°C mỗi năm mà không có biện pháp giảm thiểu hay thích ứng, GDP bình quân toàn cầu sẽ giảm 10–11% vào năm 2100. Nhưng trong kịch bản phát thải cực đoan nhất, thu nhập bình quân đầu người có thể giảm 20–24% so với kịch bản “không ấm lên thêm”.

Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện sự khác biệt lớn giữa các quốc gia: những nước nóng hơn và có thu nhập thấp có thể gánh chịu tổn thất kinh tế cao hơn mức trung bình toàn cầu từ 30–60%. Ví dụ điển hình là Afghanistan, Bangladesh và Burkina Faso ở Tây Phi – những nơi thường xuyên nằm trong nhóm quốc gia nóng nhất thế giới.

Lời nhắc nhở từ Thỏa thuận Paris

Nghiên cứu mới này, được công bố trên tạp chí PLOS Climate, nhấn mạnh “tầm quan trọng của việc giảm thiểu biến đổi khí hậu” và “áp dụng các biện pháp thích ứng để giảm thiểu tác động tiêu cực.”

Các tác giả đặc biệt kêu gọi duy trì cam kết với Hiệp định Paris – thỏa thuận quốc tế được ký năm 2015 nhằm kiểm soát và giới hạn biến đổi khí hậu. Mục tiêu cốt lõi của Hiệp định là giữ mức tăng nhiệt độ toàn cầu dưới 1,5°C so với thời kỳ tiền công nghiệp.

Theo nhóm nghiên cứu, nếu hạn chế được mức tăng chỉ còn 0,01°C mỗi năm, nhân loại sẽ có thêm lợi ích tương đương với mức tăng thu nhập toàn cầu khoảng 0,25% so với kịch bản nhiệt độ tăng theo xu hướng 1960–2014.

Nhóm tác giả cũng lưu ý rằng các nghiên cứu tương lai cần tập trung vào những chiến lược thích ứng và giảm thiểu biến đổi khí hậu phù hợp với từng quốc gia cụ thể.

Tuy vậy, ngay cả với các sáng kiến này, ảnh hưởng lâu dài của biến đổi khí hậu lên tăng trưởng kinh tế vẫn “khó có thể xóa bỏ”, đặc biệt ở những nước có khí hậu nóng và thu nhập thấp. Bởi vậy, các tác giả cũng nhấn mạnh: “Không một quốc gia nào miễn nhiễm với tác động của biến đổi khí hậu nếu khí thải nhà kính không được cắt giảm”.

Nhóm nghiên cứu kết luận: “Khi nhìn lại chưa đầy một thập niên trước, phần lớn các nhà kinh tế vẫn cho rằng biến đổi khí hậu chỉ là mối bận tâm của những quốc gia nóng, ở phương Nam. Giờ chúng tôi đã lật ngược giả định ấy”.

Bùi Tú