Biến rác sông nước thành nguồn sống xanh cho nhiều gia đình

Lục bình là loài thực vật mọc tràn lan ở các kênh rạch, ao hồ, vốn bị xem như “rác sông nước” bởi sự phát triển nhanh khiến dòng chảy bị cản trở, môi trường ô nhiễm. Thế nhưng, trong vài năm trở lại đây, tại xã Long Sơn (TP Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu trước đây, nay thuộc TP.HCM), loài cây tưởng chừng không có giá trị ấy lại đang mang đến một hướng đi mới.

Nghề đan lục bình tạo việc làm cho nhiều phụ nữ xã Long Sơn.

Giải quyết việc làm tại chỗ, gắn với mục tiêu giảm rác thải nhựa

Theo thống kê của UBND xã Long Sơn, hiện có hàng chục hộ gia đình tham gia nghề đan lục bình, trong đó khoảng 20 hộ gắn bó thường xuyên. Thu nhập từ nghề tuy không quá cao, dao động 3-5 triệu đồng mỗi tháng tùy tay nghề, nhưng lại có ý nghĩa lớn với nhiều phụ nữ nội trợ, người lao động tự do.

Đáng chú ý, sự tham gia của Tổ hợp tác đan lục bình Hồng Lan cùng các chương trình hỗ trợ của doanh nghiệp như Công ty Tổ hợp Hóa dầu Long Sơn (LSP) đã giúp nghề không chỉ dừng lại ở quy mô nhỏ lẻ mà dần bước sang hướng sản xuất chuyên nghiệp, có đầu ra ổn định.

Sự thay đổi này cũng phản ánh xu hướng tiêu dùng xanh ngày càng lan rộng. Thay vì chọn sản phẩm nhựa, nhiều khách hàng chuyển sang giỏ, túi, dép, mũ làm từ lục bình bởi tính thân thiện, dễ phân hủy tự nhiên.

Chính quyền địa phương cũng xác định đây là một trong những mô hình sinh kế bền vững cần được khuyến khích, vừa giải quyết việc làm tại chỗ, vừa gắn với mục tiêu giảm rác thải nhựa mà TP.HCM đang triển khai.

Chị em được “cầm tay chỉ việc” khi tham gia tổ hợp tác.

Hiên nhà chị Nguyễn Thị Hồng Lan (tổ 8, thôn 1, xã Long Sơn) rộn rã tiếng cười nói. Sau khi chợ búa, cơm nước, đưa con đi học, các chị em trong xóm lại tụ tập về đây để đan lục bình.

Chị Trương Thị Thuận vừa vội vã cởi áo khoác chống nắng, vừa xắn tay vào công việc. Chỉ hơn 3 tiếng, một chiếc giỏ xách xinh xắn đã thành hình.

“Đan lục bình không khó, chỉ cần chịu khó học hỏi. Hồi mới học, chừng 3-5 ngày là em đan được sản phẩm đơn giản. Giờ thì túi xách, nón, dép… cái nào em cũng làm được. Từ ngày biết nghề này, gia đình em cũng chuyển sang dùng sản phẩm từ lục bình – vừa đẹp, vừa bền, lại thân thiện với môi trường”, chị Thuận chia sẻ.

Bên cạnh đó, chị Lan - người gắn bó với nghề gần chục năm cho hay, lục bình có ba kiểu đan cơ bản: hạt gạo, xương cá và rối (đan nhện). Mỗi kiểu lại thích hợp với từng sản phẩm khác nhau, từ giỏ, rổ, khay đựng cho tới túi đeo, mũ, dép. Đặc biệt, sản phẩm giữ nguyên màu tự nhiên của lục bình đã phơi khô, không nhuộm, vừa mộc mạc vừa tinh tế.

“Những cọng lục bình tưởng như bỏ đi nhưng qua tay người thợ lại trở thành sản phẩm có giá trị từ vài chục đến vài trăm ngàn đồng. Khi không dùng nữa, chúng phân hủy tự nhiên, khác hẳn nhựa hay nilon”, chị Lan nói.

Giúp nhiều phụ nữ vừa kiếm tiền, vừa quán xuyến việc gia đình

Không chỉ mang đến thêm nguồn thu nhập, nghề đan lục bình còn giúp nhiều phụ nữ ở Long Sơn có công việc ổn định tại nhà, vừa kiếm tiền, vừa quán xuyến việc gia đình.

Chị em được “cầm tay chỉ việc” khi tham gia tổ hợp tác.

Xu hướng tiêu dùng xanh, ưa chuộng sản phẩm thân thiện với môi trường đã giúp nghề ngày càng có đầu ra rộng mở. Không ít công ty đặt hàng số lượng lớn để cung ứng cho thị trường trong nước và xuất khẩu, mở ra triển vọng lâu dài.

Từ kinh nghiệm nhiều năm, năm 2023, chị Hồng Lan thành lập Tổ hợp tác đan lục bình Hồng Lan - Long Sơn, liên kết với doanh nghiệp để đảm bảo nguồn nguyên liệu và đầu ra.

Sau gần 2 năm hoạt động, tổ hợp tác đã tạo việc làm thường xuyên cho khoảng 15 chị em, thu nhập bình quân 3-5 triệu đồng/tháng. Dù mức thu nhập chưa cao, nhưng điều quan trọng là họ vẫn có nhiều thời gian ở bên gia đình, chăm sóc con cái, giữ được nhịp sống quen thuộc.

Chị Phan Thanh Nguyên (32 tuổi, thôn 1, xã Long Sơn) bộc bạch: “Hồi trước em chỉ quanh quẩn cơm nước, đưa đón con. Giờ có nghề đan lục bình, mỗi tháng cũng thêm được 2-3 triệu đồng. Các chị làm nhanh thì thu nhập 4-5 triệu, mà vẫn kịp chăm sóc gia đình”.

Theo UBND xã Long Sơn, nghề đan lục bình đã có từ hơn 20 năm trước, nhưng phần lớn truyền nghề tự phát, nhỏ lẻ. Hiện nay, với sự hỗ trợ đào tạo nghề và kết nối tiêu thụ của Công ty Tổ hợp Hóa dầu Long Sơn (LSP), nghề truyền thống này đã dần phát triển bền vững, trở thành nguồn sinh kế ổn định, đồng thời góp phần giữ gìn môi trường sống xanh.

Phú Mỹ