Biến thể Omicron dưới góc nhìn chính sách công

Một đặc điểm khác rất cần chính phủ các quốc gia quan tâm, đặc biệt các nước đang phát triển, đó là mặc dù nói chủng Omicron có khả năng gây bệnh nặng ít hơn nhiều so với chủng Delta nhưng tỷ lệ nhập viện điều trị vẫn tăng rất cao so với giai đoạn trước. Nếu số lượng bệnh nhân nhập viện quá cao thì việc hệ thống y tế quá tải cũng khiến cho chất lượng điều trị không như mong muốn và tỷ lệ tử vong có thể tăng. Dựa vào số liệu theo dõi tình hình điều trị tại các bệnh viện của thành phố New York thì số ca nhập viện trong giai đoạn xuất hiện biến thể Omicron bằng 150% so với số đỉnh điểm nhập viện của mùa đông năm trước và số ca cấp cứu chiếm phân nửa, số ca cần có sự can thiệp của máy thở chiếm hơn một phần ba. Rõ ràng, với số lượng lây nhiễm như vũ bão, Omicron đang thách thức năng lực hệ thống y tế các nước.

Cuối cùng, dù vaccine vẫn là giải pháp hữu hiệu nhất trong phòng chống Covid-19 tính đến thời điểm này, nhưng Omicron có đặc điểm kháng vaccine cao hơn các biến thể trước. Theo dõi số ca nhiễm bệnh trong thời gian gần đây, có thể thấy số ca nhiễm bệnh của nhóm chưa tiêm vaccine tăng cao hơn rất nhiều so với nhóm đã tiêm. Tuy nhiên, dù thấp hơn nhóm còn lại nhưng nhóm những người đã tiêm vaccine vẫn chứng kiến một sự gia tăng đột biến số lượng nhiễm bệnh so với giai đoạn trước. Rõ ràng tấm khiên giúp che chắn cho nhân loại trước hiểm họa dịch bệnh đang trở nên yếu hơn trước biến thể mới.

Việt Nam, tương tự với các nước trên thế giới, cũng cần bước vào giai đoạn chống dịch mới với tâm thế thận trọng và sẵn sàng ứng phó linh hoạt nhất có thể. Hệ thống y tế trong nước thời gian qua đã phải chịu đựng áp lực rất lớn và vẫn đang trong quá trình phục hồi. Việc đảm bảo kéo giãn tác động của Omicron, tránh đẩy các bệnh viện vào tình trạng quá tải là điều nên làm lúc này. Hiện đang là thời điểm cả nước chuẩn bị bước vào những ngày Tết Nguyên đán, cũng được xem là sự kiện lớn nhất trong năm, kéo theo nguy cơ bùng dịch nếu không có hướng quản lý, kiểm soát hiệu quả. Do đó, việc nâng cao nhận thức của người dân để cùng tham gia ngăn chặn tốc độ lây nhiễm của Omicron trên cả nước là điều quan trọng.

Nhằm tạo cơ chế tiếp nhận và phản ứng hiệu quả với thông tin, Việt Nam cần xây dựng được một hệ thống thông tin phù hợp và chính xác, trong đó, chỉ số phản ánh năng lực của hệ thống y tế, cho thấy khả năng tiếp nhận bệnh nhân Covid-19, là một dữ liệu quan trọng. Ở một số quốc gia được đánh giá là chống dịch hiệu quả, số liệu về số giường trống trong các bệnh viện hay tại các khoa hồi sức (ICU) là một trong những con số quan trọng nhất. Người dân sẽ nhìn vào con số này để biết được khả năng mình có thể được tiếp nhận trong trường hợp nhiễm bệnh để có thể đưa ra những quyết định và hành vi phù hợp.

Kinh nghiệm chống dịch trong hai giai đoạn trước cho thấy, vai trò của truyền thông là cực kỳ quan trọng, giúp thông tin đến với mọi đối tượng trong xã hội một cách nhanh chóng và chính xác. Hơn nữa, đây cũng là công cụ giúp công tác phối hợp giữa Nhà nước và người dân trở nên nhịp nhàng hơn trước mọi thách thức. Do đó, ngay từ lúc này, Nhà nước cần có cơ chế phát tín hiệu về mức độ khẩn cấp của các tình huống đối phó dịch bệnh giữa các cơ quan ban ngành và các tổ chức truyền thông. Mỗi bộ phận nên luôn trong tư thế sẵn sàng để phối hợp nhanh chóng khi cần thiết, nếu cần có thể tạo ra một nhóm chuyên trách sẵn sàng tiếp ứng.

Cuối cùng, khi nền khoa học thế giới vẫn chưa tìm ra phương pháp mới hiệu quả hơn để đối phó với Covid-19, vaccine vẫn là lựa chọn cần thiết tại các quốc gia. Việt Nam cần chủ động nâng cao độ phủ vaccine mũi 3 một cách nghiêm túc và nhanh chóng như đã từng làm rất tốt trong giai đoạn vừa qua để gia cố cho tấm khiên bảo vệ cả nước chống lại dịch bệnh được chắc chắn hơn.

Trần Hương Giang