Bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ trong phát triển kinh tế

Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương Lê Hoài Trung phát biểu.

Tham dự có đồng chí Lê Hoài Trung, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương; TS. Chandrapal Singh Yadav, Chủ tịch Liên minh HTX quốc tế khu vực châu Á - Thái Bình Dương; Chủ tịch Ủy ban Phụ nữ Liên minh HTX quốc tế khu vực châu Á - TBD Chitose Arai; Giám đốc Văn phòng Tổ chức Lao động quốc tế tại Việt Nam Ingrid Christensen; Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam Trần Lan Phương; Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu Vân; gần 100 đại biểu đại diện cho các tổ chức thành viên, các tổ chức quốc tế tại Việt Nam và các ban, bộ, ngành Trung ương của Việt Nam.

Hội nghị được tổ chức trong tháng 7, khi thế giới vừa cùng nhau kỷ niệm Ngày Quốc tế Hợp tác xã năm 2024 với chủ đề “Hợp tác xã xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho tất cả mọi người”. Theo đó, Hội nghị cũng là dịp để ghi nhận những đóng góp của các HTX nói chung và nữ lãnh đạo các HTX nói riêng đối với việc xây dựng một tương lai bền vững, thúc đẩy nỗ lực thực hiện Các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) tới năm 2030. Đồng thời, chia sẻ, trao đổi những kinh nghiệm hay, mô hình hiệu quả nhằm tăng cường sự tham gia của phụ nữ trong quản lý, điều hành hợp tác xã.

BÌNH ĐẲNG GIỚI VÀ TRAO QUYỀN CHO PHỤ NỮ TRONG PHÁT TRIỂN KINH TẾ LÀ MỐI QUAN TÂM CỦA CÁC QUỐC GIA

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu Vân nhấn mạnh, bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ trong phát triển kinh tế là mối quan tâm của các quốc gia trên thế giới và khu vực. Nhiều HTX được thành lập và lãnh đạo bởi phụ nữ đang hoạt động hiệu quả, góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập cho thành viên và người lao động.

Ở Việt Nam, chỉ tính riêng trong lĩnh vực nông nghiệp, mặc dù chưa có số liệu nghiên cứu đầy đủ nhưng có ít nhất 10% phụ nữ tham gia quản lý trong số 18.340 hợp tác xã nông nghiệp; 85% lao động nữ tham gia và có việc làm ổn định trong lĩnh vực này.

Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) hiện đang là một trong những đòn bẩy thúc đẩy kinh tế khu vực nông thôn của Việt Nam phát triển, góp phần đẩy nhanh tiến trình xây dựng nông thôn mới. Trong số các chủ thể tham gia OCOP, tỷ lệ chủ thể OCOP là nữ chiếm 39%, khoảng 20% hợp tác xã đăng ký sản phẩm OCOP là mô hình do phụ nữ quản lý và đóng góp vào thành công của chương trình. Các HTX do phụ nữ quản lý tạo được nhiều việc làm cho lao động nữ và quan tâm đến các chế độ chính sách về bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội và các vấn đề xã hội.

Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu Vân phát biểu khai mạc Hội nghị.

Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu Vân nêu rõ, Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách khuyến khích sự tham gia của phụ nữ vào phát triển kinh tế tập thể, xây dựng HTX. Chương trình phát triển kinh tế tập thể, HTX giai đoạn 2021-2025 của Chính phủ nhấn mạnh yêu cầu: “Tiếp tục thành lập các HTX, liên hiệp HTX do thanh niên, phụ nữ, cựu chiến binh, đồng bào dân tộc làm chủ”; Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2021-2030 đặt ra chỉ tiêu “Tỷ lệ nữ giám đốc/chủ doanh nghiệp, HTX đạt ít nhất 27% vào năm 2025 và 30% vào năm 2030”.

Tháng 1/2023, Chính phủ đã phê duyệt Đề án "Hỗ trợ HTX do phụ nữ tham gia quản lý, tạo việc làm cho lao động nữ đến năm 2030". Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam là đầu mối của Đề án đã phối hợp ký kết Thỏa thuận hợp tác với Liên minh HTX Việt Nam để triển khai Đề án và nhiều hoạt động khác hỗ trợ phụ nữ trong HTX.

Theo Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam, góp phần vào nỗ lực chung của đất nước, trong những năm qua, Liên minh HTX Việt Nam đã thực hiện nhiều hoạt động thiết thực nhằm thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ trong điều hành, quản lý các HTX. Liên minh HTX Việt Nam đã chủ động đề xuất các chính sách, chương trình/đề án phát triển kinh tế tập thể, HTX.

Tuy nhiên, hiện vẫn còn khoảng trống về bình đẳng giới trong khu vực này, tỷ lệ nữ tham gia lãnh đạo, quản lý chỉ chiếm khoảng trên 25% trong tổng số lãnh đạo của các HTX và phần lớn chỉ giữ chức vụ từ cấp phó trở xuống. Năng lực đội ngũ ban lãnh đạo HTX nhất là phụ nữ còn hạn chế ở các kiến thức, kỹ năng quản lý tài chính, tổ chức sản xuất kinh doanh, ứng dụng công nghệ, xúc tiến thương mại...

Vì vậy, thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ trong HTX là một yêu cầu quan trọng, góp phần phát triển kinh tế tập thể năng động, hiệu quả, bền vững và phát triển kinh tế xã hội nói chung.

KINH TẾ TẬP THỂ, HỢP TÁC XÃ LÀ MỘT PHẦN QUAN TRỌNG CỦA NỀN KINH TẾ QUỐC DÂN

Phát biểu chúc mừng Hội nghị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương Lê Hoài Trung nhiệt liệt chào mừng các vị khách quý đã đến Việt Nam tham dự Hội nghị quan trọng này. Đồng thời nêu rõ, tại Việt Nam, kinh tế tập thể, HTX là một thành phần quan trọng của nền kinh tế quốc dân, có vai trò và đóng góp đặc biệt có ý nghĩa trong phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam. Điều này đã được khẳng định nhất quán trong các Nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Chiến lược phát triển kinh tế tập thể, HTX giai đoạn 2021-2030 khuyến khích thành lập các HTX do hội viên các tổ chức chính trị - xã hội trong đó có hội viên phụ nữ của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam. Đề án "Hỗ trợ hợp tác xã do phụ nữ tham gia quản lý, tạo việc làm cho lao động nữ đến năm 2030” được Chính phủ phê duyệt nhằm hỗ trợ các HTX do phụ nữ tham gia quản lý điều hành, nâng cao quyền năng kinh tế của phụ nữ trong khu vực kinh tế tập thể, HTX và đặc biệt góp phần đạt chỉ tiêu “Tỷ lệ nữ giám đốc/chủ doanh nghiệp, HTX đạt ít nhất 27% vào năm 2025 và 30% vào năm 2030” như Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2021-2030 đặt ra.

Với vai trò nòng cốt trong thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể, HTX, Liên minh HTX Việt Nam luôn thực hiện hiệu quả chức năng đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các thành viên; thực hiện tốt nhiệm vụ tuyên truyền, đào tạo, tư vấn hỗ trợ và cung ứng các dịch vụ cho HTX; tham gia, phối hợp xây dựng và ban hành các chủ trương, chính sách pháp luật của Nhà nước về kinh tế tập thể, HTX.

Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương Lê Hoài Trung cùng các đại biểu tham quan gian hàng giới thiệu sản phẩm của các HTX tại Việt Nam.

Để phát huy hơn nữa tiềm năng và thế mạnh của phụ nữ, đồng chí Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương đề nghị, thông qua Hội nghị cần làm rõ những vấn đề trọng tâm như:

Thứ nhất, đại diện các nước tăng cường chia sẻ kinh nghiệm trong việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cộng đồng và các cấp lãnh đạo về vai trò, đóng góp của phụ nữ đối với sự phát triển bền vững của hợp tác xãHTX; kết nối các nữ doanh nhân, nữ lãnh đạo HTX với Chính phủ, chính quyền các cấp, giữa các nữ doanh nhân, nữ lãnh đạo HTX ở cấp độ quốc gia, khu vực và quốc tế.

Thứ hai, các lãnh đạo nữ, đặc biệt các doanh nghiệp nữ và HTX do nữ làm chủ của các nước tiếp tục tiên phong, chủ động đổi mới, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh; xanh hóa sản xuất và thúc đẩy tiêu dùng bền vững. Nhận diện rõ hơn những thách thức, những vấn đề mới nổi đối với phát triển kinh tế hợp tác, HTX; chia sẻ kinh nghiệm vận động chính sách có lồng ghép giới cho HTX nhằm tạo môi trường pháp lý thuận lợi để các hợp tác xã phát triển năng động, hiệu quả, bền vững, góp phần thực hiện tốt các Mục tiêu Phát triển Bền vững đến năm 2030.

Thứ ba, Liên minh HTX Việt Nam tiếp tục chủ động đề xuất và phối hợp với các cơ quan, bộ ngành liên quan triển khai các sáng kiến, hoạt động chung nhằm phát huy vai trò của nữ quản lý, lãnh đạo HTX và đóng góp thực chất, hiệu quả vào phát triển kinh tế. Chú trọng phát triển và đảm bảo có cơ cấu nữ trong Ban lãnh đạo các HTX và Ban lãnh đạo Liên minh HTX các cấp, góp phần thực hiện Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2021-2030. Đồng thời, tiếp tục tăng cường hợp tác quốc tế, nhất là giữa các HTX do nữ lãnh đạo, quản lý nhằm góp phần thúc đẩy quan hệ hữu nghị, hợp tác cùng phát triển của các quốc gia trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Tại phiên khai mạc Hội nghị, các đại biểu đã nghe tham luận, ý kiến của một số chuyên gia, khách mời nhấn mạnh đến nội dung khuyến khích phụ nữ tham gia và điều hành HTX; nhận diện một số thách thức đặt ra trong tình hình mới với việc xây dựng và phát triển HTX...

Trước đó, chiều cùng ngày, Liên minh HTX quốc tế khu vực châu Á - Thái Bình Dương (ICA-AP) phối hợp Ủy ban Phụ nữ ICA-AP và Liên minh HTX Việt Nam đã tổ chức cuộc họp Ban lãnh đạo Liên minh HTX quốc tế khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Theo đó, cuộc họp nhằm thúc đẩy sự phát triển toàn cầu cũng như khu vực HTX; thống nhất và đưa ra các quyết định về những vấn đề, gồm: báo cáo hoạt động của các Ủy ban, nhân sự tham gia Ban lãnh đạo, nhất là Kế hoạch chiến lược của ICA-AP giai đoạn 2025-2030.../.

DUY HƯNG