Bình Thuận: Vì sao cùng lúc có đến 2 Sở bị kiến nghị kiểm điểm trách nhiệm

Theo Thanh tra tỉnh Bình Thuận, thực hiện Quyết định thanh tra số 394/QĐ-TTBT ngày 27/3/2023 của Chánh Thanh tra tỉnh về việc thanh tra Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Sông Dinh liên kết hợp tác với Công ty Cổ phần Phú Long trồng cao su tại xã Suối Kiết, huyện Tánh Linh; từ ngày 03/4/2023 đến ngày 31/5/2023, Đoàn Thanh tra đã tiến hành thanh tra tại Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Sông Dinh, Công ty Cổ phần Phú Long, Công ty TNHH Đầu tư Tân Hà, quá trình thanh tra đã chỉ ra những tồn tại, thiếu sót tại dự án trồng cao su tại xã Suối Kiết, huyện Tánh Linh đối với Sở NN&PTNT, Sở TN&MT cùng các đơn vị liên quan.

Một phần kết luận thanh tra số: 87/KL-TTBT, ngày 23/6, KLTT chỉ rõ Trách nhiệm về những hạn chế, thiếu sót thuộc về Sở NN&PTNT, Sở TN&MT và cùng các đơn vị liên quan.

Cụ thể, tại Quyết định số 1709/QĐ-UBND, ngày 30/6/2008, Chủ tịch UBND tỉnh có phê duyệt dự án cải tạo rừng nghèo kiệt của Công ty Lâm nghiệp Sông Dinh, nội dung dự án: Cải tạo rừng tự nhiên nghèo kiệt để trồng lại rừng sản xuất, trồng cây công nghiệp có giá trị như rừng, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, sử dụng có hiệu quả tài nguyên đất, quản lý, bảo vệ, phát triển và sử dụng bền vững tài nguyên rừng; Tạo việc làm và thu nhập cho người lao động, góp phần xóa đói giảm nghèo phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng trên địa bàn; Tiến độ thực hiện: 2008 - 2011; Quy mô diện tích: 2.910,4 ha.

Ngày 07/7/2008, Công ty Lâm nghiệp Sông Dinh và Công ty Cổ phần Phú Long ký kết Hợp đồng Hợp tác đầu tư trồng cao su số 07/HĐHTĐT/SD-PL, với quy mô diện tích 1.000 ha tại các tiểu khu 380, 381, 385 (xã Suối Kiết).

Ngày 25/10/2010, Chủ tịch UBND tỉnh có Quyết định số 2426/QĐ-UBND chuyển Công ty Lâm nghiệp Sông Dinh thành Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Sông Dinh (viết tắt là Công ty Sông Dinh), 100% vốn nhà nước, do UBND tỉnh làm chủ sở hữu.

Ngày 25/11/2013, Công ty Sông Dinh và Công ty Cổ phần Phú Long ký kết Phụ lục Hợp đồng hợp tác đầu tư trồng cao su số 07/PLHĐ/SD-PL, điều chỉnh diện tích giảm xuống còn 694 ha (thuộc tiểu khu 380, 385).

Ngày 13/6/2017, Công ty Sông Dinh, Công ty Cổ phần Phú Long, Công ty TNHH Đầu tư Tân Hà ký kết biên bản, thỏa thuận và thống nhất Công ty TNHH Đầu tư Tân Hà trở thành pháp nhân thay thế Công ty Cổ phần Phú Long tiếp tục thực hiện hợp đồng hợp tác đầu tư trồng cao su và các phụ lục hợp đồng đã ký.

Theo kết luận thanh tra (KLTT), việc liên doanh, liên kết đã mang lại hiệu quả trong việc thu hút nguồn vốn đầu tư của xã hội, Nhà nước không phải bỏ vốn đầu tư trên diện tích cải tạo rừng nghèo kiệt… việc trồng rừng từ liên doanh, liên kết tăng độ che phủ trên đất lâm nghiệp, chống việc lấn chiếm đất trái phép, giải quyết việc làm cho lao động địa phương. Tuy nhiên, quá trình thực hiện việc liên kết, hợp tác trồng cao su nói trên đã được Thanh tra tỉnh Bình Thuận chỉ ra nhiều tồn tại, thiếu sót của cả các doanh nghiệp tham gia liên kết và cơ quan quản lý Nhà nước có liên quan tại KLTT:

Công ty Sông Dinh ký kết hợp đồng hợp tác đầu tư trồng cao su và bàn giao đất tại thực địa để Công ty Cổ phần Phú Long thực hiện trồng cao su trong khi chưa được UBND tỉnh Bình Thuận có quyết định cho thuê đất, là không đúng quy định của pháp luật về đất đai.

Công ty Sông Dinh cho phép Công ty TNHH Đầu tư Tân Hà chuyển đổi cây trồng từ cây cao su sang trồng cây keo lá tràm là chưa đúng về loại cây trồng theo Hợp đồng hợp tác đầu tư số 07/HĐHTĐT/SD-PL và theo quy hoạch trồng cây cao su tại Quyết định số 2684/QĐ-UBND ngày 21/9/2009 của UBND tỉnh Bình Thuận.

Công ty Sông Dinh chưa lập phương án liên doanh, liên kết, hợp tác đầu tư trồng rừng, trồng cao su theo đề nghị của Sở NN&PTNT tại Công văn số 761/SNN-KH ngày 27/4/2007, kiến nghị của Sở TN&MT tại KLTT số 421/KL-STNMT ngày 5/2/2013, là thực hiện chưa đúng quy định tại khoản 2.6, Điều 2 Quyết định số 3281/QĐ-UBND ngày 19/12/2006 của UBND tỉnh.

Thanh tra tỉnh Bình Thuận chỉ rõ, việc tự ý chuyển đổi cây trồng từ cây cao su sang trồng cây keo lá tràm, cây xà cừ đối với Công ty TNHH Đầu tư Tân Hà, là không đúng nội dung Hợp đồng hợp tác đầu tư số 07/HĐHTĐT/SD-PL, không đúng quy hoạch trồng cây cao su theo Quyết định số 2684/QĐ-UBND, ngày 21/9/2009 của UBND tỉnh.

Theo KLTT, Sở NN&PTNT đã không theo dõi, đôn đốc, yêu cầu Công ty Sông Dinh xây dựng phương án liên doanh, liên kết theo đề nghị của Sở NN&PTNT tại Công văn số 761/SNN-KH ngày 27/4/2007.

Ngoài ra, tại KLTT số 421/KL-STNMT ngày 5/2/2013, Sở TN&MT kiến nghị Sở NN&PTNT xem xét, giải quyết các tồn tại của Công ty Sông Dinh trong việc liên doanh, liên kết trồng rừng (cao su, keo lai) nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện. Như vậy, Sở NN&PTNT thực hiện chưa đảm bảo chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh tại khoản 2.6, Điều 2 Quyết định số 3281/QĐ-UBND ngày 19/12/2006.

Sở TN&MT tỉnh Bình Thuận và các cơ quan có liên quan, khi tiến hành xác định mốc, bàn giao đất thực địa cho Công ty Sông Dinh nhưng không phát hiện và xử lý việc Công ty Sông Dinh trước đó (tháng 5/2009) đã lập biên bản bàn giao thực địa vị trí khu vực thi công xử lý thực bì (khu vực đã khai thác tận dụng lâm sản) cho Công ty Cổ phần Phú Long để tiến hành thi công san ủi mặt bằng trồng cây cao su. Tại KLTT số 421/KL-STNMT ngày 5/2/2013 của Sở TN&MT, không thể hiện nội dung nêu trên để kiến nghị xử lý theo quy định.

Từ những kết quả thanh tra và kết luận nêu trên, Chánh Thanh tra tỉnh Bình Thuận kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo Sở NN&PTNT và Sở TN&MT tổ chức họp kiểm điểm, rút kinh nghiệm nghiêm túc về những tồn tại, thiếu sót đã được nêu tại KLTT.

Đồng thời, Sở NN&PTNT chủ trì, phối hợp với Công ty Sông Dinh và các Sở, ngành có liên quan báo cáo UBND tỉnh giao cơ quan chuyên môn tổ chức thẩm định phương án liên doanh, liên kết trồng rừng, trồng cao su theo quy định tại khoản 2.6, Điều 2 Quyết định số 3281/QĐ-UBND ngày 19/12/2006 của UBND tỉnh.

Có kế hoạch kiểm tra việc Công ty Sông Dinh thực hiện đề án cải tạo rừng tự nhiên nghèo kiệt được phê duyệt tại Quyết định số 1709/QĐ-UBND ngày 30/6/2008 và việc triển khai trồng cây cao su, cây lâm nghiệp khác (keo lá tràm, cây xà cừ) trên diện tích đất cải tạo có đảm bảo quy định tại các Quyết định số 2681/QĐ-UBND ngày 18/9/2009, Quyết định số 2684/QĐ-UBND ngày 21/9/2009, Quyết định số 3333/QĐ-UBND ngày 23/11/2009 của UBND tỉnh; tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh xem xét, chỉ đạo.

Chánh Thanh tra tỉnh Bình Thuận kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận chỉ đạo Công ty Sông Dinh báo cáo UBND tỉnh cụ thể việc xây dựng phương án liên doanh, liên kết trồng rừng, trồng cao su; đo đạc, xác định cụ thể số diện tích đất hiện nay đã chuyển đổi cây trồng từ cây cao su sang trồng cây keo lá tràm, cây xà cừ không đúng quy hoạch của UBND tỉnh; tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân có liên quan về những tồn tại, thiếu sót được nêu tại KLTT.

Ngoài ra, Cục Thuế tỉnh Bình Thuận có văn bản đề nghị Tổng Cục thuế hướng dẫn rõ, cụ thể đối với việc xét miễn tiền thuê đất cho Công ty Sông Dinh (là đối tượng trực tiếp thuê đất), nhưng Công ty có ký hợp đồng liên doanh, liên kết hợp tác đầu tư trồng cao su với các doanh nghiệp. Việc miễn tiền thuê đất trong trường hợp đối tượng trực tiếp thuê đất ký hợp đồng liên doanh, liên kết hợp tác đầu tư trồng cao su với các doanh nghiệp, đồng nghĩa các doanh nghiệp (không phải là đối tượng trực tiếp thuê đất) cũng được hưởng ưu đãi đầu tư (được miễn tiền thuê đất của 90% diện tích đầu tư trồng cao su); như vậy có đảm bảo quy định của pháp luật về miễn tiền thuê đất không.

Phạm Giang