'Bộ Chính trị 3 lần xem xét vì sao không giữ lại thị xã, thành phố thuộc tỉnh'
Lãnh đạo Bộ Nội vụ cho biết, Bộ Chính trị 3 lần xem xét, cho ý kiến về đề án này và yêu cầu cân nhắc rất kỹ 'vì sao không giữ lại thị xã, thành phố thuộc tỉnh'.
Tại họp báo thường kỳ tháng 4/2025 của Bộ Nội vụ sáng 28/4, phóng viên đã đặt câu hỏi về việc khi cả nước thực hiện chủ trương không tổ chức cấp huyện, thì trong 696 đơn vị hành chính cấp huyện hiện nay có 87 thành phố thuộc tỉnh và thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương, sẽ không còn.
Nhiều chuyên gia, nhà khoa học và nhiều người dân rất ủng hộ chủ trương này. Tuy nhiên, không ít ý kiến cho rằng nên giữ lại các thành phố này bằng cách xem các thành phố là một loại hình trong cấp chính quyền địa phương cơ sở.
Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Thị Hà chủ trì cuộc họp báo cung cấp thông tin định kỳ và thông tin về đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Trả lời nội dung này, ông Phan Trung Tuấn - Vụ trưởng Vụ chính quyền địa phương cho biết, đề xuất ban đầu của Bộ Nội vụ vẫn có mô hình thành phố, thị xã và xác định đây là một đơn vị cấp cơ sở.
"Theo đề xuất ban đầu của chúng tôi, khi đó sẽ không còn xã, phường ở dưới nữa, như vậy vẫn bảo đảm việc tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp là cấp tỉnh và cấp cơ sở. Cấp cơ sở bao gồm xã, phường, đặc khu, thành phố, thị xã", ông Tuấn nói.
Tuy nhiên, khi Bộ Nội vụ trình lên, cấp có thẩm quyền lưu ý và cân nhắc rất kỹ việc này. Bộ Chính trị đã 3 lần xem xét, cho ý kiến về đề án này và yêu cầu cân nhắc rất kỹ "vì sao không giữ lại thị xã, thành phố thuộc tỉnh".
"Lý do là chúng ta đã thống nhất chủ trương bỏ hoàn toàn cấp huyện, cấp cơ sở chỉ còn cấp xã. Mặt khác, có yếu tố tâm lý sợ tác động, ảnh hưởng đến nhiều người dân. Họ sẽ băn khoăn vì sao chủ trương bỏ cấp huyện mà vẫn giữ lại thành phố, thị xã hiện đang là cấp huyện", ông Tuấn lý giải.
Vụ trưởng Vụ chính quyền địa phương cũng nêu rõ, sau khi cân nhắc rất kỹ, Bộ Chính trị, Trung ương thống nhất tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, bỏ hoàn toàn cấp huyện, không có vương vấn gì đối với đơn vị hành chính cấp huyện. Đồng thời, Bộ Chính trị, Trung ương thống nhất tổ chức mô hình tương đối gọn nhẹ, để bảo đảm hướng tới phục vụ người dân tốt nhất, bảo đảm hiệu lực, hiệu quả, chính quyền cấp cơ sở gần dân, sát dân…
Theo đó, giữ nguyên cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; cấp xã chỉ còn xã, phường, đặc khu (tổ chức ở các địa bàn hải đảo), tới đây sẽ có khoảng 12-13 đặc khu theo phương án trình của các địa phương.
Sau 2 đợt sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính cấp huyện gần đây (2019-2021 và 2023-2025), hiện nay cả nước có 696 đơn vị hành chính cấp huyện.
Trong số này, có 2 thành phố nằm trong thành phố trực thuộc Trung ương (Thủ Đức - Tp.HCM, Thủy Nguyên - TP.Hải Phòng), 84 thành phố thuộc tỉnh, 53 thị xã, 49 quận và 508 huyện.
Cũng tại cuộc họp báo, thông tin về việc bố trí nhà công vụ, xe đưa đón cán bộ, công chức tại các địa phương sau khi sáp nhập, lãnh đạo Bộ Nội vụ cũng cho hay, Nghị quyết số 76 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính năm 2025 đã quy định.
Cụ thể, chính quyền địa phương cấp tỉnh nơi dự kiến bố trí trung tâm chính trị - hành chính của đơn vị hành chính cấp tỉnh dự kiến hình thành sau sắp xếp có trách nhiệm chủ động cân đối, bố trí ngân sách để đầu tư sửa chữa, cải tạo, nâng cấp các trụ sở làm việc được tiếp tục sử dụng phục vụ hoạt động của đơn vị hành chính sau sắp xếp.
Quan tâm bố trí nhà ở công vụ, phương tiện phục vụ công tác và nhu cầu đi lại cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của các đơn vị hành chính thực hiện sắp xếp để ổn định điều kiện làm việc tại đơn vị hành chính sau sắp xếp.
Hướng dẫn, tạo điều kiện để chính quyền địa phương cấp xã sau sắp xếp cân đối ngân sách để đầu tư sửa chữa, cải tạo, nâng cấp trụ sở làm việc, bảo đảm điều kiện làm việc của các cơ quan, tổ chức, đơn vị tại đơn vị hành chính cấp xã.
