Bộ Chính trị Trung Quốc lần đầu đưa ra tuyên bố về generative AI

Generative AI là một loại trí tuệ nhân tạo mà máy tính được lập trình để tự động tạo ra nội dung mới, như văn bản, hình ảnh, âm thanh và video. Nó khác với các hệ thống AI khác như máy học sâu (deep learning) hoặc học máy (machine learning) trong việc dự đoán kết quả từ dữ liệu đã có sẵn. Thay vì dựa trên dữ liệu huấn luyện, hệ thống generative AI có khả năng tự tạo ra dữ liệu mới và phong phú hơn.

Trong tuyên bố do hãng truyền thông Tân Hoa xã đưa ra hôm 28.4 tổng kết cuộc họp hàng quý của Bộ Chính trị Trung Quốc về phát triển kinh tế và xã hội, Bộ Chính trị nước này đã kết luận rằng phải “chú ý đến sự phát triển của generative AI, tạo ra một hệ sinh thái cho sự đổi mới, nhưng đồng thời phải tính đến việc phòng ngừa rủi ro”.

Đây là lần đầu tiên chính phủ Trung Quốc đưa generative AI vào một tuyên bố của Bộ Chính trị, phản ánh tín hiệu khác nhau của quốc gia này với dịch vụ tương tự ChatGPT.

Dường như việc thúc đẩy tiến bộ của AI được khuyến khích, nhưng đồng thời cũng có những lo ngại về hậu quả từ việc làm này.

Bộ Chính trị Trung Quốc kết luận rằng nước này phải chú ý đến sự phát triển của generative AI nhưng cũng tính đến việc phòng ngừa rủi ro - Ảnh: Shutterstock

Hôm 11.4, Cục Quản lý không gian mạng Trung Quốc (CAC), cơ quan giám sát internet nước này, đã tiết lộ một bộ quy tắc dự thảo mới nhắm mục tiêu vào các dịch vụ tương tự ChatGPT.

Các công ty cung cấp dịch vụ generative AI ở Trung Quốc phải thực hiện các biện pháp ngăn chặn nội dung phân biệt đối xử, thông tin sai lệch và nội dung gây hại cho quyền riêng tư cá nhân hoặc sở hữu trí tuệ, theo quy định đề xuất do CAC công bố.

CAC cho biết các doanh nghiệp cũng nên đảm bảo rằng các sản phẩm của họ tôn trọng giá trị xã hội chủ nghĩa của Trung Quốc và không tạo ra nội dung gợi ý lật đổ chế độ, bạo lực, nội dung khiêu dâm hoặc phá vỡ trật tự kinh tế và xã hội.

Tất cả sản phẩm generative AI phải vượt qua đánh giá bảo mật của CAC trước khi phục vụ công chúng, theo yêu cầu từ quy định năm 2018 về các dịch vụ thông tin trực tuyến có khả năng gây ảnh hưởng đến dư luận.

Tại Trung Quốc, nơi ChatGPT vẫn chưa chính thức khả dụng, các công ty trong nước đã chạy đua để tung ra các công nghệ tương tự chatbot của OpenAI. Trong đó, nhà điều hành tìm kiếm internet Baidu tiết lộ Ernie Bot vào tháng trước và gã khổng lồ thương mại điện tử Alibaba lên kế hoạch tích hợp Tongyi Qianwen vào tất cả sản phẩm của mình.

Vào đầu tuần này, Baidu cho biết công nghệ cung cấp sức mạnh cho Ernie Bot đã cải thiện hiệu quả suy luận gấp 10 lần.

Ngày 10.4, SenseTime công bố một loạt sản phẩm mới được trang bị AI bao gồm chatbot và trình tạo hình ảnh từ văn bản. SenseTime cho biết các sản phẩm này dựa trên phiên bản mới nhất mô hình ngôn ngữ lớn SenseNova mà công ty đã phát triển trong 5 năm qua.

Hôm 28.4, trang SCMP đưa tin China Telecom đã tham gia vào cuộc đua generative AI bằng việc tung ra mô hình đào tạo ngôn ngữ tự nhiên riêng để thách thức Baidu, Alibaba và nhiều công ty khác theo đuổi trào lưu ChatGPT. China Telecom là hãng viễn thông được chính phủ Trung Quốc hậu thuẫn và nhà cung cấp dịch vụ đám mây lớn thứ ba nước này, sau Alibaba và Huawei.

CTYun, đơn vị đám mây của China Telecom, đang thử nghiệm các mô hình ngôn ngữ lớn được đào tạo sẵn tự phát triển, công nghệ cơ bản của generative AI.

Các công ty lớn khác như Tencent, SenseTime, JD.com và ByteDance đã quảng cáo về kế hoạch mở rộng sang lĩnh vực generative AI hoặc hỗ trợ nỗ lực của khách hàng trong việc đào tạo các mô hình ngôn ngữ lớn.

Khi các cơ quan quản lý theo dõi công nghệ mới, nhiều hãng công nghệ lớn của Trung Quốc phải cẩn trọng để không vượt qua giới hạn cho đến khi chính sách rõ ràng.

SCMP đã đánh giá về 4 chatbot ở Trung Quốc gồm Ernie Bot của Baidu, Tongyi Qianwen của Alibaba, Spark Desk của iFlyTek và SenseChat của SenseTime. Kết quả cho thấy tất cả các điều khoản sử dụng 4 sản phẩm này đều quy định rằng những người thử nghiệm ban đầu không được dùng chúng để phổ biến thông tin "gây hại đến an ninh quốc gia" hoặc "lật đổ chế độ" và phải "duy trì môi trường trực tuyến sạch và trong sáng'".

Các nhà phân tích nói rằng chính quyền Trung Quốc đang cố gắng cân bằng sự đổi mới và kiểm soát.

Hanna Dohmen, nhà phân tích nghiên cứu tại Trung tâm An ninh và Công nghệ mới nổi của Đại học Georgetown (Mỹ), cho biết các quy định của Trung Quốc “trao cho chính phủ quyền hạn rộng lớn để hạn chế các hoạt động gây nguy hiểm cho lợi ích an ninh quốc gia, làm tổn hại hình ảnh quốc gia hoặc làm gián đoạn nền kinh tế”.

Tiến sĩ You Chuanman, Giám đốc Trung tâm Quy định và Quản trị Toàn cầu IIA thuộc Đại học Trung văn Hồng Kông, nhận xét: “Các cơ quan quản lý cũng phải đối mặt với áp lực xã hội và thể chế. Họ cần chứng tỏ rằng đang thực hiện quy định đáp ứng tất cả vấn đề mới này. Họ phải hành động theo cách này hay cách khác, dù điều đó có được thị trường hoan nghênh hay không”.

You Chuanman cho biết bất chấp những lo ngại, Trung Quốc vẫn đang thúc đẩy nghiên cứu cơ sở hạ tầng về AI, nhưng phần khó khăn là khi áp dụng công nghệ liên quan đến việc người tiêu dùng tiếp cận thông tin chưa được kiểm duyệt.

"Theo bản chất, điều đó liên quan đến nội dung mà generative AI tạo ra, thuộc vấn đề gây tranh cãi nhất trong quy định internet của Trung Quốc," ông nói.

Sơn Vân