Bộ Công an nêu 6 nguyên nhân dẫn đến các vụ thao túng thị trường chứng khoán

Chiều 2/3, tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 2, Trung tướng Tô Ân Xô, người phát ngôn Bộ Công an, cho biết thông qua vụ án FLC, Tân Hoàng Minh, Bộ Công an đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh hiện tượng thao túng thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu.

Ông Tô Ân Xô thông tin, cơ quan điều tra phát hiện việc thao túng thị trường chứng khoán của FLC thể hiện qua 2 hành vi.

Trung tướng Tô Ân Xô, người phát ngôn Bộ Công an.

Hành vi thứ nhất là hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Cụ thể, Trịnh Văn Quyết chỉ đạo lập và ký khống hồ sơ góp vốn tại Công ty cổ phần Xây dựng Faros nâng khống 3.102 tỷ đồng làm tăng vốn điều lệ từ 1,5 tỷ đồng lên 4.300 tỷ đồng.

Sau khi cổ phiếu của Faros lên sàn chứng khoán, Trịnh Văn Quyết cùng đồng phạm đã bán 391 triệu cổ phiếu được hình thành từ vốn góp khống nắm giữ tại Faros thu được 4.818 tỷ đồng, chiếm đoạt 3.621 tỷ đồng của các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán.

Hành vi thứ hai được người phát ngôn Bộ Công an đề cập là thao túng thị trường chứng khoán. Theo đó, Trịnh Văn Quyết chỉ đạo mượn giấy tờ cá nhân của 45 người thân trong gia đình, lập khống 20 công ty nhưng không hoạt động kinh doanh, sử dụng danh nghĩa pháp nhân để mở 500 tài khoản chứng khoán, nhằm thao túng thị trường chứng khoán.

Phân tích thêm về hành vi thao túng thị trường chứng khoán, Trung tướng Tô Ân Xô nêu rõ thủ đoạn là liên tục mua/bán cùng một loại chứng khoán; mua bán khớp lệnh nội nhóm để không dẫn đến chuyển nhượng sở hữu; đặt nhiều lệnh mua/bán để chi phối thị trường tại thời điểm mở và đóng cửa; đặt lệnh mua/bán, sau đó hủy lệnh nhằm tạo cung cầu giả tạo để "lùa" nhà đầu tư mua theo.

Trung tướng Tô Ân Xô cho biết từ 26/5/2017 đến 10/1/2022, nhóm này đã sử dụng 190 tài khoản để thực hiện hành vi thao túng, thu lợi bất chính 723 tỷ đồng.

"Qua quá trình điều tra, cơ quan điều tra nhận định có sự sơ hở, thiếu sót trong công tác quản lý Nhà nước và các quy định của pháp luật có liên quan đến hoạt động chứng khoán để phạm tội, điển hình", ông Tô Ân Xô nói và đề cập đến 6 nguyên nhân.

Thứ nhất, cơ quan chức năng thiếu kiểm tra, giám sát, kiểm soát với việc góp vốn điều lệ tại các doanh nghiệp. Các tổ chức, cá nhân tự kê khai đăng ký dẫn đến các đối tượng lợi dụng thực hiện hành vi góp vốn khống, hợp thức hóa hồ sơ đăng ký niêm yết chứng khoán để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của nhà đầu tư.

Thứ hai, thiếu kiểm soát việc mở tài khoản chứng khoán. Việc mở tài khoản chứng khoán rất dễ dàng, các đối tượng đã nhờ người khác đứng tên nhiều tài khoản, sử dụng nhiều tài khoản mua, bán chứng khoán tạo cung, cầu giả đẩy giá lên cao rồi bán ra thu lợi bất chính.

Thứ ba, chế tài xử lý còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe đối với các đối tượng vi phạm.

Thứ tư, các quy định quản lý Nhà nước về kiểm soát chất lượng dịch vụ kiểm toán, trách nhiệm của các cá nhân, đơn vị thực hiện dịch vụ kiểm toán, quy định còn lỏng lẻo.

Thứ năm, thiếu kiểm soát mạng xã hội nên một số đối tượng lợi dụng hội nhóm lên hô hào, lôi kéo nhà đầu tư, điều khiển, thao túng.

Và thứ sáu, chưa có quy định, hướng dẫn làm cơ sở pháp lý trong việc xác định thiệt hại cho nhà đầu tư, thời gian trong giai đoạn chứng khoán bị thao túng.

"Từ 6 nguyên nhân trên và những bài học rút ra, cơ quan chức năng cần tăng cường phối hợp bịt "lỗ hổng" hy vọng thời gian tới thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ phát triển lành mạnh, đúng cơ chế thị trường", Trung tướng Tô Ân Xô nói.

Vẫn theo ông Tô Ân Xô, quan các vụ án đã triệt phá, cơ quan công an gửi thông điệp đến những người chơi chứng khoán là không nên lợi dụng sơ hở để thao túng thị trường chứng khoán.

"Nếu còn cá nhân, tổ chức nào tiếp tục có thủ đoạn thao túng thủ đoạn thị trường chứng khoán, chắc chắn cơ quan điều tra sẽ sớm mời về sinh hoạt trong một không gian hẹp, để thị trường chứng khoán hoạt động lành mạnh", người phát ngôn Bộ Công an nhấn mạnh.

Anh Văn