Bộ Công Thương báo cáo Thủ tướng về khả năng nhập khẩu cát từ Campuchia về làm cao tốc phía Nam

Bộ Công Thương vừa có báo cáo số 3586/BCT-AP gửi Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà về khả năng nhập khẩu cát từ Campuchia.

Trước đó, thực hiện ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ tại công văn số 136 ngày 3/4/2024, từ ngày 13-16/6, Bộ Công Thương đã phối hợp cùng đơn vị liên quan tổ chức đi tìm hiểu về khả năng nhập khấu cát từ Camphuchia về Việt Nam.

Trong báo cáo gửi Thủ tướng, Bộ Công Thương cho biết, Camphuchia có trữ lượng cát lớn lên tới cả tỷ m3 trên sông Mekong (vào Việt Nam là sông Tiền) và sông Bassac (vào Việt Nam là sông Hậu).

Trữ lượng cát của Campuchia phục vụ san lấp, xây dựng là dồi dào, có thể cung cấp đủ cho nhu cầu trước mắt và lâu dài của các tỉnh phía Nam của Việt Nam.

Theo Bộ Công Thương, Campuchia quản lý nguồn tài nguyên cát rất chặt chẽ để đảm bảo khai thác cát không ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường, đến cuộc sống của người dân cũng như đảm bảo nguồn thu cho ngân sách Campuchia.

Campuchia chưa thực hiện phân loại cát sau khai thác do chưa đầu tư thiết bị để phân loại cát (việc phân loại cát căn cứ vào kích cỡ hạt cát), cát khai thác và cung ứng chỉ có 1 loại, gọi chung là cát vàng.

Tuy nhiên, kết quả kiểm tra tại phòng thí nghiệm đối với cát khai thác từ một số mỏ cách khu vực cửa khẩu Vĩnh Xương 18km cho thấy 60% lượng cát khai thác có kích cỡ 1,2- 1,8mm, 40% còn lại là kích cỡ từ 1,8mm trở lên (Việt Nam gọi là cát xây dựng).

Đến nay Camphuchia mới chỉ cấp phép khai thác cát cho 3 công ty trong nước (không cấp phép khai thác cho công ty nước ngoài); trong đó, Công ty Chaktomuk Campuchia mỗi ngày đang xuất khẩu khoảng từ 40.000 - 60.000 m3 cát cho khoảng 15 - 20 công ty của Việt Nam. Đáng lưu ý, Công ty Sok Theara sở hữu trữ lượng mỏ cát khoảng hơn 200 triệu m3 nhưng hiện chưa xuất khẩu cát sang Việt Nam. Công ty Global Green Energy đang cung cấp khoảng 10.000 m3/ngày cho 2 - 3 công ty của Việt Nam.

Bộ Công thương đánh giá, qua làm việc với phía Campuchia có thể thấy trữ lượng cát cùa Campuchia phục vụ san lấp, xây dựng là dồi dào, có thể cung cấp đủ cho nhu cầu trước mắt và lâu dài của các tỉnh phía Nam của Việt Nam. Các Bộ, ngành và doanh nghiệp của Campuchia bày tỏ sự thiện chí và mong muốn cung cấp cát cho Việt Nam.

Bên cạnh đó, hoạt động cung cấp cát từ Camphuchia sang Việt Nam đang diễn ra bình thường, không có vướng mắc nào về chủ trương, chính sách của Chính phủ 2 nước, cũng như thủ tục xuất nhập khẩu, hải quan hay giao thông vận tải của hai Bên. Hiện tại, mỗi ngày Campuchia đang xuất khẩu sang Việt Nam khoảng từ 50.000 - 60.000 m3 cát.

Ngoài ra, Chính phủ Campuchia cũng chủ trương để thị trường mua bán tự do, các doanh nghiệp 2 bên chủ động đàm phán và ký kết hợp đồng theo giá cả thống nhất. Chính phủ không can thiệp vào giá cả mà chỉ thực hiện các biện pháp quản lý đê đảm bảo việc khai thác, vận chuyển, xuất khẩu cát thực hiện đúng giấy phép, nộp thuế đầy đủ cho Nhà nước. Như vậy, hoạt động nhập khẩu cát từ Campuchia vào Việt Nam sẽ do doanh nghiệp chủ động thực hiện.

Căn cứ vào thông tin và đánh giá nói trên, Bộ CÔng Thương kiến nghị Thủ tướng giao cho Bộ Giao thông Vận tải chủ trì phối hợp với các Bộ, ngành liên quan, làm việc với Ban quản lý đầu tư xây dựng các công trình giao thông TP.HCM, các Sở ban ngành liên quan của TP.HCM và các địa phương có nhu cầu nhập khẩu cát phục vụ các công trình giao thông... để rà soát và nắm bắt tổng nhu cầu, số lượng cát cần mua của các doanh nghiệp/nhà thầu thi công; Yêu cầu các doanh nghiệp/nhà thầu thi công chủ động, khẩn trương liên hệ với các doanh nghiệp Campuchia để đàm phán, giao kết các hợp đồng mua bán cát theo đúng các quy định của pháp luật Việt Nam và pháp luật Campuchia.

Thông tin từ Cục Quản lý hoạt động xây dựng, Bộ Xây dựng, hiện nay, tại các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long đang triển khai các dự án đường cao tốc với tổng cộng 463 km đường chạy qua 10 tỉnh, cần khoảng 54 triệu m3 cát san lấp. Tuy nhiên, trữ lượng cát hiện tại chỉ đáp ứng khoảng 70% nhu cầu cho các dự án đường cao tốc.

Bên cạnh đó, tại TP.HCM, tính riêng dự án Vành đai 3 đã cần khoảng 9,3 triệu m3 cát san lấp, riêng năm 2024 cần 6,4 triệu m3 cát san lấp. Nhưng vì lý do thiếu cát san lấp nên các nhà thầu chỉ tập trung thi công hạng mục đường công vụ và cầu trên tuyến.

Trước thực trạng này, các Bộ, ngành địa phương đang tìm kiếm nguyên vật liệu thay thế, như nhập khẩu cát từ quốc gia khác hoặc khai thác cát từ biển với trữ lượng dồi dào.

H.A