Bộ Công Thương: Tăng trách nhiệm của Shopee, TikTok..., bảo vệ người mua hàng trên không gian mạng

Bộ Công Thương vừa có báo cáo gửi cử tri và đại biểu Quốc hội trước phiên chất vấn của Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên trước Quốc hội, dự kiến diễn ra ngày 4/6.

Sẽ tăng cường trách nhiệm của chủ sở hữu nền tảng số/nền tảng số trung gian, người có ảnh hưởng để bảo vệ quyền lợi người mua hàng trên không gian mạng.

Theo Bộ Công Thương, riêng trong năm 2023, cơ quan này đã yêu cầu các Sàn, các website tiến hành rà soát, ngăn chặn và gỡ bỏ/khóa 6.254 gian hàng với 23.359 sản phẩm vi phạm.

Năm 2023, hoạt động thương mại điện tử (TMĐT) tại Việt Nam tiếp tục tăng trưởng mạnh với tốc độ tăng 25% so với năm 2022, được xếp vào nhóm 5 quốc gia có tốc độ tăng trưởng hàng đầu thế giới.

Dự báo, trong những năm tới, hoạt động TMĐT tại Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trưởng khả quan. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của hoạt động TMĐT cũng đặt ra những thách thức đối với công tác quản lý, giám sát, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trước tình trạng hàng giả, hàng kém chất lượng, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng,…

Lãnh đạo Bộ Công Thương cho biết, thời gian qua Bộ Công Thương thường xuyên theo dõi, giám sát, phát hiện, xử lý các vi phạm thông qua bán hàng online, livestream.

Năm 2023, Bộ Công Thương đã yêu cầu các Sàn, các website tiến hành rà soát, ngăn chặn và gỡ bỏ/khóa 6.254 gian hàng với 23.359 sản phẩm vi phạm. Lực lượng quản lý thị trường (Bộ Công Thương) đã kiểm tra 834 vụ, xử lý 764 vụ, phạt tiền 12 tỷ đồng.

Phối hợp chặt chẽ với Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia, Bộ Công an, Bộ Y tế và các lực lượng chức năng rà soát, xử lý hàng trăm website/ứng dụng vi phạm mỗi năm, chuyển cơ quan Công an xử lý nhiều vụ việc, ngăn chặn nguy cơ gây thiệt hại quy mô lớn cho người dân.

Các vụ việc điển hình bị triệt phá như vụ Ansan Cosmetics - TP. HCM (Thu giữ 7.678 đơn vị sản phẩm); TS Việt Nam - Hà Nội (thu giữ 14.000 sản phẩm với với tổng trị giá ước tính trên 11 tỷ đồng); Menshop79 – Hà Nội (2.000 sản phẩm có dấu hiệu giả mạo các nhãn hiệu Gucci, Louis Vuitton,… Giá trị hơn 20 tỷ đồng)

Vụ ở 145 Hoàng Diệu - Lào Cai (Thu giữ 237 mặt hàng với 158.014 sản phẩm); vụ ở Vụ bản – Nam Định (Thu giữ gần 30.000 sản phẩm nhái nhãn hiệu Hermès), chuyển cơ quan điều tra vụ việc Mailystyle ở Hà Đông, Hà Nội (thu giữ hơn 126.000 sản phẩm không hóa đơn, chứng từ trị giá trên 20 tỷ đồng)...

Mặc dù nhiều giải pháp đã được triển khai, công tác quản lý, giám sát, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Bộ Công Thương thừa nhận trong hoạt động TMĐT còn các tồn tại, hạn chế.

Cụ thể, tình trạng hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng còn diễn biến phức tạp; TMĐT đang ngày càng có tác động lớn, đặc biệt đối với nhóm đối tượng trẻ, người cao tuổi, người dân sinh sống ở vùng nông thôn, vùng cao, vùng xa,... trong đó đã phát sinh một số hệ lụy tiêu cực như vấn đề lừa đảo trên không gian mạng, “nghiện mua hàng”.

Hơn nữa, các thủ đoạn lừa đảo, giả mạo bán hàng trên không gian mạng ngày càng tinh vi. Trong khi đó, một bộ phận người tiêu dùng mới tham gia mua hàng online, dễ bị lôi kéo do các thủ đoạn lừa đảo, dụ dỗ mua hàng giá rẻ.

Theo đó, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục nghiên cứu, đề xuất sửa đổi các quy định liên quan đến TMĐT như: Bổ sung các khái niệm mới phù hợp với quy định tại Luật giao dịch điện tử năm 2023 và Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng sửa đổi năm 2023; Bổ sung quy định xác thực tài khoản người bán cá nhân và cung cấp thông tin trên các website, ứng dụng cung cấp dịch vụ TMĐT.

Đồng thời, phân cấp, phân quyền trong công tác quản lý nhà nước về TMĐT cho các địa phương trong việc quản lý, giám sát và giải quyết tranh chấp trực tuyến trong hoạt động TMĐT.

Đồng thời, tăng cường trách nhiệm của chủ sở hữu nền tảng số/nền tảng số trung gian, người có ảnh hưởng; Xác định rõ trách nhiệm của đơn vị cung cấp dịch vụ trung gian hỗ trợ hoạt động TMĐT như logistics, ISP, dịch vụ tiếp thị liên kết… Chính sách quản lý mạng xã hội có hoạt động cung cấp dịch vụ TMĐT; Quy định quản lý đối với các tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài cung cấp dịch vụ TMĐT tại Việt Nam...

Nhật Linh