Bộ GD&ĐT: Chính sách tiền lương, chế độ phụ cấp đối với nhà giáo còn nhiều bất cập

Theo Bộ GD&ĐT, tiền lương của nhà giáo đang được áp dụng theo bảng lương chuyên môn, nghiệp vụ đối với cán bộ, viên chức trong các đơn vị sự nghiệp của Nhà nước, hưởng mức lương khởi điểm tương ứng với quy định về trình độ đào tạo (loại B đối với trình độ trung cấp, loại A0 đối với trình độ cao đẳng, loại A1, A2, A3 đối với trình độ đại học trở lên).

Ngoài lương, nhà giáo còn được hưởng một số loại phụ cấp gồm: phụ cấp thâm niên nhà giáo; phụ cấp ưu đãi theo nghề đối với nhà giáo trực tiếp giảng dạy các cấp học, môn học, đối tượng dạy học và theo vùng miền công tác với các mức từ 25% - 70%.

Ngoài ra, nhà giáo công tác tại các trường chuyên biệt, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn còn được hưởng một số loại phụ cấp, trợ cấp tương ứng.

Giáo viên mầm non đang có mức lương thấp nhất trong các bậc học.

Bên cạnh đó, ở một số vị trí việc làm, đối với một số loại công việc, nhà giáo còn được chi trả thêm các khoản phụ cấp, thù lao khác như phụ cấp chức vụ, phụ cấp trách nhiệm công việc, phụ cấp nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, phụ cấp lưu động, chính sách ưu đãi trong giáo dục hòa nhập...

Các loại phụ cấp, trợ cấp này góp phần cải thiện thu nhập, tạo động lực để nhà giáo yên tâm công tác, nhất là nhà giáo công tác tại các vùng dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.

Tuy nhiên, Bộ GD&ĐT cho biết, việc thực hiện chính sách tiền lương, chế độ phụ cấp, chính sách ưu đãi đối với nhà giáo còn một số bất cập.

Đó là việc chưa thực hiện được chủ trương lương của nhà giáo được ưu tiên xếp cao nhất trong thang bậc lương hành chính sự nghiệp. Bảng lương áp dụng cho viên chức nói chung gồm có 10 thang lương (từ viên chức loại C3 đến A3.1) với các bậc từ 1 đến 12.

Tuy nhiên, hiện chỉ có 3 chức danh nhà giáo được áp dụng lương của viên chức loại A3 gồm: giảng viên đại học cao cấp (giáo sư và phó giáo sư), giảng viên giáo dục nghề nghiệp cao cấp, giáo viên giáo dục nghề nghiệp cao cấp, chiếm tỷ lệ khoảng 1,17% so với tổng số nhà giáo, trong khi các ngành, lĩnh vực khác có khoảng 10% viên chức được áp dụng A3.

Chỉ có 3 chức danh nhà giáo được áp dụng lương của viên chức loại A3 với số lượng chiếm 1,17%.

Trừ giảng viên ĐH,CĐ và giáo viên giáo dục nghề nghiệp, nhà giáo cũng được phân loại thành 3 – 4 hạng (từ hạng IV đến hạng I), hầu hết đang hưởng lương từ A0 - A1 - A2.2 – A2.1 gồm: giáo viên mầm non, phổ thông, dự bị đại học, giáo dục thường xuyên (chiếm tỷ lệ khoảng 88% so với tổng số nhà giáo).

Cũng theo Bộ GD&ĐT, Luật Nhà giáo quy định “nhà giáo mầm non... được hưởng chế độ tiền lương và phụ cấp cao hơn so với nhà giáo làm việc trong điều kiện bình thường”. Tuy nhiên, hiện tại lương của giáo viên mầm non đang xếp thấp nhất so với các chức danh nhà giáo khác và gần như xếp thấp nhất so với các viên chức các ngành, lĩnh vực khác.

Trong khi đó, theo Báo cáo tổng kết đề tài nghiên cứu khoa học “Nghiên cứu hiện trạng điều kiện lao động của giáo viên bậc học mầm non làm cơ sở đề xuất xếp loại danh mục nghề nặng nhọc độc hại, nguy hiểm” do Viện Khoa học an toàn và vệ sinh lao động, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam nghiên cứu, điểm đánh giá về điều kiện lao động của giáo viên mầm non nằm trong khoảng điểm từ 3,37 – 4,56 tương ứng với điều kiện lao động loại IV (công việc nặng nhọc, độc hại nguy hiểm).

Ngoài ra, hiện vẫn còn có giáo viên giáo dục nghề nghiệp chỉ được xếp ở thang lương 4 với hệ số lương khởi điểm 1,86, tiền lương theo hệ số của giáo viên mới vào nghề là hơn 4.3 triệu đồng.

Bộ GD&ĐT cũng cho rằng, chênh lệch về hệ số lương giữa bảng lương của viên chức chưa có sự tương đồng, có bảng lương chênh lệch giữa hệ số lương khởi điểm của bảng quá ít, hoặc có bảng lương chênh giữa hệ số lương khởi điểm có khoảng cách khá xa.

Chẳng hạn loại A0 (hệ số 2,10) với A1 (hệ số 2,34) và giữa A2.2 (hệ số 4,0) với A2.1 (hệ số 4,4) có chênh lệch hệ số lương khởi điểm rất ít. Nên chưa tạo động lực cho giáo viên học tập nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và thăng tiến trong nghề nghiệp.

Thực tế cách trả lương theo các bảng – loại – bậc như hiện nay thì việc trả lương đang căn cứ theo chức danh được bổ nhiệm – trình độ đào tạo thâm niên công tác. Lương của nhà giáo mới vào nghề và nhà giáo lâu năm có khoảng cách chênh lệch lớn.

Lương giáo viên mầm non có thể tới gần 19 triệu đồng

Tháng 9/2025, Bộ GD&ĐT lấy ý kiến về Thông tư quy định mã số, bổ nhiệm và xếp lương với giáo viên công lập, trong đó mức lương giáo viên các trường phổ thông có hệ số từ 2,1 - 7,55, tương đương mức lương từ 4,9 - 17,6 triệu đồng.

Cụ thể, giáo viên mầm non có hệ số theo chức danh nghề nghiệp thấp nhất là 2,1 và cao nhất là 6,38. Riêng giáo viên mầm non chưa đạt trình độ chuẩn, hệ số lương dao động từ 1,86 đến 4,06.

Với giáo viên tiểu học, THCS và THPT, hệ số lương xếp theo chức danh nghề nghiệp thấp nhất là 2,34 và cao nhất là 7.55. Giáo viên tiểu học chưa đạt trình độ chuẩn có hệ số lương dao động 1,86 - 4.06. Nhóm giáo viên cao cấp được tăng hệ số lên hơn 1,0.

Ngày 2/11, Bộ GD&ĐT công bố Dự thảo Nghị định quy định chính sách tiền lương, chế độ phụ cấp đối với nhà giáo trong đó, tất cả nhà giáo đều được hưởng “hệ số lương đặc thù”. Trong đó, giáo viên mầm non được hưởng hệ số lương đặc thù mức 1,25 so với hệ số lương hiện hưởng; các chức danh nhà giáo khác được hưởng hệ số lương đặc thù mức 1,15 so với hệ số lương hiện hưởng.

Giáo viên dạy tại trường, lớp dành cho người khuyết tật, trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập, trường phổ thông nội trú vùng biên giới được cộng thêm 0,05 so với mức quy định.

Công thức tính lương giáo viên nếu được áp dụng từ 1/1/2026 sẽ là: lương cơ sở x hệ số lương hiện tại x hệ số lương đặc thù.

Ví dụ một giáo viên mầm non hạng II, bậc 5 có hệ số lương hiện tại là 3.66. Sau khi có hệ số lương đặc thù mới sẽ được tính là: 2,34 (lương cơ sở) x 3,66 x1,25 =10,7 triệu, tăng hơn 2 triệu đồng so với mức lương đang nhận.

Giáo viên mầm non hạng I, bậc 8 sẽ là nhóm có lương mới cao nhất, lên tới 18,66 triệu đồng một tháng, tăng hơn 3,7 triệu đồng so với hiện nay.

Ngoài ra, giáo viên sẽ được nhận thêm phụ cấp biệt phái dạy liên trường, phụ cấp lưu động khoảng 0,2; phụ cấp độc hại, nguy hiểm đối với giáo viên dạy trong môi trường có nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe với mức phụ cấp từ 0,1 đến 0,4.

Hà Linh