Bỏ hình phạt tử hình ở 8 tội danh

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh phát biểu

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự vừa thông qua đã bỏ hình phạt tử hình với 8 tội danh và mức án cao nhất với các tội danh này là chung thân.

Các tội danh này gồm: Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân (điều 109); Phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (điều 114); Sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, phòng bệnh (điều 194); Vận chuyển trái phép chất ma túy (điều 250); Phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược (điều 421); Gián điệp (điều 110); Tham ô tài sản (điều 353); Nhận hối lộ (điều 354).

Trước đó, tiếp thu chỉnh lý dự thảo Luật, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết: Việc bỏ hình phạt tử hình ở 8 tội danh nêu trên là phù hợp trong điều kiện nước ta hiện nay, một mặt vẫn đáp ứng được yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm, đồng thời đáp ứng được tiến trình tiếp tục thu hẹp hình phạt tử hình, cũng như yêu cầu hợp tác, mở rộng quan hệ quốc tế để phát triển đất nước.

Riêng đối với Tội tham ô tài sản và Tội nhận hối lộ, sau khi bỏ hình phạt tử hình, nhằm bảo đảm thu hồi tài sản do phạm tội mà có, đồng thời khuyến khích người phạm tội tích cực khai báo trong quá trình giải quyết vụ án, dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung quy định tại khoản 1 Điều 63 theo hướng: "Người bị kết án tù chung thân về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ chỉ có thể được xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt khi đã chủ động nộp lại ít nhất ba phần tư tài sản tham ô, nhận hối lộ và đã hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn".

Quốc hội biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự.

Bổ sung tội sử dụng trái phép chất ma túy

Bên cạnh đó, Dự thảo Luật bổ sung tội sử dụng trái phép chất ma túy (Điều 256a) theo hướng chỉ xử lý đối với những người đang trong quá trình cai nghiện hoặc vừa kết thúc quá trình cai nghiện ma túy mà tiếp tục sử dụng trái phép chất ma túy.

Theo ông Nguyễn Hải Ninh, căn cứ quy định này là thực hiện chủ trương áp dụng chính sách hình sự nghiêm khắc hơn để giảm cầu ma túy, chặn đứng mối quan hệ cung, cầu ma túy; thực tiễn công tác đấu tranh, phòng, chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật về ma túy thấy rằng, hiện nay, tình hình nghiện ma túy diễn ra rất phức tạp, số người nghiện ma túy đang có xu hướng gia tăng; ma túy là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến các loại tội phạm khác như trộm cắp tài sản, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, cưỡng đoạt tài sản, cướp giật tài sản...

Người sử dụng trái phép chất ma túy rơi vào tình trạng "ngáo đá", phạm tội đặc biệt nghiêm trọng như giết người, hiếp dâm… có chiều hướng gia tăng. Theo thống kê người sử dụng trái phép chất ma túy phạm tội, trong khoảng thời gian từ ngày 01/01/2018 đến hết ngày 31/5/2025, tỉ lệ tội phạm do người sử dụng trái phép chất ma túy thực hiện chiếm tỉ lệ khoảng 10% trên tổng số tội phạm được phát hiện; trong đó, tội phạm rất nghiêm trọng và tội phạm đặc biệt nghiêm trọng chiếm tỉ lệ 5,3%. Đặc biệt tội phạm giết người do người nghiện chất ma túy và người sử dụng trái phép chất ma túy gây ra trong thời gian này là trên 200 vụ (trong đó có trên 40 vụ giết người thân trong gia đình);

Thực tiễn cho thấy, hiện nay, số lượng người sử dụng trái phép, nghiện ma túy đang có xu hướng trẻ hóa, một bộ phận giới trẻ dễ bị rủ rê, lôi kéo vào con đường sử dụng trái phép chất ma túy, tìm tới ma túy để giải tỏa áp lực trong cuộc sống; nhiều người coi sử dụng ma túy như một cách để thể hiện bản thân… Nếu không có biện pháp "giảm cầu" hữu hiệu thì nguy cơ về việc ảnh hưởng đến chất lượng nguồn lao động và giống nòi là vấn đề nhức nhối đang được đặt ra;

Theo đó, việc bổ sung tội sử dụng trái phép chất ma túy là cần thiết trong tình hình hiện nay. Tuy nhiên, Điều 256a của dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự lần này không áp dụng đối với tất cả người sử dụng trái phép chất ma túy mà chỉ "áp dụng đối với những người đang cai nghiện hoặc đã thực hiện việc cai nghiện ma túy nhưng biện pháp này "đã bị thất bại", người đã cai nghiện ma túy tiếp tục sử dụng trái phép chất ma túy".

PVH