Bộ KH&CN: Tăng tốc cải cách, dẫn dắt chuyển đổi số quốc gia
Với 5 dự án luật được trình Quốc hội, hơn 630 triệu giao dịch số được thực hiện, cùng việc kinh tế số chiếm gần 19% GDP, Bộ KH&CN đã có 6 tháng khởi đầu 2025 bứt phá.
Sáng 14/7, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đã tổ chức Hội nghị sơ kết kết quả hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong 6 tháng đầu năm 2025.
Hợp nhất tổ chức – Bước ngoặt trong quản lý nhà nước
Ngày 1/3/2025, Bộ KH&CN chính thức hoạt động theo mô hình tổ chức mới sau khi hợp nhất hai cơ quan cấp Bộ. Đây là bước chuyển mang tính lịch sử trong cấu trúc bộ máy quản lý nhà nước. Việc hợp nhất không chỉ đơn thuần là sáp nhập mà là quá trình tái cấu trúc toàn diện từ cơ chế điều hành, chức năng nhiệm vụ, đến văn hóa tổ chức và mô hình quản trị.
Quang cảnh hội nghị
Bộ mới được định vị là cơ quan chủ lực dẫn dắt bốn trụ cột then chốt: khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Ngay trong quý I/2025, Bộ đã trình Chính phủ ban hành Nghị định số 55/2025/NĐ-CP quy định chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức; giảm số đơn vị trực thuộc từ 42 xuống còn 25 (tương đương giảm 40,5%) và ban hành 49 quyết định nội bộ về chức năng, nhiệm vụ các đơn vị thành phần.
Đồng thời, Bộ cũng đã hoàn tất chuyển giao các lĩnh vực không thuộc phạm vi quản lý về đúng các bộ, ngành chuyên trách như: báo chí, xuất bản, thông tin đối ngoại, an toàn thông tin và thanh tra. Mô hình tổ chức mới được thiết kế tinh gọn, hiện đại, linh hoạt, lấy hiệu quả và phục vụ người dân – doanh nghiệp làm trung tâm.
Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Phạm Đức Long phát biểu tại Hội nghị.
Hoàn thiện thể chế – Kiến tạo chính sách đồng bộ
Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Phạm Đức Long nhấn mạnh: "Năm 2025 là năm then chốt để hoàn thành thắng lợi Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021–2025. Quán triệt tinh thần chỉ đạo của Chính phủ 'Kỷ cương, trách nhiệm; chủ động, kịp thời; tinh gọn, hiệu quả; tăng tốc, bứt phá', Bộ KH&CN đã nỗ lực vượt qua thách thức, đặc biệt là việc kiện toàn tổ chức bộ máy sau hợp nhất để triển khai đồng bộ các mặt công tác, tạo ra những dấu ấn đột phá và đóng góp thiết thực vào sự phát triển chung của đất nước".
Cũng theo Thứ trưởng, xây dựng thể chế là khâu then chốt, có tính chất dẫn dắt, tạo nền tảng cho phát triển KH&CN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Trong bối cảnh thể chế còn rời rạc giữa các ngành, lĩnh vực và giữa Trung ương – địa phương, Bộ KH&CN cần đóng vai trò như một "tổng công trình sư về thể chế", rà soát, cập nhật các nội dung đã lỗi thời và bổ sung các mảnh ghép còn thiếu để xây dựng một hệ sinh thái hoàn chỉnh.
Các đại biểu dự hội nghị
Trong 6 tháng đầu năm, Bộ đã trình Quốc hội thông qua 5 dự án luật, bao gồm: Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo; Luật Công nghiệp công nghệ số; Luật sửa đổi, bổ sung Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật; Luật sửa đổi, bổ sung Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa; Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi). Trong 6 tháng cuối năm, Bộ tiếp tục hoàn thiện hệ sinh thái thể chế với 4 dự án luật: Luật sửa đổi, bổ sung Luật Sở hữu trí tuệ; Luật sửa đổi, bổ sung Luật Công nghệ cao; Luật sửa đổi, bổ sung Luật Chuyển giao công nghệ; Luật Chuyển đổi số.
Thành tựu nổi bật trong 6 tháng đầu năm
- Việt Nam xếp hạng 44/133 trong GII 2024, tăng 2 bậc so với năm 2023, tiếp tục dẫn đầu nhóm các nước thu nhập trung bình.
- Ra mắt Sàn giao dịch công nghệ Việt Nam, nâng tổng số sàn công nghệ đang hoạt động trên cả nước lên 24 sàn.
- Cả nước hiện có 940 doanh nghiệp khoa học công nghệ, khoảng 4.000 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, cùng hệ sinh thái gồm 208 quỹ đầu tư, 84 vườn ươm, 40 tổ chức thúc đẩy kinh doanh và hơn 75.000 doanh nghiệp công nghệ số.
- Triển khai 42 chương trình KH&CN quốc gia, kết nối hiệu quả nghiên cứu – sản xuất – ứng dụng.
Ở lĩnh vực chuyển đổi số, có 630 triệu giao dịch trên nền tảng tích hợp và chia sẻ dữ liệu quốc gia, đạt 73% kế hoạch năm. Tỷ lệ hồ sơ trực tuyến toàn trình đạt gần 40%, góp phần nâng cao hiệu quả cung cấp dịch vụ công.
Lĩnh vực Bưu chính – Viễn thông cũng ghi nhận sự tăng trưởng mạnh:
- Doanh thu tăng 12,8%
- Tốc độ mạng dẫn đầu khu vực
- Tỷ lệ ứng dụng IPv6 đạt 65%, vào top 10 thế giới
Đặc biệt, kinh tế số chiếm 18,72% GDP, tăng 10% so với cùng kỳ năm trước; trong đó, kinh tế số lõi chiếm 8,63%.
Thúc đẩy phân cấp, phân quyền – Đồng bộ từ Trung ương đến địa phương
Thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW của Bộ Chính trị, Bộ KH&CN đã chủ động tham mưu Chính phủ ban hành: Nghị định số 132/2025/NĐ-CP phân định thẩm quyền giữa các cấp chính quyền địa phương; Nghị định số 133/2025/NĐ-CP về phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực KH, CN, ĐMST và CĐS.
Bộ đã phân cấp 78 nhiệm vụ, phân định thẩm quyền 06 nhiệm vụ từ cấp huyện xuống xã và lên tỉnh. Cùng với đó, ban hành 2 thông tư chuyên ngành, công bố danh mục thủ tục hành chính sửa đổi, bổ sung và bãi bỏ theo Quyết định số 1442/QĐ-BKHCN. Mô hình "một cửa – một cửa liên thông" tiếp tục được mở rộng trên toàn quốc.
Tư duy lớn – Hành động lớn – Dẫn dắt phát triển
Những kết quả đạt được trong 6 tháng đầu năm là minh chứng cho năng lực điều hành mới của Bộ KH&CN: khoa học, hiệu quả và mang tính dẫn dắt.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị.
Dù vừa trải qua quá trình hợp nhất bộ máy, Bộ vẫn triển khai đồng thời 3 mũi nhọn: kiện toàn tổ chức, hoàn thiện thể chế và thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn ở 4 lĩnh vực trọng tâm.
Trong 6 tháng cuối năm 2025, Bộ xác định đây là giai đoạn bản lề, có ý nghĩa then chốt để hoàn thành thắng lợi Kế hoạch 5 năm 2021–2025. Các nhiệm vụ trọng tâm bao gồm: Trình Chính phủ xây dựng và sửa đổi các dự án luật: Luật Chuyển đổi số, Luật Sở hữu trí tuệ (sửa đổi), Luật Công nghệ cao, Luật Chuyển giao công nghệ; Trình Thủ tướng Chính phủ ban hành nghị định hướng dẫn thi hành 5 luật đã được Quốc hội thông qua; Triển khai Chương trình Quốc gia phát triển công nghệ và công nghiệp chiến lược; Tổ chức thành công Đại hội đại biểu Đảng bộ Bộ KH&CN nhiệm kỳ 2025–2030; Tiếp tục kiện toàn hệ thống cơ sở dữ liệu ngành, thúc đẩy triển khai Đề án Hệ tri thức Việt số hóa giai đoạn mới.
