Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ trình 4 dự án Luật trong tháng 9

Sẽ có cơ chế vượt khung để thu hút nhân tài khoa học công nghệ và chuyển đổi số

Theo thông tin từ Bộ KH&CN, trong tháng 8/2025, Bộ KH&CN đã chủ động, tích cực thực hiện nhiều nhiệm vụ trọng tâm, góp phần vào quá trình phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo (ĐMST) và chuyển đổi số (CĐS) quốc gia.

Theo đó, chỉ trong một tháng, Bộ đã tham mưu, trình Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ ban hành 04 Nghị quyết, 01 Nghị định, 03 Thông tư và 02 Quyết định quan trọng. Đáng chú ý, có ba nghị quyết liên quan trực tiếp đến việc bổ sung các dự án Luật lớn vào Chương trình lập pháp năm 2025 của Quốc hội: Nghị quyết số 233/NQ-CP ngày 13/8/2025 về việc bổ sung dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ. Nghị quyết số 234/NQ-CP ngày 14/8/2025 về việc bổ sung dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ. Nghị quyết số 237/NQ-CP ngày 18/8/2025 về việc bổ sung dự án Luật Công nghệ cao (sửa đổi).

Ngoài ra, Bộ KH&CN cũng tham mưu để Chính phủ ban hành Nghị quyết số 04/2025/NQ-CP ngày 20/8/2025 nhằm tháo gỡ khó khăn trong triển khai các dự án, nhiệm vụ ứng dụng công nghệ thông tin sử dụng vốn ngân sách nhà nước. Đây là bước đi thiết thực nhằm bảo đảm hiệu quả sử dụng nguồn lực tài chính công cho các chương trình công nghệ.

Một văn bản khác đáng chú ý là Nghị định số 229/2025/NĐ-CP ngày 19/8/2025, sửa đổi một số quy định liên quan đến Luật Tần số vô tuyến điện, tạo hành lang pháp lý cho việc quản lý, khai thác, sử dụng hiệu quả phổ tần số trong bối cảnh công nghệ viễn thông phát triển mạnh mẽ.

Song song với đó, các thông tư chuyên ngành cũng được Bộ KH&CN ban hành, từ quy định về kỹ thuật phần mềm ký số, chứng thực mẫu đến việc bảo đảm thông tin liên lạc trong phòng chống thiên tai. Hai quyết định quan trọng của Thủ tướng ban hành kế hoạch triển khai thi hành Luật sửa đổi, bổ sung Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa và bổ sung dự toán chi thường xuyên ngân sách năm 2025, ghi nhận dấu ấn tham mưu kịp thời của Bộ KH&CN.

Đặc biệt, trong tháng 8, Bộ KH&CN phối hợp với Bộ Nội vụ xây dựng và trình Chính phủ ban hành Nghị định số 231/2025/NĐ-CP ngày 26/8/2025 quy định về tuyển chọn, sử dụng Tổng công trình sư, Kiến trúc sư trưởng trong lĩnh vực KHCN, ĐMST và CĐS quốc gia. Đây là lần đầu tiên Việt Nam có cơ chế chính thức nhằm phát huy vai trò đội ngũ trí thức đầu ngành trong hoạch định và triển khai các chiến lược lớn.

Thể chế hóa khát vọng Việt Nam hùng cường bằng 5 luật đột phá về khoa học - công nghệ. Bộ KH&CN nhấn mạnh, thể chế là yếu tố tiên quyết để chuyển đổi số thành công, đồng thời là lợi thế cạnh tranh trong phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Tầm nhìn đến năm 2045, Việt Nam đặt mục tiêu kinh tế số chiếm trên 50% GDP, nằm trong nhóm 30 quốc gia dẫn đầu thế giới về đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, xây dựng xã hội số nhân văn, bao trùm và an toàn.

Bộ KH&CN làm việc với 34 tỉnh, thành về vận hành chính quyền địa phương 2 cấp

Thời gian qua, Bộ KH&CN đã triển khai 12 đoàn công tác làm việc với 34 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nhằm đánh giá tình hình phân cấp, phân quyền trong vận hành chính quyền địa phương 2 cấp.

Theo báo cáo, các địa phương đã thực hiện nhiều nhiệm vụ trong lĩnh vực tiêu chuẩn đo lường chất lượng, sở hữu trí tuệ, an toàn bức xạ hạt nhân, bưu chính - viễn thông, tần số vô tuyến điện và quản lý KH&CN. Nhiều thủ tục hành chính được giải quyết tại Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp tỉnh; hồ sơ được số hóa, nhiều địa phương đạt tỷ lệ trên 90%. Hạ tầng kỹ thuật được đầu tư đồng bộ, 100% cán bộ một cửa có máy tính, phần mềm một cửa điện tử kết nối Cổng dịch vụ công quốc gia.

Tuy nhiên, hạ tầng tại xã, phường mới sáp nhập còn thiếu đồng bộ; dữ liệu, phần mềm dôi dư sau sáp nhập gây khó khăn trong kết nối. Nhân lực CNTT, chuyển đổi số ở cấp xã còn hạn chế; nhiều cán bộ thiếu kinh nghiệm, chưa được đào tạo về các lĩnh vực chuyên sâu như sở hữu trí tuệ, viễn thông, tần số vô tuyến điện.

Bộ KH&CN kiến nghị Chính phủ có cơ chế hỗ trợ ngân sách, đào tạo nhân lực, ưu tiên đầu tư hạ tầng CNTT; sửa đổi, bổ sung quy định pháp luật để tháo gỡ vướng mắc. Bộ cũng yêu cầu các đơn vị trực thuộc tiếp tục hướng dẫn địa phương, xây dựng khung kiến trúc quốc gia số phiên bản 2.0, duy trì các kênh hỗ trợ trực tuyến 24/7 để giải đáp, đồng hành cùng địa phương trong quá trình triển khai.

Những thành tựu đột phá trong chuyển đổi số năm 2025

Ông Lê Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Chuyển đổi số Quốc gia, Bộ Khoa học và Công nghệ báo cáo tình hình triển khai chuyển đổi số quốc gia, cho thấy năm 2025 là dấu mốc đột phá trong quá trình thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về chuyển đổi số toàn diện.

Theo báo cáo, Việt Nam đã tăng 15 bậc trong xếp hạng Chính phủ số toàn cầu, lên vị trí 71/193 quốc gia. Tỷ lệ hồ sơ trực tuyến toàn trình đạt 39,85%, trong đó cấp bộ đạt trên 51% và cấp tỉnh đạt hơn 15%, tăng hơn 4% so với năm 2024. Đây là bước tiến quan trọng trong xây dựng Chính phủ số, hướng tới nền hành chính minh bạch, hiệu quả, phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Trong lĩnh vực kinh tế số, doanh thu công nghệ thông tin đạt 2,77 triệu tỷ đồng, tăng 24% so với cùng kỳ, tương đương 65% kế hoạch năm. Xuất khẩu phần cứng, điện tử đạt 2,48 triệu tỷ đồng, tăng 29%, đạt 60% kế hoạch. Những con số này cho thấy sức bật mạnh mẽ của kinh tế số, đóng góp ngày càng lớn vào GDP.

Quang cảnh buổi họp báo (Ảnh: Bộ KH&CN)

Xã hội số cũng có bước tiến rõ rệt khi đã cấp 17,5 triệu căn cước công dân gắn chip và 64 triệu tài khoản VNeID với 48 tiện ích tích hợp, ghi nhận trung bình 1,5 triệu lượt sử dụng mỗi ngày. Hạ tầng số phủ rộng 99,3% thôn bản, tốc độ mạng di động đạt 146,64 Mbps (top 20 thế giới), mạng cố định 203,89 Mbps (top 26 thế giới). Hiện đã phủ sóng 5G tới 26% dân số và cấp 21,8 triệu chứng thư chữ ký số, chiếm hơn 35% dân số trưởng thành.

Trọng tâm xây dựng và trình 4 dự án Luật lớn

Theo kế hoạch, nhiệm vụ trung tâm của Bộ KH&CN trong tháng 9/2025 là xây dựng, hoàn thiện và trình Chính phủ 04 dự án Luật gồm: Luật Công nghệ cao (sửa đổi) nhằm cập nhật, bổ sung chính sách khuyến khích nghiên cứu, phát triển và ứng dụng công nghệ cao trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0.

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ. tạo điều kiện thúc đẩy thương mại hóa sản phẩm nghiên cứu, gắn kết chặt chẽ giữa nghiên cứu và sản xuất.

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ, tiếp tục hoàn thiện cơ chế bảo hộ quyền tác giả, sáng chế, nhãn hiệu, đồng thời xử lý các vấn đề mới phát sinh từ môi trường số.

Luật Chuyển đổi số. văn bản pháp lý nền tảng để thúc đẩy xây dựng Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số, bảo đảm đồng bộ với các chiến lược phát triển quốc gia.

Các dự án Luật này đều có tính chất trụ cột, góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật về KHCN, ĐMST và CĐS, đồng thời bảo đảm sự phát triển đồng bộ của các lĩnh vực mũi nhọn. Bộ KH&CN cho biết sẽ nỗ lực để kịp tiến độ trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV.

Ngoài 4 dự án Luật, Bộ KH&CN cũng sẽ xây dựng và hoàn thiện 16 dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành 5 Luật vừa được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 9, bảo đảm tính thống nhất và đồng bộ trong thực thi pháp luật.

Cùng với trọng tâm về xây dựng luật, Bộ KH&CN trong tháng 9 còn triển khai nhiều nhiệm vụ lớn khác:Trình Thủ tướng Chính phủ các văn bản như: Quyết định sửa đổi, bổ sung Mã bưu chính quốc gia; Khung Kiến trúc tổng thể quốc gia số; Quyết định điều chỉnh, cập nhật Chiến lược quốc gia về AI đến năm 2030; và Chương trình phát triển Chính phủ số.

Xây dựng các Đề án về rà soát, điều chỉnh quy hoạch tổ chức KH&CN công lập; đánh giá, sáp nhập, giải thể các tổ chức hoạt động không hiệu quả; tập trung đầu tư cho những tổ chức mạnh. Đẩy mạnh chiến lược nhân tài: phát triển, trọng dụng nhân lực chất lượng cao, chuyên gia đầu ngành để triển khai Chiến lược quốc gia về thu hút, trọng dụng nhân tài đến năm 2030, tầm nhìn 2050.

Những nhiệm vụ này không chỉ nhằm hoàn thiện khung pháp lý mà còn tạo nền tảng vững chắc cho việc tổ chức triển khai hiệu quả các chính sách, chiến lược lớn của Đảng và Nhà nước trong lĩnh vực KHCN và CĐS.

Nhìn lại tháng 8/2025, cùng với hàng loạt văn bản pháp lý quan trọng được ban hành và những sự kiện nổi bật như Đại hội Đảng bộ Bộ KH&CN lần thứ I, Triển lãm thành tựu KHCN&ĐMST&CĐS trong dịp Quốc khánh, hay việc đẩy mạnh hợp tác quốc tế với các đối tác lớn như Qualcomm, Amazon, Singapore, Bộ KH&CN đã thể hiện rõ vai trò tiên phong.

Bước sang tháng 9, với trọng trách trình 4 dự án Luật lớn, Bộ KH&CN tiếp tục được kỳ vọng là “nhạc trưởng” trong công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế về KHCN, ĐMST và CĐS. Đây là nền tảng quan trọng để hiện thực hóa mục tiêu đưa Việt Nam trở thành quốc gia phát triển, có nền kinh tế tri thức và công nghệ hiện đại vào giữa thế kỷ XXI.

Nguyệt Thương