Bộ Nội vụ hướng dẫn trình tự chuyển đổi, đổi tên thôn, tổ dân phố tại các đơn vị hành chính cấp xã mới hình thành

Văn bản do Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long ký, được gửi đến Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Thành ủy và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Nội dung văn bản tập trung vào việc hướng dẫn cụ thể về trình tự tổ chức lại cộng đồng dân cư ở cơ sở sau khi sáp nhập các đơn vị hành chính.

Theo đó, việc chuyển đổi hoặc đổi tên thôn, tổ dân phố tại các đơn vị cấp xã mới được thực hiện căn cứ theo quy định tại Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025.

Trước đó, tại Công văn số 4168, Bộ Nội vụ đã từng đưa ra hướng dẫn tạm thời, theo đó các thôn, tổ dân phố tại các đơn vị hành chính mới vẫn được giữ nguyên cho đến khi có quy định cụ thể của Chính phủ.

Về nguyên tắc tổ chức, mô hình cộng đồng dân cư tại cấp xã mới được xác định theo Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở. Cụ thể, tại địa bàn xã hoặc đặc khu, đơn vị cộng đồng dân cư cấp dưới được tổ chức dưới dạng thôn; trong khi đó, tại phường, đơn vị cộng đồng dân cư cấp dưới được tổ chức theo mô hình tổ dân phố.

Trường hợp đặc khu được công nhận là đô thị theo quy định của pháp luật, như tại Phú Quốc, đơn vị cộng đồng dân cư cấp dưới sẽ là tổ dân phố thay vì thôn.

Đối với các trường hợp điều chỉnh, sáp nhập địa giới hành chính, nếu xã hoặc thị trấn sáp nhập với phường để hình thành phường mới, thì toàn bộ đơn vị cộng đồng dân cư cấp dưới sẽ được tổ chức lại thống nhất theo mô hình tổ dân phố. Ngược lại, nếu thị trấn được sáp nhập với xã để hình thành xã mới, thì đơn vị cấp dưới sẽ được thống nhất theo mô hình thôn.

Bộ Nội vụ cũng nhấn mạnh rằng, theo quy định hiện hành của Luật Tổ chức chính quyền địa phương, HĐND cấp xã có thẩm quyền quyết định thành lập, tổ chức lại, giải thể, đặt tên và đổi tên thôn, tổ dân phố.

Trên cơ sở đó, việc chuyển đổi mô hình thôn thành tổ dân phố hoặc ngược lại sẽ do UBND cấp xã mới lập danh sách cụ thể, trình HĐND cùng cấp xem xét và quyết định.

Trong trường hợp cần đổi tên thôn hoặc tổ dân phố do trùng tên, UBND cấp xã có trách nhiệm xây dựng phương án và tổ chức lấy ý kiến cử tri đại diện hộ gia đình tại khu vực liên quan. Nếu có trên 50% số cử tri đại diện hộ gia đình đồng thuận với phương án đổi tên, UBND cấp xã sẽ hoàn thiện hồ sơ trình HĐND cùng cấp phê duyệt.

Đáng lưu ý, Bộ Nội vụ cũng quy định rõ rằng, đối với những địa phương đã hoàn tất việc chuyển đổi hoặc đổi tên thôn, tổ dân phố do trùng tên tại các đơn vị hành chính cấp xã mới hình thành sau sắp xếp trong năm 2025 và trước thời điểm Luật Tổ chức chính quyền địa phương chính thức có hiệu lực, thì không cần thực hiện lại các nội dung này theo hướng dẫn mới.

TH