Bộ Tài chính đề xuất áp thuế 20% trên lãi chuyển nhượng chứng khoán của cá nhân
Với chuyển nhượng chứng khoán của cá nhân cư trú, Bộ Tài chính đề xuất xác định bằng thu nhập tính thuế nhân với thuế suất 20%, trong kỳ tính thuế theo năm.
Tại dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) đang được lấy ý kiến, Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi quy định về thu nhập chịu thuế và cách tính thuế đối với hoạt động chuyển nhượng vốn và chứng khoán.
Cơ quan này đề xuất, cá nhân cư trú chuyển nhượng vốn sẽ chịu mức thuế suất 20% trên thu nhập tính thuế theo từng lần chuyển nhượng. Khoản thu nhập tính thuế này được xác định bằng giá bán trừ giá mua và các khoản chi phí hợp lý liên quan đến việc tạo ra thu nhập từ chuyển nhượng vốn.
Trường hợp không xác định được giá mua và chi phí liên quan đến việc chuyển nhượng vốn, thuế thu nhập cá nhân được tính bằng giá bán nhân với thuế suất 2%.
Với hoạt động chuyển nhượng chứng khoán của cá nhân cư trú, Bộ Tài chính đề xuất xác định bằng thu nhập tính thuế nhân với thuế suất 20%. Thu nhập tính thuế chuyển nhượng được xác định bằng giá bán trừ giá mua và các khoản chi phí hợp lý liên quan đến việc tạo ra thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán trong kỳ tính thuế theo năm.
Trường hợp không xác định được giá mua và chi phí liên quan đến việc chuyển nhượng chứng khoán, thuế thu nhập cá nhân được tính bằng 0,1% giá bán đối với từng lần chuyển nhượng.

Bộ Tài chính đề xuất áp thuế 20% trên lãi bán chứng khoán trong kỳ tính thuế theo năm. Ảnh: Hoàng Hà
Thực tế, Luật Thuế thu nhập cá nhân số 04/2007, có hiệu lực từ ngày 1/1/2009, quy định hai phương pháp thu thuế với chuyển nhượng chứng khoán. Cụ thể, theo thuế suất 20% trên thu nhập năm, nếu không xác định được giá vốn, các chi phí liên quan và có chứng từ chứng minh thì nộp thuế 0,1% trên giá bán từng lần, không phải quyết toán thuế khi kết thúc năm tính thuế.
Trường hợp áp dụng thuế suất 20% tính theo năm, mỗi lần chuyển nhượng, cá nhân sẽ tạm nộp 0,1% trên giá bán. Cuối năm, khi quyết toán thuế, số thuế đã tạm nộp sẽ được trừ vào nghĩa vụ thuế phát sinh. Đến cuối năm, nếu cá nhân chuyển nhượng chứng khoán có yêu cầu quyết toán thuế theo thuế suất 20% trên thu nhập và có đầy đủ chứng từ chứng minh giá vốn, chi phí thì thực hiện khai quyết toán thuế trực tiếp với cơ quan thuế.
Luật số 71/2014 quy định thống nhất một phương pháp tính thuế thu nhập cá nhân với chuyển nhượng chứng khoán là theo thuế suất 0,1% trên giá chuyển nhượng từng lần.
Quá trình thực hiện, có ý kiến cho rằng việc thu thuế, kể cả trường hợp bị lỗ là chưa phù hợp, cần xác định phương pháp thu thuế trên thu nhập của cá nhân, nếu có lãi mới nộp thuế.
Bộ Tài chính cho rằng việc sửa cách tính thuế với chuyển nhượng chứng khoán xuất phát từ thực tiễn thực hiện thời gian qua, xu hướng và kinh nghiệm của các nước thời gian gần đây.
Theo cơ quan này, hầu hết các nước đều thu thuế với thu nhập từ chuyển nhượng vốn, chứng khoán, song cách thức, phương thức rất khác nhau. Có quốc gia thu theo tỷ lệ phần trăm trên giá chuyển nhượng, có nơi thu theo thu nhập, hoặc áp dụng chính sách thuế khác giữa chứng khoán niêm yết và chưa niêm yết.
Chẳng hạn, Indonesia áp dụng mức thuế khấu trừ tại nguồn 0,1% trên doanh thu từ chuyển nhượng cổ phiếu niêm yết trên thị trường chứng khoán. Philippines thu thuế 0,6% trên giá trị giao dịch. Nhật Bản áp tỷ lệ cố định 20,3% với thu nhập từ việc bán một số chứng khoán như cổ phiếu, trái phiếu chứng quyền.
Trung Quốc áp thuế 20% trên thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán không niêm yết. Hay tại Thái Lan, các loại thu nhập từ vốn đều phải chịu thuế như thu nhập thông thường, trừ một số loại như vốn thu được từ việc bán cổ phiếu của một công ty được niêm yết, thu nhập từ bán trái phiếu, tín phiếu.