Bỏ thuế khoán từ 2026: Đề nghị đánh giá kỹ tác động đến hộ kinh doanh

Chiều 13/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến Dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi).

Theo dự thảo Luật, việc sửa đổi thực hiện theo chủ trương xóa bỏ thuế khoán tại Nghị quyết 68. Theo đó, hộ và cá nhân kinh doanh sẽ căn cứ vào doanh thu thực tế hằng năm để xác định mình thuộc đối tượng không chịu thuế, không phải nộp thuế hay phải nộp thuế

Đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thuộc đối tượng phải nộp thuế thì thực hiện khai thuế, tính thuế đối với từng loại thuế theo kỳ tính thuế. Chính phủ quy định chi tiết điều này, bao gồm phương pháp tính thuế giá trị gia tăng; hồ sơ, thủ tục kê khai doanh thu, kê khai thuế và nộp thuế. Bộ Tài chính quy định chế độ kế toán áp dụng đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.

Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2026, trừ quy định về khai thuế của hộ, cá nhân kinh doanh tại Điều 13 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026, theo đề xuất của Chính phủ.

Từ 1/1/2026, khi chuyển từ cơ chế khoán sang kê khai, các hộ kinh doanh có sự thay đổi đáng kể về nghĩa vụ thuế. Ảnh: N.L

Báo cáo tóm tắt thẩm tra sơ bộ dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi) của Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cho hay, đối với các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh sẽ chuyển từ cơ chế khoán sang kê khai, về cơ bản doanh thu kê khai theo hóa đơn sẽ tăng cao hơn so với mức khoán mà các hộ đang áp dụng.

Theo đó, gánh nặng về thuế (thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân) của các hộ kinh doanh sẽ thay đổi đáng kể.

“Do đó, thường trực cơ quan thẩm tra đề nghị cơ quan soạn thảo cần tính toán, đánh giá kỹ tác động của việc thay đổi nghĩa vụ thuế đối với hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh. Trường hợp cần thiết (nếu sự thay đổi về doanh thu theo kê khai so với các mức khoán đang thực hiện là quá lớn), đề nghị cân nhắc phương án điều chỉnh lại các mức thuế suất (trong các luật chính sách) để giảm gánh nặng về thuế đối với các đối tượng liên quan.

Về hóa đơn điện tử, dự thảo luật quy định cho trích 0,1% trên tổng số thuế giá trị gia tăng nội địa của năm trước liền kề để triển khai các biện pháp (do Bộ Tài chính quy định) nhằm khuyến khích người tiêu dùng lấy hóa đơn khi mua hàng và khen thưởng người tiêu dùng tố giác cơ sở kinh doanh không lập và giao hóa đơn.

Thường trực Ủy ban Kinh tế tài chính cho rằng, chính sách khuyến khích khen thưởng người tiêu dùng là cần thiết, tuy nhiên, hiệu quả của chính sách này chưa thật rõ ràng.

Trong bối cảnh áp lực với ngân sách ngày càng tăng, Thường trực Ủy ban Kinh tế tài chính đề nghị tiếp tục thực hiện chính sách này từ nguồn kinh phí tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế như đã được thực hiện thời gian qua. Đồng thời, đề nghị Bộ Tài chính lưu ý bố trí nguồn kinh phí phù hợp, bảo đảm việc triển khai minh bạch và hiệu quả.

Nguyễn Lê