Bộ trưởng Bộ Tư pháp: Chuyển đổi số phải bảo đảm quyền con người, quyền công dân

Trong khuôn khổ 8 sự kiện cấp cao của Lễ mở ký Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội), diễn ra trong 25 và 26-10, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh có bài phát biểu quan trọng tại Phiên thảo luận chuyên sâu với chủ đề "Bảo vệ công dân trong kỷ nguyên chuyển đổi số - góc nhìn từ Việt Nam".

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh khẳng định: "Giá trị cốt lõi của chuyển đổi số và công nghệ phải được xây dựng trên nền tảng bảo đảm quyền con người, quyền công dân trong môi trường số".

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh phát biểu trong khuôn khổ Lễ mở ký Công ước Hà Nội. Ảnh: Hoàng Huy

Để hiện thực hóa quan điểm này, Bộ Tư pháp Việt Nam đề xuất một số giải pháp trọng tâm. Trong đó, Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh nhấn mạnh việc chú trọng hoàn thiện khung pháp lý về bảo vệ quyền con người, quyền công dân trên môi trường số, dựa trên nền tảng là các điều ước quốc tế về quyền con người.

Việt Nam ý thức rõ rằng các văn kiện này không chỉ ghi nhận các quyền cơ bản, mà còn thiết lập các tiêu chuẩn quốc tế để bảo vệ và thúc đẩy các quyền đó trên thực tế.

Một bước tiến cụ thể trong tiến trình này chính là việc ký kết Công ước Hà Nội, tạo lập công cụ pháp lý mới nhằm xử lý hiệu quả các hành vi xâm phạm quyền con người, quyền công dân trên môi trường mạng.

Cùng với đó, cần phải bảo đảm sự hài hòa giữa pháp luật quốc gia và pháp luật quốc tế, gắn kết giữa nguyên tắc của luật pháp quốc tế và điều kiện đặc thù của mỗi quốc gia.

Pháp luật quốc tế dù phổ quát nhưng không thể thay thế hoàn toàn cho khung pháp lý của từng quốc gia. Trên cơ sở đặc thù về kinh tế, văn hóa và xã hội, mỗi quốc gia phải chủ động hoàn thiện hệ thống pháp luật của mình, nhằm bảo đảm tính đồng bộ với luật quốc tế và nâng cao hiệu lực thực thi các cam kết quốc tế tại chính quốc gia mình.

Việt Nam đã nỗ lực hoàn thiện khuôn khổ pháp lý thông qua việc sửa đổi, bổ sung và ban hành mới nhiều văn bản quy phạm pháp luật; thiết lập hành lang pháp lý chặt chẽ và chế tài xử phạt nhằm ngăn chặn, xử lý nghiêm minh hành vi xâm phạm quyền con người, quyền công dân trên môi trường số ở cả 3 cấp độ: Hình sự, hành chính và dân sự.

Những nỗ lực nêu trên đã giúp Việt Nam nhận được sự ghi nhận rộng rãi từ cộng đồng quốc tế, thể hiện qua sự hiện diện tích cực của Việt Nam tại các diễn đàn quốc tế. Đặc biệt, ngày 14-10-2025, Việt Nam tiếp tục được bầu làm thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ thứ hai liên tiếp (nhiệm kỳ 2026-2028).

Lễ mở ký Công ước Hà Nội có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Ảnh: Hoàng Huy

Để tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, trong thời gian tới, Việt Nam sẽ tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu, rà soát, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật. Tuy nhiên, Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh cũng lưu ý việc bảo đảm quyền con người, quyền công dân trong kỷ nguyên chuyển đổi số cần gắn với việc bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc.

Cuối cùng, bảo vệ công dân trên không gian mạng không chỉ có vai trò nòng cốt của Nhà nước mà còn là trách nhiệm của từng cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức và của toàn xã hội.

"Trong kỷ nguyên số, khi mỗi dữ liệu cá nhân đều có thể trở thành mục tiêu tấn công, thì sự thờ ơ chính là tiếp tay cho các hành vi vi phạm. Do đó, bảo vệ không gian mạng phải được xem là một nghĩa vụ đạo đức và pháp lý không thể tách rời của mọi chủ thể trong xã hội" - Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh nói và cho rằng quyền con người trên không gian số chỉ được bảo vệ và tôn trọng thực sự khi mọi chủ thể cùng chủ động, đồng hành và chia sẻ trách nhiệm.

BÙI TRANG