Bộ trưởng LĐ-TB&XH cảnh báo việc một số đối tượng mua 'gom' sổ BHXH với giá rẻ để trục lợi

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung sẽ đăng đàn trả lời chất vấn trước Quốc hội vào sáng 6-6

Trước phiên chất vấn tại kỳ họp thứ 5 – Quốc hội khóa XV diễn ra vào ngày 6-6 tới đây, Bộ trưởng LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung vừa có báo cáo gửi đến các đại biểu Quốc hội về một số nội dung liên quan đến nhóm vấn đề chất vấn, trong đó nhấn mạnh đến tình trạng trục lợi bảo hiểm xã hội (BHXH) và rút BHXH một lần.

Báo cáo cho thấy, tính đến hết tháng 5-2023, số người tham gia BHXH trên cả nước đạt khoảng 17,47 triệu người, chiếm 37,48% lực lượng lao động trong độ tuổi, tăng 2,7% so với cùng kỳ năm 2022.

Qua báo cáo của BHXH Việt Nam, trong năm 2022 số người giải quyết hưởng BHXH một lần là 997.470 người (tăng 3,55% so với cùng kỳ năm 2021). Trong giai đoạn 2016 - 2022, BHXH tại các tỉnh, thành đã giải quyết cho khoảng 4,84 triệu người hưởng BHXH một lần, trong đó số người quay trở lại đóng BHXH là 1,24 triệu người (chiếm tỷ lệ 27,7% số người hưởng).

Đáng chú ý, thời gian qua xuất hiện những đối tượng xấu lợi dụng quy định pháp luật để tiếp cận, dụ dỗ, lôi kéo người lao động bán sổ BHXH với giá rẻ kèm theo giấy ủy quyền nhận trợ cấp BHXH để sau đó làm thủ tục thanh toán rồi hưởng chênh lệch.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, theo quy định tại khoản 6 Điều 18 Luật BHXH thì người lao động có thể: “Ủy quyền cho người khác nhận lương hưu, trợ cấp BHXH”.

Quy định này nhằm tạo thuận lợi cho người lao động trong tham gia và thụ hưởng các chế độ BHXH, hoàn toàn phù hợp với các quy định của pháp luật về quyền công dân.

Để phòng ngừa hành vi vi phạm như trên, từ tháng 4-2022, Bộ LĐ-TB&XH đã có công văn gửi UBND các tỉnh, thành phố và BHXH Việt Nam để chỉ đạo các cơ quan liên quan kịp thời cảnh báo, phát hiện, ngăn chặn, xử lý nghiêm các hành vi thu mua sổ BHXH của người lao động và tăng cường công tác quản lý, kiểm soát chặt chẽ quy trình chi trả để đảm bảo đúng đối tượng.

Đặc biệt, trong dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) đang xây dựng đã đề xuất nhiều giải pháp nhằm hạn chế tình trạng hưởng BHXH một lần, đồng thời bổ sung hành vi bị nghiêm cấm liên quan tới nội dung trên.

Một vấn đề đáng chú ý khác là tình trạng mượn hồ sơ của người khác tham gia BHXH. Theo báo cáo sơ bộ của BHXH Việt Nam (năm 2022), số người lao động mượn hồ sơ tư pháp mà cơ quan BHXH các địa phương đã phát hiện đến thời điểm hiện tại là 3.716 trường hợp.

Trong đó đã giải quyết 9.320 lượt người hưởng chế độ ốm đau với số tiền trên 5,3 tỷ đồng, 301 lượt người hưởng chế độ thai sản với số tiền trên 3,7 tỷ đồng, 102 người hưởng chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp với số tiền trên 2,2 tỷ đồng, 71 lượt người hưởng chế độ dưỡng sức phục hồi sức khỏe với số tiền trên 185 triệu đồng...

Hiện tại, người lao động mượn hồ sơ muốn điều chỉnh thông tin cá nhân để làm cơ sở tiếp tục tham gia và hưởng các quyền lợi BHXH.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho rằng, việc người lao động mượn hồ sơ của người khác để giao kết hợp đồng lao động là hành vi vi phạm nguyên tắc “trung thực” và vi phạm nghĩa vụ cung cấp thông tin khi giao kết hợp đồng lao động (khoản 1 Điều 15 và khoản 2 Điều 16 của Bộ luật Lao động), đây là trường hợp hợp đồng lao động vô hiệu toàn bộ.