Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn trả lời về sai phạm ở NXB Giáo dục Việt Nam và trách nhiệm Bộ GD&ĐT

Tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Kim Thúy đã có ý kiến phát biểu về một số nội dung liên quan đến ngành giáo dục; một số vấn đề Bộ GD&ĐT đang triển khai thực hiện, được cử tri và xã hội đang quan tâm. Đoàn chủ tịch điều hành phiên thảo luận yêu cầu làm rõ ý kiến của Đại biểu quốc hội.

Đại biểu Quốc hội có ý kiến: “Về những sai phạm ở Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam (doanh nghiệp trực thuộc Bộ GD&ĐT), phải xử lý hình sự có phần trách nhiệm của cơ quan chủ quản là Bộ GD&ĐT”.

Về việc này, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn trả lời, trong hơn 60 năm qua, NXB Giáo dục Việt Nam được giao nhiệm vụ tổ chức biên soạn, biên tập, in ấn và phát hành các loại SGK và các xuất bản phẩm giáo dục, phục vụ giảng dạy, học tập của các ngành học, bậc học trong cả nước.

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn.

NXB Giáo dục Việt Nam đã có nhiều đóng góp với ngành giáo dục tuy nhiên, trong quá trình thực hiện đã có sai phạm của một số đơn vị và cá nhân. Trong năm 2021 và năm 2022, Thanh tra Chính phủ, Ủy ban kiểm tra T.Ư, Đảng ủy khối Cơ quan T.Ư đã phối hợp với Bộ GD&ĐT kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với NXB giáo dục Việt Nam và đã có kết luận về những sai phạm của đơn vị trong giai đoạn trước đó. Một số đơn vị và một số cá nhân của NXB giáo dục Việt Nam đã bị xử lý kỷ luật. Hiện cơ quan Cảnh sát điều tra (Bộ Công an) đang tiếp tục điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.

NXB Giáo dục Việt Nam hiện nay đang tập trung in ấn và phát hành SGK đảm bảo đủ sách cho học sinh trước khi bắt đầu năm học mới. Bộ GD&ĐT đã chỉ đạo đơn vị NXB vừa phối hợp tốt với cơ quan chức năng để làm rõ mọi vấn đề theo quy định, vừa phải vượt qua khó khăn, thực hiện mọi biện pháp tổ chức in ấn, phát hành sách, đảm bảo đủ sách cho học sinh trước thềm năm học mới.

Ý kiến phê bình, góp ý, không được tiếp thu

Đại biểu cũng có ý kiến với nội dung: “Về sai sót trong một cuốn SGK và khả năng thiếu sách trong năm học tới. Tuy chia sẻ khó khăn với Bộ và ngành giáo dục nhưng tôi cho rằng, thái độ của Bộ và các NXB trong việc tiếp thu ý kiến phê bình mới là điều khiến cử tri lo lắng, dư luận không đồng tình. Hiện nay, hầu hết các ý kiến phê bình, góp ý không được các NXB và trả lời”.

Về ý kiến trên của đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng, trước một vài hạn chế, thiếu sót trong SGK được dư luận phản ánh, Bộ GD&ĐT luôn chỉ đạo các nhà xuất bản giải trình, tiếp thu các ý kiến xác đáng được phản ánh; tổ chức rà soát nội dung SGK, báo cáo Bộ GD&ĐT những nội dung cần chỉnh sửa, trình Hội đồng quốc gia thẩm định SGK xem xét, thông qua theo đúng quy định.

Đại biểu có ý kiến liên quan đến NXB Giáo dục Việt Nam và lựa chọn SGK ở các địa phương.

Khi tiếp nhận báo cáo của các NXB, Bộ GD&ĐT đã nghiêm túc yêu cầu Hội đồng quốc gia thẩm định SGK rà soát, kiểm tra và có kết luận cụ thể để các nội dung được phản ánh. Đồng thời, Bộ GD&ĐT đã tiếp tục chỉnh sửa, bổ sung quy trình biên soạn, thẩm định để nâng cao chất lượng SGK.

Tiếp thu ý kiến của Đại biểu liên quan đến việc tổ chức lựa chọn SGK ở các địa phương, Bộ GD&ĐT đã có văn bản chỉ đạo các địa phương về việc tổ chức lựa chọn sách đảm bảo theo quy định. Trong quá trình triển khai thực hiện, Bộ đã tổ chức 8 đoàn thanh tra về quá trình các tỉnh, TP lựa chọn SGK. Kết quả, thanh tra cho thấy việc lựa chọn SGK tại các địa phương đã cơ bản được tổ chức thực hiện đúng theo quy định tại Thông tư 25/2020/TT-BGDĐT.

Bộ GD&ĐT khẳng định, đơn vị và các NXB đã cầu thị, lắng nghe các ý kiến cử tri, ý kiến nhân dân và Đại biểu Quốc hội để làm cho việc biên soạn, thẩm định và phát hành SGK ngày càng tốt hơn, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông.

Thiếu minh bạch khi chọn SGK

Đại biểu quốc hội cũng nêu: "Tình trạng thiếu minh bạch, khách quan, thiếu tôn trọng ý kiến của giáo viên, của nhà trường và phụ huynh học sinh trong việc lựa chọn SGK mà báo chí phản ánh bắt nguồn từ Thông tư số 25, ngày 26/8/2020 của Bộ hướng dẫn lựa chọn SGK".

Trả lời nội dung trên, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng, khi xây dựng Thông tư số 25, Bộ GD&ĐT đã rất thận trọng thực hiện theo đúng quy trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, xin ý kiến rộng rãi nhân dân, các Sở GD&ĐT.

Việc lựa chọn SGK theo Thông tư số 25/2020-BGDĐT được thực hiện cơ bản không khó khăn, vướng mắc. Trong 63 báo cáo của UBND tỉnh/TP về triển khai thực hiện đổi mới chương trình, SGK gửi về đoàn giám sát của Quốc hội chỉ có 5 địa phương có kiến nghị, đề xuất liên quan đến lựa chọn SGK, các ý kiến chủ yếu tập trung vào đề xuất ban hành văn bản hướng dẫn chi trả kinh phí lựa chọn sách, tăng thời gian đọc bản mẫu trước khi họp hội đồng.

Bộ GD&ĐT cũng đã tổ chức 8 đoàn thanh tra về lựa chọn SGK ở một số địa phương. Qua quá trình thanh tra, trao đổi, phỏng vấn với giáo viên, tổ trưởng chuyên môn… Bộ không nhận được phản ánh có sức ép từ cơ quan quản lý cấp trên trong lựa chọn sách.

Phiếu chọn sách của giáo viên tại tổ chuyên môn trùng với danh sách đề xuất lựa chọn SGK của cơ sở giáo dục gửi về Sở để tổng hợp trình Hội đồng lựa chọn cấp tỉnh, trùng với phiếu nhận xét SGK của giáo viên. Qua thống kê báo cáo của các địa phương về kết quả lựa chọn SGK của các hội đồng cơ bản theo đề xuất của các nhà trường.

Theo phản ánh của đại biểu, Bộ GD&ĐT đề nghị đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy cung cấp thông tin, minh chứng trường hợp sai phạm cho Bộ GD&ĐT để xử lý theo quy định.

Hà Linh