Bộ Xây dựng cần tập trung thực hiện 5 đảm bảo, 6 đột phá trong năm 2026

Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao sự đóng góp rất tích cực của Bộ Xây dựng và Ngành Xây dựng trong năm 2025.

Tại Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã khái quát kết quả đạt được của Bộ Xây dựng trong 32 chữ: Thể chế hoàn thiện; quy hoạch đồng bộ; hạ tầng đột phá; chuyển đổi xanh, số; bộ máy tinh gọn; nội bộ đoàn kết; đô thị phát triển; nông thôn đổi mới.

Cần tầm nhìn trăm năm trong quy hoạch xây dựng, giao thông

Theo người đứng đầu Chính phủ, trong thành tựu chung của đất nước trong nhiệm kỳ vừa qua, đặc biệt là trong năm 2025, có sự đóng góp rất tích cực của Bộ Xây dựng và toàn Ngành Xây dựng.

Thủ tướng nhấn mạnh, năm 2026 là năm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là năm đầu tiên tổ chức triển khai Nghị quyết Đại hội XIV của Đảng và Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội giai đoạn 2026 – 2030.

Trong đó, một trong ba đột phá chiến lược được xác định là phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, nhất là kết cấu hạ tầng giao thông đa phương thức, hạ tầng công nghệ, hạ tầng phục vụ chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng, gắn với mục tiêu tăng trưởng hai con số.

Theo Thủ tướng, Ngành Xây dựng hiện đang duy trì mức tăng trưởng trên 9%, đóng góp khoảng 1,96 điểm phần trăm vào tăng trưởng GDP của cả nước. Do đó, trong năm tiếp theo, Ngành Xây dựng cần tiếp tục nỗ lực để thực hiện mục tiêu tăng trưởng hai con số.

Thủ tướng cho biết, cơ bản thống nhất với mục tiêu, nhiệm vụ và các giải pháp trong thời gian tới mà Bộ Xây dựng đã nêu trong Báo cáo; đồng thời đề nghị Bộ Xây dựng và Ngành Xây dựng tập trung thực hiện “5 bảo đảm” và “6 đột phá”.

Theo đó, “5 bảo đảm” gồm bảo đảm thể chế thông thoáng; bảo đảm hạ tầng thông suốt; bảo đảm quản trị thông minh; bảo đảm cách làm thông dụng, đặc biệt là đưa ra các mô hình xây dựng, cảnh quan phù hợp với thực tiễn, lối sống, văn hóa của cộng đồng; bảo đảm hợp tác thông hiểu.

Đối với yêu cầu đột phá trong tư duy và tầm nhìn, Thủ tướng đề nghị Bộ Xây dựng thực hiện tốt các nhiệm vụ quản lý nhà nước, không sa vào các công việc cụ thể, nhỏ lẻ; tập trung xây dựng chiến lược, kế hoạch, quy hoạch, thể chế, cơ chế, chính sách, hành lang pháp lý, tiêu chuẩn, tiêu chí và công cụ phục vụ công tác giám sát, kiểm tra.

Đồng thời, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với phân bổ nguồn lực nhằm tăng cường năng lực thực thi cho các cấp, các địa phương theo tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.

Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng tập trung nguồn lực để tổ chức triển khai xây dựng và hoàn thành các dự án, công trình trọng điểm quốc gia; nghiên cứu các cơ chế đột phá nhằm huy động nguồn lực xã hội, đặc biệt là khu vực doanh nghiệp tư nhân, tham gia phát triển kết cấu hạ tầng.

Trong đó, trọng tâm là các lĩnh vực như đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị, cảng biển thông minh, cảng đường thủy nội địa; các dự án giao thông vận tải trọng điểm như Dự án đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng, đường sắt tốc độ cao trục Bắc – Nam, giai đoạn 2 Dự án Cảng HKQT Long Thành, các tuyến cao tốc Quy Nhơn – Pleiku, Vinh – Thanh Thủy, phấn đấu hoàn thành mục tiêu 5.000 km đường bộ cao tốc sớm hơn mốc năm 2030.

Song song với đó, Bộ cũng cần đẩy nhanh triển khai xây dựng nhà ở xã hội, trường học nội trú tại các xã biên giới, nhà ở cho người dân chịu ảnh hưởng bởi thiên tai.

Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Xây dựng tạo đột phá trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và kinh tế tuần hoàn, với trọng tâm là giao thông xanh và đô thị thông minh.

Công tác quy hoạch, phát triển đô thị phải theo hướng bền vững, thông minh, xanh, thích ứng với biến đổi khí hậu; nâng cao chất lượng hạ tầng kỹ thuật, giải quyết căn cơ tình trạng ùn tắc giao thông, ngập úng; xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu của Bộ Xây dựng, đặc biệt trong các lĩnh vực nhà ở, địa chất và khí hậu.

Bộ Xây dựng cũng phải tạo bước đột phá trong quản lý và phát triển thị trường nhà ở, bất động sản theo hướng công khai, minh bạch; hoàn thành mục tiêu xây dựng 1 triệu căn nhà ở xã hội.

Việc xây dựng, công khai dữ liệu bất động sản và kiểm soát giá bất động sản cần được thực hiện ngay từ đầu vào, bao gồm dữ liệu về thị trường bất động sản, nhà ở thương mại, nhà ở xã hội, nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước. Đồng thời, tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để khơi thông nguồn cung các dự án phát triển nhà ở, phát triển hạ tầng khu công nghiệp.

Đối với yêu cầu đột phá trong phát triển các phương thức giao thông, Thủ tướng nhấn mạnh cần tổ chức thị trường vận tải cạnh tranh, minh bạch, chất lượng cao, chi phí hợp lý; giảm chi phí logistics, nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm, hàng hóa. Các quy hoạch phải có tầm nhìn dài hạn, thể hiện khát vọng phát triển, vươn xa của đất nước.

Bước đột phá trong khắc phục những tồn tại, hạn chế, đặc biệt là đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công ngay từ đầu năm 2026 đối với các dự án, công trình trọng điểm cũng là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu mà Thủ tướng đặt ra với Bộ Xây dựng.

Cùng với đó, cần có cơ chế, chính sách khuyến khích, ưu đãi để huy động nguồn lực, đẩy mạnh hợp tác công tư; mạnh dạn áp dụng các hình thức chỉ định thầu đối với các nhà thầu có năng lực, uy tín, kinh nghiệm, bảo đảm công khai, minh bạch, không tham nhũng, tiêu cực.

Thủ tướng lưu ý Bộ Xây dựng khẩn trương rà soát các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật để trong tháng 1/2026 có thể lựa chọn được nhà đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao trục Bắc – Nam; hoàn thành xây dựng sàn giao dịch bất động sản theo hướng công khai, minh bạch, chống tiêu cực, gắn với chuyển đổi số.

Thủ tướng yêu cầu thực hiện giám sát, kiểm toán ngay từ đầu đối với các công trình xây dựng kết cấu hạ tầng nhằm tránh đội giá, bảo đảm chất lượng và rút ngắn tiến độ thực hiện.

“Vì sao công nghệ ngày một hiện đại, năng suất lao động tăng mà suất đầu tư của một số công trình cao tốc vẫn không giảm, thậm chí còn tăng?”, Thủ tướng nêu vấn đề.

Thủ tướng trao các danh hiệu cao quý cho các cá nhân thuộc Bộ Xây dựng.

Những công trình lịch sử

Tiếp thu đầy đủ, toàn diện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết Bộ sẽ triển khai quyết liệt để cụ thể hóa thành các chương trình, kế hoạch hành động, tổ chức thực hiện trong năm 2026 và những năm tiếp theo.

“Với phương châm hành động “Kỷ cương, trách nhiệm; chủ động, kịp thời; tinh gọn, hiệu quả; tăng tốc, bứt phá”, toàn Ngành Xây dựng sẽ tiếp tục tăng cường đoàn kết, thống nhất, tập trung phấn đấu trên tinh thần “chỉ bàn làm, không bàn lùi”, “làm hết việc, không làm hết giờ”, nỗ lực lớn, quyết tâm cao, hành động quyết liệt để hoàn thành tốt các nhiệm vụ năm 2026”, Bộ trưởng Trần Hồng Minh cam kết.

Trước đó, báo cáo kết quả thực hiện, Bộ Xây dựng cho biết năm 2025, Bộ đã tập trung triển khai các nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm trên tất cả các lĩnh vực quản lý, đạt nhiều kết quả nổi bật.

Trong đó, hoàn thành thông xe toàn tuyến cao tốc Bắc – Nam từ Cao Bằng đến Cà Mau; đến hết năm 2025, cả nước hoàn thành 3.345 km tuyến chính cao tốc, 458 km nút giao và đường dẫn, nâng tổng chiều dài đường bộ cao tốc lên 3.803 km; hoàn thành 1.586 km đường quốc lộ và 1.701 km đường bộ ven biển.

Cảng hàng không quốc tế Long Thành đón các chuyến bay đầu tiên vào ngày 19/12/2025; tạo nền tảng đưa cửa ngõ trung chuyển hàng không hiện đại của đất nước vào khai thác trong tháng 6/2026.

Tổng vốn huy động từ khu vực tư nhân tham gia đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng quốc gia ước đạt 3,84 triệu tỷ đồng. Trong năm, cả nước hoàn thành 102.633 căn nhà ở xã hội, đạt 102% kế hoạch.

Bộ Xây dựng cũng chủ trì, phối hợp tổ chức thành công 3 lễ khởi công, khánh thành quy mô lớn trên cả nước với 564 công trình, tổng mức đầu tư trên 5,14 triệu tỷ đồng, chào mừng các sự kiện lớn của đất nước.

Theo Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, năm 2025 đã xác lập về kỷ lục thành tích, kỷ lục các dự án có ý nghĩa lịch sử, là nền tảng cho kỷ nguyên mới của Bộ Xây dựng.

Những dự án hạ tầng nói chung triển khai trong thời gian qua Bộ Xây dựng tuy không trực tiếp làm tất cả nhưng mỗi công trình đều mang dấu ấn của ngành Xây dựng. Đó là dấu ấn của công tác quy hoạch, đầu tư, xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn.

“Bộ Xây dựng đã ghi tên mình vào những cột mốc lịch sử chưa từng có ở sự kiện khởi công, khánh thành các công trình, dự án dịp 19/4 - 19/8 - 19/12. Cũng chưa ngành nào có công trình vươn tầm thiên niên kỷ như ngành Xây dựng đạt được trong nhiệm kỳ vừa qua”, Phó thủ tướng ghi nhận.

Anh Minh