Bộ Xây dựng đang nghiên cứu thành lập Quỹ nhà ở quốc gia, các nước phát triển thực hiện thế nào?

Cụ thể, bà Tống Thị Hạnh, Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), cho biết tại phiên họp Chính phủ thường kỳ vừa qua, bộ trưởng Bộ Tài chính có kiến nghị giao Bộ Xây dựng nghiên cứu thành lập Quỹ Nhà ở quốc gia theo tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm.

Đến nay, Bộ Xây dựng đã chủ động giao đơn vị chuyên môn khẩn trương nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, rà soát các quy định pháp luật hiện hành và đề xuất giải pháp để triển khai thực hiện kết luận của Tổng Bí thư là nghiên cứu thành lập Quỹ Nhà ở quốc gia để phát triển nhà ở giá rẻ tại các đô thị lớn.

Việc thành lập Quỹ Nhà ở Quốc gia được nhiều người chờ đợi.

Việc nghiên cứu sẽ từ khâu quy hoạch, kế hoạch chương trình phát triển nhà ở đến việc triển khai thực hiện dự án. Mục tiêu khi có chỉ đạo chính thức của Chính phủ và cấp có thẩm quyền, Bộ Xây dựng sẽ khẩn trương xây dựng đề án đảm bảo tiến độ và chất lượng.

Theo chuyên gia, việc thành lập "Quỹ nhà ở quốc gia" có thể tạo đột phá, làm xoay chuyển cục diện thị trường bất động sản đang mất cân đối hiện nay.

Trên thực tế, vấn đề thiếu hụt nhà ở giá rẻ là “bài toán” nan giải của hầu hết các quốc gia trên thế giới, vì vậy, nhiều nước cũng đang triển khai các chương trình hỗ trợ nhằm giải “cơn khát” cho người dân.

Chia sẻ với VnBusiness, anh Vũ Quốc Việt, một “siêu cò”, từng kết nối nhiều thương vụ tại Việt Nam, Trung Quốc, Singapore… cho hay, trong những năm qua, để giảm áp lực về nhà ở, Trung Quốc đã thực hiện nhiều giải pháp. Một trong số đó là phát triển căn hộ cho thuê có thời hạn 50 - 70 năm.

Hết 50 - 70 năm, các căn hộ sẽ được thu lại, hoặc gia hạn tùy theo điều kiện thực tế, quy hoạch chung. Kết quả là giá căn hộ hoặc nhà so với thu nhập của người dân có xu hướng “mềm” hơn trước, vì giá nhà sử dụng lâu dài rõ ràng khác với giá nhà thuê.

Tương tự, ở Singapore, hiện có ba quyền sở hữu bất động sản, gồm sở hữu vô thời hạn, sở hữu có thời hạn 999 năm (gần như vĩnh viễn) và sở hữu có thời hạn 99 năm. 85% người dân đang ở trong những tòa nhà niên hạn 99 năm do cơ quan nhà nước xây dựng (gọi là khu HDB).

Đáng chú ý, người dân Singapore mua căn hộ HDB đang được Chính phủ hỗ trợ rất mạnh. Chẳng hạn, một gia đình trẻ, thu nhập dưới 14.000 SGD/tháng (khoảng 245 triệu đồng) sẽ được hỗ trợ mua căn hộ 2 phòng ngủ rộng 65 - 70m2, với giá 200.000 - 300.0000 SGD/căn (hơn 3,5 - 5,3 tỷ đồng).

Người mua có thể lựa chọn vay của ngân hàng hoặc vay với mức trần lên đến 85% tổng giá trị căn nhà (trước đây là 90%), trong vòng 25 năm từ Cơ quan Phát triển nhà ở, với lãi suất khoảng 2,6%/năm.

Một quốc gia khác trong khu vực ASEAN là Malaysia đã triển khai chương trình PR1MA, nhằm xây dựng nhà ở cho nhóm người có thu nhập trung bình, đồng thời cung cấp các khoản vay ưu đãi và hỗ trợ tài chính cho người mua nhà.

Đến nay, Malaysia đã xây dựng hơn 500.000 căn hộ trong khuôn khổ chương trình này. Các căn hộ PR1MA có giá bán trung bình 215.00-400.000 MYR (tương đương 51.000-95.000 USD).

Trong khi đó, tại Hongkong (Trung Quốc), theo bà Trang Bùi - Tổng giám đốc Cushman & Wakefield Việt Nam - chính quyền Hong Kong đã áp dụng chiến lược "Long Term Housing Strategy" (LTHS).

Chiến lược LTHS tập trung vào việc cung cấp các lựa chọn thuê nhà từ nguồn cung hiện hữu, tăng lượng sở hữu nhà ở xã hội và điều tiết tỷ lệ công/tư trong tổng nguồn cung nhà ở. Chương trình đặt mục tiêu đạt 301.000 căn nhà ở xã hội trong giai đoạn 2023-2024 đến 2032-2033.

Còn tại Hàn Quốc, cách đây hơn nửa thế kỷ, nước này đã thành lập công ty Korea Housing, tên hiện nay là Korea Land & Housing (LH), để đảm nhận việc xây dựng và cung cấp nhà ở xã hội. Các căn hộ này được bán với giá chỉ bằng 80% thị trường, trong khi giá thuê chỉ bằng 50-80% giá thị trường.

Quay trở lại thị trường Việt Nam, trong bối cảnh tiến độ tăng nguồn cung nhà ở xã hội còn chậm, giới chuyên gia kỳ vọng việc thành lập "Quỹ nhà ở quốc gia" sẽ tạo bước đột phá, giúp khơi thông nguồn cung nhà ở giá rẻ trong tương lai.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), cho rằng đây là một ý tưởng gợi mở đột phá, có thể làm xoay chuyển cục diện thị trường bất động sản đang mất cân đối hiện nay.

Theo ông Châu, nhà giá rẻ hiện nay gồm 2 loại nhà, một là nhà ở xã hội, hai là nhà ở thương mại giá rẻ. Đây là loại hình nhà ở đáp ứng nhu cầu ở của đa số người dân.

Vì thế, việc thành lập quỹ nhà ở quốc gia, trong đó có quỹ phát triển nhà ở xã hội để điều phối các nguồn vốn thúc đẩy phát triển nhà ở giá rẻ, bao gồm nhà ở xã hội và nhà ở thương mại giá rẻ, sẽ là định chế rất cần thiết, đồng thời là công cụ điều tiết thị trường bất động sản theo hướng phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững.

Anh Minh