Bộ Y tế đang cân nhắc đề xuất bỏ quy định kỷ luật đảng viên sinh con thứ ba

Quang cảnh hội thảo

Tại hội thảo “Góp ý, hoàn thiện chính sách trong luật Dân số và gợi ý chính sách chuyển đổi nhân khẩu học của các nền kinh tế châu Á - Thái Bình Dương” diễn ra ngày 6-8, nhiều nhà quản lý, chuyên gia đã góp ý về đề xuất cho phép các cặp vợ chồng, cá nhân tự quyết định số con.

Thực tế hiện nay, ở nhiều khu vực tại nước ta xuất hiện xu hướng mức sinh xuống thấp (mức sinh thay thế chưa thực sự bền vững, số con trung bình của một phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ hiện là 1,96 con và tỷ lệ tăng dân số là 0,84% năm 2023).

Do đó, nhiều chuyên gia nêu quan điểm đồng tình với việc dự thảo Luật Dân số đề xuất các biện pháp linh hoạt để có thể bù trừ mức sinh giữa khu vực có mức sinh thấp và khu vực có mức sinh cao, trong đó có quy định về quyền của cặp vợ chồng, cá nhân trong việc sinh con, tự quyết định số con.

Về đề xuất bỏ quy định kỷ luật người sinh con thứ ba với một số trường hợp là công chức, đảng viên, ông Lê Thanh Dũng, Cục trưởng Cục Dân số - Bộ Y tế cho biết, lâu nay, quy định này có áp dụng với đảng viên, không áp dụng với người dân. Tuy nhiên, từng thời kỳ cần có những chính sách khác nhau.

Hiện nay, Cục Dân số đã tiếp nhận các ý kiến từ các chuyên gia, đang giao bộ phận chuyên môn rà soát tổng thể cùng với các báo cáo đánh giá, sau đó đề xuất, báo cáo Chính phủ. Nếu được chấp thuận, dự thảo luật sẽ đưa ra các đề xuất cụ thể để trình hồ sơ dự luật lên Chính phủ vào tháng 12 này.

"Chúng tôi sẽ tiếp tục tham mưu với các cấp có thẩm quyền để hoàn thiện chính sách phù hợp với thực tế để có những quy định, chính sách, chế tài phù hợp với từng thời kỳ" – Cục trưởng Cục Dân số nói.

Góp ý nội dung này, PGS.TS Nguyễn Đức Vinh, Viện trưởng Viện Xã hội học - Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam cũng cho rằng, cần bỏ quy định cặp vợ chồng sinh từ 1-2 con. Và nếu đề xuất bỏ quy định sinh từ 1-2 con trong dự Luật Dân số của Bộ Y tế được thông qua, thì những chính sách, chế tài liên quan (như xử lý đảng viên sinh con thứ ba - PV) cũng được điều chỉnh.

Chính sách dân số sẽ được điều chỉnh phù hợp với tình hình mới hiện nay

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương cho biết thêm, việc xây dựng luật Dân số thay thế Pháp lệnh Dân số hiện nay nhằm tạo cơ sở pháp lý thể chế hóa các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng về công tác dân số trong tình hình mới.

Theo Bộ Y tế, ở dự thảo Luật Dân số, có 6 nhóm chính sách cơ bản được xây dựng, gồm: duy trì mức sinh thay thế; giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh và đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên; thích ứng với già hóa dân số, dân số già; phân bố dân số hợp lý; nâng cao sức khỏe dân số; lồng ghép các yếu tố dân số trong kế hoạch phát triển kinh tế xã hội.

Bộ Y tế nhấn mạnh, quy định trao quyền quyết định số con của cặp vợ chồng, cá nhân phù hợp với Hiến pháp năm 2013 về quyền con người, quyền công dân. Việc không quy định số con sẽ phù hợp với các cam kết chính trị Việt Nam đã đưa ra tại các diễn đàn đa phương và tác động tốt với dư luận quốc tế.

Cũng theo Bộ Y tế, xu thế giảm mức sinh thay thế ở nước ta mặc dù chưa đến mức báo động nhưng điều này chắc chắn sẽ trở thành vấn đề lớn nếu chúng ta không có giải pháp can thiệp từ bây giờ.

Dự kiến tháng 6-2025, dự thảo Luật Dân số sẽ trình lên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến.

Duy Tiến