Bộ Y tế lý giải đề xuất đàn ông không vợ nuôi 2 con được ưu tiên mua nhà ở xã hội

Cục trưởng Cục Dân số Lê Thanh Dũng thông tin tại họp báo

Ngày 7/11, Bộ Y tế tổ chức họp báo thông tin về dự thảo Luật Dân số.

Theo ông Phạm Vũ Hoàng, Phó Cục trưởng Cục Dân số (Bộ y tế), dự thảo Luật Dân số đã được xây dựng, hoàn thiện theo hướng kế thừa, chỉnh lý 10 điều, sửa đổi 01 điều, bãi bỏ 26 điều của Pháp lệnh Dân số năm 2003 để phù hợp, đáp ứng yêu cầu thực tiễn và khắc phục những khó khăn, vướng mắc trong công tác dân số.

Đồng thời, Bộ Y tế đã nghiên cứu bổ sung 15 điều gồm các quy định về : truyền thông, vận động, giáo dục về dân số; điều chỉnh quy mô, cơ cấu, phân bố dân số; nâng cao chất lượng dân số; điều kiện đảm bảo thực hiện công tác dân số.

So với Pháp lệnh Dân số, dự án Luật đã quy định cụ thể hơn các chính sách, biện pháp về nâng cao chất lượng dân số, truyền thông, vận động, giáo dục về dân số.

Thông tin với báo chí về một số quy định chi tiết trong dự thảo nhận được nhiều sự quan tâm, Cục trưởng Cục Dân số Lê Thanh Dũng cho biết, thời gian qua, dư luận xôn xao về thông tin, cho rằng nam giới có 2 con nhưng không có vợ thuộc nhóm đối tượng ưu tiên được mua nhà xã hội. Nhiều người lo ngại về khoảng trống pháp lý, thậm chí giả ly hôn để đủ điều kiện mua nhà ở xã hội.

Tuy nhiên, dự thảo Luật Dân số nêu rõ, nam giới có 2 con mà vợ đã chết, thuộc nhóm được ưu tiên mua nhà ở xã hội.

Theo Cục trưởng Cục Dân số, có nhiều đối tượng được ưu tiên mua nhà ở xã hội, trong đó có cả phụ nữ sinh đủ 2 con. Với nam giới, quy định trong dự thảo nêu rõ, nam giới có 2 con nhưng vợ đã chết, tránh khoảng trống pháp lý.

Trước khi trình lên Quốc hội, dự thảo Luật Dân số được tham vấn ý kiến từ các chuyên gia, nhà khoa học để hoàn thiện, tránh khoảng trống pháp lý.

Hiện mức sinh trên toàn quốc đang có xu hướng giảm dưới mức sinh thay thế, giảm từ 2,11 con/phụ nữ (năm 2021) xuống 2,01 con/phụ nữ (năm 2022), xuống 1,96 con/phụ nữ (2023), và năm 2024 là 1,91 con/phụ nữ. Đây là mức sinh thấp nhất trong lịch sử và được dự báo là sẽ tiếp tục giảm trong các năm tiếp theo.

Vì thế, mục tiêu duy trì mức sinh thay thế rất quan trọng. Trong dự thảo Luật Dân số đưa ra nhiều chính sách như tăng thời gian nghỉ thai sản thêm 1 tháng với phụ nữ, nam giới được nghỉ 5 ngày làm việc khi vợ sinh con, hỗ trợ tài chính khi sinh con, bổ sung tiêu chí ưu tiên được mua hoặc thuê nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở... nhằm thúc đẩy các cặp vợ chồng sinh đủ 2 con.

Dự thảo luật này quy định nhiều hành vi bị nghiêm cấm như lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 15 Luật này; cưỡng bức, ép buộc, khuyến khích, động viên, tư vấn việc phá thai vì lý do giới tính; kỳ thị, phân biệt đối xử trong chăm sóc sức khỏe sinh sản; nhân bản người vô tính...

Dự thảo luật quy định hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ dân tộc thiểu số, phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi, phụ nữ ở địa phương có mức sinh thấp.

Bên cạnh đó, dự thảo Luật Dân số đã thể chế hóa việc chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển thông qua việc tập trung quy phạm hóa 4 chính sách lớn: Duy trì mức sinh thay thế, giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh, thích ứng với già hóa dân số, dân số già, và nâng cao chất lượng dân số.

Dự thảo Luật Dân số đang được trình Quốc hội khóa XV xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 10.