Bộ Y tế nói gì về đề xuất phụ nữ sinh đủ hai con được ưu tiên mua nhà ở xã hội

Nam giới không có vợ do ly hôn sẽ không được ưu tiên mua nhà ở xã hội

Tại buổi gặp mặt báo chí thông tin về dự thảo Luật Dân số và dự thảo Luật Phòng bệnh do Bộ Y tế tổ chức vào sáng 7/11, ThS.BS Đặng Quỳnh Thư, Trưởng Phòng Quy mô dân số, Cục Dân số (Bộ Y tế) cho biết, chính sách ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội theo Luật Nhà ở đã có quy định đối tượng hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở, trong đó có các đối tượng nghèo, cận nghèo, người có thu nhập thấp, công chức, viên chức, công nhân ở khu công nghiệp, không phân biệt có con hay chưa có con.

Dự thảo Luật Dân số đề xuất đưa thêm tiêu chí phụ nữ sinh đủ 2 con và nam giới có 2 con đẻ mà vợ mất được ưu tiên mua nhà ở xã hội. "Chính sách này giúp vợ chồng có 2 con được ưu tiên về nhà ở để giảm gánh nặng, khó khăn, mà không phát sinh thêm đối tượng", BS Thư khẳng định.

ThS.BS Đặng Quỳnh Thư trả lời báo chí tại buổi gặp mặt.

Thông tin thêm, ông Lê Thanh Dũng, Cục trưởng Cục Dân số cho biết, đến nay chưa có quốc gia nào trên thế giới có Luật Dân số, Việt Nam là quốc gia đầu tiên xây dựng dự luật này.

"Luật Dân số không thể bao phủ hết được mong muốn của hơn 100 triệu dân, nhưng hướng tới đáp ứng tối đa được nhu cầu của người dân", ông Dũng nhận định.

Ông Dũng cho hay trong dự thảo luật đã có nhiều chính sách duy trì mức sinh thay thế, đáp ứng dân số già,... Trong quá trình xây dựng luật, ban soạn thảo nhận được rất nhiều ý kiến đóng góp, chia sẻ để luật sớm đi vào cuộc sống. Một trong những chính sách gây chú ý nhất là việc ưu tiên mua nhà xã hội.

Theo ông Dũng, trước đó, dự luật quy định phụ nữ sinh đủ hai con hoặc nam giới có hai con đẻ mà không có vợ hoặc vợ đã qua đời, được ưu tiên hưởng chính sách nhà ở xã hội nhằm giảm gánh nặng về nhà ở để tập trung chăm sóc, nuôi dạy con cái.

Sau đó có nhiều ý kiến và người dân bình luận cho rằng vẫn có kẽ hở khi "vợ chồng ly hôn để mua nhà xã hội, mua xong rồi kết hôn lại".

Ông Lê Thanh Dũng chia sẻ thông tin tại buổi gặp mặt báo chí.

Để luật được ban hành không còn khoảng trống pháp lý, ban soạn thảo đã chỉnh sửa cho phù hợp. Dự thảo mới nhất được chỉnh sửa đã quy định "nam giới có 2 con đẻ, vợ qua đời" mới được ưu tiên mua nhà xã hội.

"Đối với nam giới có 2 con đẻ mà không có vợ sẽ không được đề xuất ưu tiên như trước đó để đảm bảo các khoảng trống pháp lý liên quan", ông Dũng cho hay.

Phụ nữ nghỉ thai sản thêm 1 tháng, nam nghỉ thêm 5 ngày khi vợ sinh con

Chia sẻ về chính sách duy trì mức sinh thay thế, ThS.BS Đặng Quỳnh Thư cho biết, mục tiêu xây dựng chính sách nhằm đảm bảo và duy trì vũng chắc mức sinh thay thế trên quy mô cả nước để có quy mô dân số hợp lý, góp phần làm chậm già hóa dân số, đảm bảo mức sinh.

Đề xuất này tiếp tục kế thừa pháp lệnh 07 năm 2025, sửa đổi bổ sung điều 10 của Pháp lệnh dân số quy định mỗi lần sinh con, khoảng cách giữa các lần sinh. Đồng thời, bổ sung một số biện pháp có giải pháp khuyến khích trực tiếp để mỗi cặp vợ chồng sinh thêm con và sinh đủ 2 con, đưa vào dự thảo Điều 13 của Luật dân số như: Tăng thời gian nghỉ thai sản sinh con thứ 2, phụ nữ nghỉ thêm 1 tháng, nam nghỉ thêm 5 ngày khi vợ sinh con; hỗ trợ tài chính theo chính sách của Nhà nước khi sinh con đối với phụ nữ dân tộc thiểu số ít người, phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi và phụ nữ ở địa phương có quy mô mức sinh thấp; ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội đối với phụ nữ sinh đủ 2 con và đối với nam giới có 2 con đẻ mà vợ đã mất.

BS Thư cho hay thực tế theo quy định hiện hành, phụ nữ đã nằm trong đối tượng ưu tiên mua nhà ở xã hội. Việc bổ sung vào dự thảo Luật Dân số để tăng khả năng tiếp cận cho các gia đình có đủ hai con, cũng là chính sách nhằm khuyến sinh.

Đại diện Bộ Y tế và Cục Dân số, Cục Phòng bệnh cung cấp thông tin liên quan đến hai dự thảo luật.

"Hiện nay, có thể quỹ nhà ở xã hội còn ít, nhiều đối tượng ưu tiên nhưng vẫn khó tiếp cận. Tuy nhiên, trong tương lai, quỹ nhà ở có thể nhiều hơn, khi đưa vào luật sẽ giúp sau này các gia đình sinh đủ hai con vẫn có cơ hội mua, thuê nhà ở xã hội", BS Thư nhấn mạnh.

Ngoài ra, các địa phương được giao căn cứ điều kiện kinh tế - xã hội từng thời kỳ để quy định cụ thể, bảo đảm tính linh hoạt và phù hợp ngân sách. Thêm nữa là chính quyền có thể mở rộng các phúc lợi xã hội cho gia đình sinh đủ hai con như giảm học phí, ưu tiên dịch vụ giữ trẻ, hỗ trợ giáo dục mầm non.

"Các chính sách này nhằm khuyến sinh, giúp gia đình, vợ chồng, cá nhân có hai con sớm an cư, giảm bớt gánh nặng tài chính, tập trung cho việc chăm sóc, nuôi dạy con cái", BS Thư nói.

Đại diện Cục Dân số cũng cho hay mục đích ban hành luật nhằm tạo cơ sở pháp lý thống nhất, đồng bộ để góp phần thể chế hóa chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng về dân số và khắc phục các hạn chế, tồn tại; đáp ứng yêu cầu công tác dân số phát triển trong tình hình mới.

"Giải pháp thực hiện chính sách này đã được rà soát, đảm bảo tính quy phạm khả thi, thống nhất với pháp luật hiện hành, tạo hành lang pháp lý đồng bộ để duy trì vững chắc mức sinh thay thế", BS Thư nói.

Tuy nhiên, giải pháp này cũng có một số tác động tiêu cực nhưng không đáng kể cần sửa đổi, bổ sung một số khoản của Bộ luật Lao động, Luật Bảo hiềm, Luật Nhà ở, để đảm bảo sự đồng bộ của hệ thống pháp luật.

Đối với tác động về kinh tế - xã hội, thực hiện chính sách này sẽ khuyến khích cá nhân, cặp vợ chồng sinh đủ 2 con, đảm bảo mức sinh thay thế trên cả nước, tránh tình trạng già hóa dân số nhanh, giảm thiểu mức sinh để có nguồn lực phát triển bền vững, cũng là để ổn định lực lượng lao động, quy mô dân số và tác động tích cực đến chất lượng nguồn nhân lực.

BS Thư cho hay, duy trì mức sinh thay thế đặt ra mục tiêu hết sức nhân văn là khắc phục được chênh lệch mức sinh giữa các vùng, giảm thiểu về chênh lệch kinh tế - xã hội giữa các vùng.

Người dân được thụ hưởng chính sách, hỗ trợ phần phần nào giảm gánh nặng về chi phí sinh con và nuôi con, cũng khắc phục được tình trạng nhiều cặp vợ chồng không sinh đủ 2 con như hiện nay.

Trần Hằng