Bộ Y tế ra khuyến cáo về tình trạng không khí ô nhiễm, đe dọa sức khỏe

Cục Phòng bệnh cho biết chất lượng không khí và mức độ ảnh hưởng đến sức khỏe con người được đánh giá thông qua chỉ số chất lượng không khí Việt Nam (AQI). Chỉ số này được biểu thị theo sáu mức, tương ứng với màu sắc và cảnh báo tác động sức khỏe.

Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) đã xây dựng và ban hành các khuyến cáo chi tiết nhằm giúp người dân tự dự phòng và giảm tối đa tác động của môi trường không khí ô nhiễm tới sức khỏe.

Theo đó, AQI từ 0-50 là mức tốt, màu xanh, không gây ảnh hưởng sức khỏe; từ 51-100 là mức trung bình, màu vàng, chất lượng không khí chấp nhận được nhưng người nhạy cảm có thể bị tác động nhẹ. AQI từ 101-150 được xếp loại kém, màu da cam, gây ảnh hưởng sức khỏe cho nhóm nhạy cảm; người bình thường ít chịu tác động.

Từ 151-200 là mức xấu, màu đỏ, bắt đầu ảnh hưởng sức khỏe người bình thường và gây tác động nghiêm trọng với nhóm nhạy cảm. AQI từ 201-300 được đánh giá rất xấu, màu tím, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe mọi người. Mức nguy hại cao nhất 301-500, màu nâu, cảnh báo tình trạng khẩn cấp với toàn bộ dân số.

Cục Phòng bệnh hướng dẫn người dân thường xuyên theo dõi chất lượng không khí trên trang thông tin điện tử của Bộ Tài nguyên và Môi trường và Sở Tài nguyên môi trường và các địa phương để chủ động áp dụng biện pháp bảo vệ sức khỏe phù hợp. Khi ra đường, cần đeo khẩu trang đạt chất lượng và đúng quy cách.

Trong sinh hoạt, cần vệ sinh nhà cửa thường xuyên, giữ môi trường sống thông thoáng; sử dụng khẩu trang, kính bảo hộ khi dọn dẹp nơi nhiều bụi hoặc khi chất lượng không khí ở mức kém đến nguy hại.

Người dân được khuyến cáo hạn chế hoặc thay thế bếp than tổ ong, củi, đốt rơm rạ bằng các loại bếp sạch; trồng thêm cây xanh để giúp lọc bụi và cải thiện không khí. Người hút thuốc cần hạn chế hoặc bỏ hẳn, tránh hút thuốc trong nhà để giảm phơi nhiễm cho người xung quanh. Việc theo dõi sức khỏe và khám định kỳ cũng rất cần thiết.

Với nhóm người nhạy cảm như trẻ em, phụ nữ mang thai, người cao tuổi, người mắc bệnh hô hấp và tim mạch, Bộ Y tế khuyến cáo cần tránh tiếp xúc với nguồn phát thải như phương tiện giao thông, công trình xây dựng, khu vực đốt nhiên liệu.

Khi không khí ô nhiễm, nếu xuất hiện biểu hiện cấp tính như sốt, viêm mũi họng, viêm phổi, phế quản, tăng huyết áp, rối loạn tim mạch… cần đến cơ sở y tế để được kiểm tra và tư vấn. Đồng thời, cần tăng cường dinh dưỡng, giữ ấm cơ thể khi thời tiết lạnh để tránh nhiễm lạnh đột ngột. Người mắc bệnh hô hấp, tim mạch phải tuân thủ điều trị và đi khám ngay khi triệu chứng trở nặng.

Khi AQI ở mức trung bình 51-100, người bình thường có thể hoạt động ngoài trời bình thường; người nhạy cảm nên giảm thời gian hoạt động ngoài trời và tránh vận động gắng sức. Nếu xuất hiện triệu chứng ho, khó thở, sốt cần đi khám ngay.

Mức kém 101-150, người bình thường nên giảm thời gian hoạt động ngoài trời, nhất là khi có các triệu chứng đau mắt, ho, đau họng, và tránh khu vực ô nhiễm như đường phố, công trình xây dựng, khu công nghiệp. Học sinh có thể hoạt động ngoài trời nhưng hạn chế vận động gắng sức.

Người nhạy cảm cần hạn chế hoạt động ngoài trời, tăng nghỉ ngơi, dừng vận động khi xuất hiện triệu chứng. Vệ sinh mũi, súc họng bằng nước muối sinh lý sáng tối và rửa mắt bằng nước muối trước khi ngủ.

Với mức xấu 151-200, người bình thường cần hạn chế hoạt động gắng sức ngoài trời, ưu tiên thời điểm ít ô nhiễm; hạn chế mở cửa sổ, đặc biệt nhà gần đường lớn.

Người nhạy cảm nên tránh hoạt động ngoài trời, chỉ vận động trong nhà và giữ gìn vệ sinh mũi, họng, mắt. Cả hai nhóm cần đến cơ sở y tế nếu xuất hiện triệu chứng cấp tính.

Ở mức rất xấu 201-300, người bình thường nên tránh hoạt động ngoài trời lâu và hạn chế vận động mạnh; tránh khu vực ô nhiễm nặng; ưu tiên sinh hoạt trong nhà.

Nếu phải ra ngoài cần sử dụng khẩu trang có khả năng lọc bụi mịn PM2.5. Người nhạy cảm phải tránh hoàn toàn hoạt động ngoài trời, đóng kín cửa sổ, dùng khẩu trang phù hợp khi buộc phải ra đường, và theo dõi sức khỏe sát sao.

Khi AQI đạt mức nguy hại 301-500, cả người bình thường và nhóm nhạy cảm đều cần tránh mọi hoạt động ngoài trời và chuyển sang sinh hoạt trong nhà; đóng cửa sổ, cửa ra vào để giảm phơi nhiễm. Nếu xuất hiện triệu chứng khó thở, ho, sốt cần đến ngay cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Ô nhiễm không khí cùng với thời tiết hanh khô, giá lạnh, mưa… làm gia tăng các bệnh đường hô hấp như viêm họng, viêm xoang, viêm amidan và cảm cúm. Bộ Y tế khuyến cáo người dân chủ động theo dõi chất lượng không khí, áp dụng biện pháp bảo vệ phù hợp với từng mức AQI và đến cơ sở y tế khi có triệu chứng bất thường để kịp thời được chăm sóc và điều trị.

D.Ngân