Bom phá boongke Mỹ bất lực với 'át chủ bài' của Iran?
Đại sứ Israel tại Mỹ cho biết chỉ có Không quân Mỹ mới sở hữu loại vũ khí có thể phá hủy cơ sở hạt nhân nằm sâu dưới mặt đất của Iran. Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng kể cả loại vũ khí ghê gớm mà Washington sở hữu cũng khó có thể làm điều đó.
Cơ sở hạt nhân Fordow nằm sâu trong những ngọn núi gần thành phố Qom thuộc miền bắc Iran. Độ sâu chính xác của cơ sở này không được công khai, nhưng một số ước tính cho rằng nó nằm ở sâu từ 80 – 90m.
"Để Fordow bị phá hủy bởi một quả bom từ trên trời, quốc gia duy nhất trên thế giới có quả bom đó là Mỹ”, Đại sứ Yechiel Leiter cho biết.
Quả bom mà ông Leiter đang nhắc đến là GBU-57/B, thường được gọi là bom phá boongke.
Loại bom nặng 13.000kg dẫn đường bằng GPS, quá nặng nên chỉ có thể thả từ máy bay ném bom B-2 của Không quân Mỹ.
Bom phá boongke GBU-57/B chỉ có thể thả từ máy bay ném bom B-2 của Không quân Mỹ
Theo tờ thông tin quân sự của Mỹ, vỏ đầu đạn GBU-57/B được làm từ hợp kim thép hiệu suất cao đặc biệt, cho phép nó đâm sâu vào lòng đất và phá hủy các boongke và đường hầm kiên cố.
Nghiên cứu của Viện Dịch vụ thống nhất Hoàng gia Anh cho biết GBU-57 có thể xuyên thủng tới độ sâu 61m, vẫn còn khoảng 20m mới chạm tới cơ sở Fordow.
Theo báo cáo, GBU-57/B có thể cần nhiều lần tác động vào cùng một điểm để có thể xuyên đến cơ sở Fordow.
Các nhà phân tích khác đồng ý rằng nếu Mỹ tấn công Fordow, có lẽ họ không thể thực hiện được chỉ bằng một quả bom.
“Các cuộc tấn công liên tiếp có thể hiệu quả, nhưng không chắc chắn”, Peter Layton, cựu sĩ quan Không quân Hoàng gia Úc hiện là thành viên của Viện Griffith châu Á, cho biết. Ông nói thêm rằng không có gì đảm bảo Fordow sẽ bị san phẳng nếu bị tấn công.
Lực lượng Phòng vệ Israel và các đặc vụ của họ có thể tìm cách khác để vô hiệu hóa cơ sở này, như đánh sập lối vào.
Tấn công Fordow là trọng tâm của mọi nỗ lực nhằm phá hủy khả năng chế tạo vũ khí hạt nhân của Iran. Tháng 3/2023, Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế cho biết họ phát hiện uranium đã được làm giàu đến độ tinh khiết 83,7% tại Fordow - gần mức 90% cần thiết cho vũ khí hạt nhân.
Các quan chức Mỹ cho biết Không quân Mỹ đang di chuyển nhiều tàu chở dầu tiếp nhiên liệu và máy bay chiến đấu bổ sung để hỗ trợ bất kỳ hoạt động nào của Mỹ ở Trung Đông.
Nhưng đến thời điểm này, Tổng thống Donald Trump vẫn chưa thay đổi chính sách cấm cung cấp bom phá boongke cho Israel mà Mỹ thực hiện trong nhiều năm qua.
"Chúng tôi từ lâu đã thực hiện chính sách không cung cấp những thứ đó cho người Israel vì chúng tôi không muốn họ sử dụng chúng", tướng Joseph Votel, cựu chỉ huy Bộ Tư lệnh Trung ương Mỹ thời chính quyền Trump đầu tiên, cho biết.
Ông nói thêm rằng Mỹ coi bom phá boongke chủ yếu là biện pháp răn đe, một tài sản an ninh quốc gia chỉ Mỹ sở hữu, vì cung cấp loại bom này có thể khuyến khích Israel phát động chiến tranh với Iran.
Sơ đồ cơ sở hạt nhân Fordow dưới một ngọn núi
Tính nhiều phương án
Iran xây dựng cơ sở máy ly tâm tại Fordow với ý tính toán rằng họ cần phải chôn sâu để tránh bị tấn công. Năm 1981, Israel điều động F-15 và F-16 để ném bom một cơ sở hạt nhân gần Baghdad để ngăn chặn Iraq sở hữu vũ khí hạt nhân. Cơ sở đó nằm trên mặt đất.
"Người Iran hoàn toàn hiểu rằng Israel sẽ cố gắng xâm nhập vào các chương trình của họ và họ đã xây dựng Fordow bên trong một ngọn núi từ rất lâu trước đây để giải quyết vấn đề hậu Iraq", GS Vali Nasr, một chuyên gia về Iran hiện công tác tại Đại học Johns Hopkins, nói với NYT.
Trong nhiều năm, người Israel đã tính toán nhiều kế hoạch khác nhau để tấn công Fordow khi không có bom phá boongke của Mỹ.
Trong kế hoạch mà Israel trình lên chính quyền cựu Tổng thống Barack Obama trước đây, trực thăng của Israel chở đầy lính biệt kích sẽ bay đến địa điểm này, sau đó đội lính biệt kích sẽ chiến đấu, cài thuốc nổ và cho nổ tung, các cựu quan chức Mỹ cho biết.
Israel đã thực hiện thành công chiến dịch tương tự ở Syria vào năm ngoái, phá hủy một cơ sở sản xuất tên lửa của Hezbollah.
Tuy nhiên, các quan chức quân sự Mỹ cho biết Fordow sẽ là nhiệm vụ nguy hiểm hơn nhiều.
Các quan chức Mỹ cho biết đến nay Israel đã giành được quyền kiểm soát bầu trời ở phần lớn lãnh thổ Iran, đội máy bay tấn công của Israel có thể bay vòng quanh Fordow và khiến cơ sở này không thể hoạt động, ít nhất là tạm thời, nhưng không thể phá hủy nó.
"Người Israel đã thực hiện rất nhiều hoạt động bí mật gần đây, nhưng bản chất của vấn đề vẫn như vậy. Nó vẫn là một mục tiêu rất khó khăn", Tướng Kenneth F. McKenzie Jr., cựu sĩ quan phụ trách các kế hoạch chiến tranh Iran khi ông điều hành Bộ Tư lệnh Trung ương của Lầu Năm Góc, cho biết.
