Bóng đá Việt Nam làm gì khi thua thiệt trước cơn sốt nhập tịch của bóng đá Đông Nam Á?

Báo chí châu Á và cả trang chủ FIFA đề cập nhiều đến thành tích hiện tại của bóng đá Indonesia và mới đây là Malaysia trong chiến thắng đậm 4-0 trước Việt Nam - đối thủ mà 11 năm qua họ không vượt qua nổi trong những lần chạm trán.

Thậm chí đã có những so sánh về giá trị cầu thủ thì một chân sút đang đá La Liga nhập tịch và khoác áo Malaysia đã được định giá hơn cả đội hình đội tuyển Việt Nam. Từ đó, chất "bột" mà ban huấn luyện đội tuyển Malaysia "gột nên hồ" là 90 phút trên chân hoàn toàn, áp đặt lối chơi, vắt kiệt sức đối thủ. Người xem đã quen với hình ảnh các tuyển thủ Việt Nam trên chân đội tuyển Malaysia, giờ nhìn vào trận đấu ngày 10-6 luôn có cảm nhận những nhà vô địch AFF Cup 2024 thi đấu với một đội bóng liên quân "Âu - Mỹ" khoác chung đồng phục vàng.

Thua tâm phục khẩu phục nhưng nhìn vào cách làm của Malaysia chắc hẳn những nhà làm bóng đá Việt Nam cũng đang rất khó chịu với kiểu "làm giàu" cho đội tuyển bằng một chính sách không qua đào tạo không cần sự căn cơ từ các tuyến kế thừa giống như các CLB mua cầu thủ ngoại và mạnh lên.

Cùng là nhập tịch nhưng cách làm Indonesia khác với Malaysia

Có nghịch lý hay không khi chính Chủ tịch LĐBĐ Indonesia kêu gọi đừng dùng chính sách nhập tịch dù quốc gia này đang rất thành công với việc sử dụng cầu thủ nhập tịch?

Cụ thể Chủ tịch LĐBĐ Indonesia, tỉ phú Erick Thohir kêu gọi các quốc đừng dùng chính sách nhập tịch cầu thủ theo trào lưu. Hãy sử dụng “nguồn tài nguyên quốc gia".

Điều Chủ tịch LĐBĐ Indonesia đề cập liên quan đến “tài nguyên quốc gia” thực chất chính là đề án tỉ đô mà bóng đá Indonesia đã và đang chi rất đậm.

Cách đây 10 ngày trên nhật báo Bola, Chủ tịch Erick Thohir đăng đàn ý kiến kêu gọi Đông Nam Á đừng theo trào lưu nhập tịch. Ông sẵn sàng đáp trả những chê bai đội tuyển Indonesia toàn nhập tịch, khi HLV đội tuyển Trung Quốc, ông Branko Ivankovic chỉ trích chủ nhà Indonesia trước trận làm khách lượt về vòng loại World Cup tại Jakarta (Indonesia thắng 1-0). Ông nói: "Toàn đội tuyển Indonesia hiện nay là những cầu thủ có gốc gác Indonesia. Họ có dòng máu Indonesia trong cơ thể chứ không phải nhập tịch. Đó là “tài nguyên quốc gia” của những người Indonesia. Việc Indonesia cấp hộ chiếu cho những cầu thủ chỉ là công nhận dòng máu Indonesia trong người họ. Tôi không muốn thế giới xem đấy là cầu thủ nhập tịch và tôi cũng chính thức kêu gọi các quốc gia đừng nên dùng chính sách nhập tịch ồ ạt như đội Trung Quốc đang thực hiện...".

Tất cả các cầu thủ Indonesia đều mang trong mình dòng máu Indonesia. Ảnh: AFC

Cách làm của Indonesia mà Chủ tịch LĐBĐ quốc gia của họ lên tiếng khác hẳn với cách làm của Malaysia kêu gọi và tạo điều kiện để các cầu thủ ngoại ở châu Âu, châu Mỹ đang đá những giải lớn "chịu" nhập tịch với một chính sách mở và tất nhiên kèm theo nhiều điều kiện để rồi cho ra một đội tuyển Malaysia hoàn toàn mới. Mới từ thể chất, chất lượng và mới cả dòng máu mà chắc chắn 9/11 cầu thủ "ngoại" ra sân trong đội hình đội tuyển Malaysia gặp Việt Nam biết rất mơ hồ về màu cờ sắc áo lẫn lịch sử bóng đá Malaysia.

Bóng đá Việt Nam nghĩ gì trước trào lưu nhập tịch?

Nhìn vào mặt bằng V-League hiện tại, ngày càng nhiều cầu thủ Việt kiều về thi đấu và trong số đông đó có không ít rất thành công, họ mang được những gì tích lũy, học hỏi từ trời Âu, từ nơi họ sinh sống và trưởng thành vốn có nền bóng đá phát triển hơn Việt Nam.

Mạc Hồng Quân, Đặng Văn Lâm, Filip Nguyễn... và gần đây hơn nữa là Cao Pendant Quang Vinh hay Viktor Lê... là những minh chứng rõ nét nhất. Họ đều có trong mình dòng máu Việt nhưng thời gian sinh sống, trưởng thành và đá bóng tích lũy từ môi trường ở châu Âu để rồi sau đó trở về thi đấu ở V-League và trở thành cầu thủ Việt kiều.

Viktor Lê (tóc vàng) trong màu áo U-22 Việt Nam,Viktor Lê được xem là "heritage", tức tài sản của bóng đá Việt Nam, không phải chính sách nhập tịch. Ảnh: CTP

Vế cầu thủ Việt kiều ở đây khá giống với những cầu thủ "Tây" ở Indonesia mà Chủ tịch LĐBĐ Indonesia, ông Erick Thohir lên tiếng để đối đáp với dư luận rằng mình dùng "tài nguyên quốc gia" chứ không chạy theo chính sách nhập tịch như Trung Quốc hoặc Malaysia đang thực hiện ồ ạt.

Chính sách sử dụng "tài nguyên quốc gia" của Indonesia hoàn toàn giống với đội tuyển Philippines cũng do yếu tố lịch sử mà kêu gọi những cầu thủ mang trong người dòng máu quê hương về khoác áo đội tuyển Philippines.

Bùi Alex là người có dòng máu Việt 100%, nhưng sinh ra tại Praha, thủ đô của Czech. Ảnh: VFF

Ở đây cũng cần phải nhấn mạnh việc Indonesia làm mới đội tuyển đó là để thuyết phục những cầu thủ có pha trộn dòng máu Indonesia về khoác áo tuyển thì tốn rất nhiều tiền, hầu hết họ là thế hệ thứ ba, tức có ông hoặc hoặc bà là người Indonesia.Bản thân những cầu thủ đó chẳng biết gì về bóng đá Indonesia, sau này khi cân nhắc khoác áo đội tuyển họ mới tìm hiểu. Cùng với đó là những biệt đãi cực lớn từ LĐBĐ Indonesia dành cho họ, nói khác đi là tiền lót tay cực đậm. Và đa phần đấy là những cầu thủ không có khả năng khoác áo đội tuyển quốc gia nơi họ sinh sống (đa số là Hà Lan) nên việc nghe lời thuyết phục lại có khoản tiền lót tay cực lớn để khoác áo đội tuyển quốc gia khác (quê nội hay quê ngoại) trở nên dễ dàng.

Với bóng đá Việt Nam thì khác. Sau "sự cố" các cầu thủ không có gốc Việt như Santos, Kesley, Hoàng Max, Hoàng La... lên đội tuyển rồi "xì xầm" đủ chuyện và vĩnh viễn không bao giờ trở lại đội tuyển Việt Nam không phải vì yếu tố chuyên môn, mãi hơn 16 năm sau (từ 2008 đến 2024) bóng đá Việt Nam mới "rón rén" có trường hợp Nguyễn Xuân Son như một bước thử nghiệm.

Và sự kiện Nguyễn Xuân Son, cầu thủ Brazil nhập tịch rồi khoác áo đội tuyển Việt Nam làm mưa làm gió các hàng thủ rồi chói sáng chỉ qua 5 trận đoạt giải vua phá lưới lẫn cầu thủ xuất sắc AFF Cup 2024, góp công lớn trong chức vô địch của đội tuyển Việt Nam đã khiến "vết xe" của các cầu thủ nhập tịch không có gốc Việt Nam của 16 năm trước trở nên cái nhìn thoáng hơn.

Bóng đá Việt Nam đi hướng nào trước trào lưu nhập tịch?

Nhiều năm qua, bóng đá Việt Nam vẫn luôn tạo mọi điều kiện để “tài nguyên quốc gia” về khoác áo từ CLB đến các tuyến trẻ đội tuyển quốc gia... để tận dụng “tài nguyên” này. Khoản thời gian dài 10 năm gần đây, nhiều cầu thủ trẻ về Việt Nam được tạo điều kiện khoác áo các tuyến trẻ đội tuyển nhưng không ấn tượng. Với đặc điểm lịch sử của Việt Nam thì hầu hết là con em của công dân Việt Nam công tác, làm việc tại Đông Âu như trường hợp Nguyễn Filip, Đặng Văn Lâm (tên Nga Lev Dang).

Hiện nay, LĐBĐ Việt Nam cũng đang tạo điều kiện cho hai cầu thủ được xem là “tài nguyên quốc gia” Bùi Alex và Viktor Lê đang khoác áo U-22 chuẩn bị cho giải Đông Nam Á, vòng loại châu Á và SEA Games 33 vào cuối năm nay.

Có một thực tế mà chính những nhà làm bóng đá Việt Nam nhìn nhận là những cầu thủ có gốc Việt đang sinh sống cùng gia đình ở châu Âu, Mỹ hay những quốc gia có nền bóng đá phát triển mà tài năng hứa hẹn thì đa phần họ trụ lại để phát triển tốt hơn mà cụ thể là Lee Nguyễn chọn khoác áo đội tuyển trẻ Mỹ dù đã từng về Việt Nam đá V-League.

Cũng có ý kiến mở rộng ra theo cách làm của Malaysia và thành công tức thời là gọi vào đội tuyển Việt Nam những cầu thủ nhập tịch kiểu Nguyễn Xuân Son thì những Malaysia hiện tai hay Indonesia có 11 cầu thủ Tây cũng sẽ mệt mỏi. Đó là Nguyễn Xuân Son trở lại và tiếp tục phát huy rồi thêm vào đó 5 cầu thủ đã, đang và khao khát nhập tịch, với thành tích cao, thi đấu rất hay rất chắc chân không thua gì những cầu thủ "Âu - Mỹ" của Malaysia. Đó là:

1/. Hendrio Araujo, đồng đội ăn ý của Xuân Son vừa nhập tịch và rời Nam Định khoác áo Hà Nội FC mùa tới.

2/. Gordon Rimario đang thi đấu cho CLB Thanh Hóa. Đây là cầu thủ đã ghi 61 bàn thắng và có 26 đường kiến tạo thành bàn trong 7 mùa giải anh đã thi đấu ở V-League trong nhiều CLB khác nhau.

3/. Gustavo Santos cũng của CLB Thanh Hóa, cầu thủ này sinh năm 1995 có gia đình hiện sống trong căn hộ tại trung tâm thành phố Thanh Hóa và nói tiếng Việt rất tốt.

4/. Michael Olaha của SL Nghệ An, một tiền đạo người Nigeria sống ở Việt Nam hơn 5 năm và thể hiện những tố chất đã khẳng định ở V-League.

5/. Jose Pinto đang thi đấu cho CLB Bình Định, tiền vệ người Brazil này được xem là mẫu tuyến giữa mà đội tuyển Việt Nam đang thiếu.

Tất nhiên đấy chỉ là lý thuyết dựa trên trào lưu nhập tịch và nó nằm ngoài rất xa những suy nghĩ cũng như toan tính của những nhà làm bóng đá Việt Nam hay nghĩ đến màu cờ sắc áo và đến tinh thần Việt, con người Việt.

Hơn nữa chính những nhà làm bóng đá Việt Nam cũng xác nhận chúng ta không bỏ qua những yếu tố làm mạnh, làm tốt cho đội tuyển và phù hợp với văn hóa Việt còn phần gốc chính là công tác đào tạo mà tại các tuyển trẻ ở nhiều địa phương đang thực hiện tốt và đúng hướng giống như cái cách Nhật Bản, Hàn Quốc đang thực hiện.

TẤN PHƯỚC