Bữa trưa 2 USD và 200 USD của người Hàn Quốc

Kang Won-jin (không phải tên thật) sẽ bị mắng mỏ trên mạng, nếu hoang phí dù chỉ 1 won.

Khi thú nhận đã mua chiếc ô trị giá 10.000 won (7 USD) từ cửa hàng tiện lợi vì trời bất ngờ đổ mưa, Kang đã cam kết rằng sẽ không uống cà phê Starbucks trong một tuần.

Một số người bình luận nửa đùa nửa thật: "Đáng lẽ bạn nên dùng tờ rơi hoặc báo giấy để che mưa".

Kang sẵn sàng chia sẻ chi phí sinh hoạt hàng ngày của mình lên mạng và đón nhận mọi sự soi mói, chỉ trích. Đó là cách anh cố gắng thắt lưng buộc bụng.

Chàng trai 25 tuổi này là thành viên của một cộng đồng trực tuyến gồm những người Hàn Quốc trẻ sống tiết kiệm thông qua các phòng chat có tên "geojibang", dịch theo nghĩa đen là "nhóm của những người ăn xin".

Ở phòng chat này, những người dùng ẩn danh kiểm tra chi tiêu hàng ngày của nhau và chia sẻ các mẹo tiết kiệm, chương trình khuyến mại tại cửa hàng tiện lợi hoặc gói cước điện thoại giá rẻ.

Nếu tìm kiếm geojibang trên phần trò chuyện nhóm công khai của KakaoTalk, có hơn 500 kết quả trả về, với các yêu cầu thành viên đa dạng dựa trên giới tính hoặc độ tuổi.

Một nhóm, bao gồm khoảng 360 người tìm việc ở độ tuổi 20, đưa ra khẩu hiệu "tiết kiệm hết mức và chi tiêu có ý nghĩa". Các quy tắc nêu rõ rằng người dùng bị cấm đăng ảnh về "những món đồ xa xỉ" để ngăn chặn mua sắm bốc đồng.

Mẹo phổ biến được các thành viên dày dạn kinh nghiệm chia sẻ là sử dụng xe đạp công cộng thay vì đi xe buýt hoặc tàu điện ngầm. Trong khi đó, đặt đồ ăn thông qua các nền tảng giao hàng bị xem là tội lỗi.

Xu hướng tiết kiệm

Jeong đã tham gia geojibang vào ngày 7/4. "Ban đầu tôi đăng ký thành viên vì tò mò và mong muốn có những cuộc trò chuyện thú vị hơn là chỉ tập trung vào việc tiết kiệm tiền", người tìm việc 25 tuổi nói.

Tuy nhiên, cô đã nhìn thấy kết quả rõ ràng về khoản tiết kiệm thực tế. Jeong nói: "Tôi bắt đầu sử dụng sổ tiền mặt và cắt giảm mức tiêu xài đối với đồ uống thường mua mỗi sáng. Phòng trò chuyện đã nâng cao nhận thức về số tiền mà tôi từng tiêu một cách vô thức. Tôi thấy việc giảm những khoản chi đó mang lại nhiều lợi ích".

Những thông điệp nổi tiếng một thời như "YOLO (You Only Live Once)" và "flexing" đang dần được thay thế bằng "tiết kiệm" hay "thắt lưng buộc bụng", khi giới trẻ Hàn Quốc tìm cách đối phó với giá cả tăng cao trong thời kỳ hậu Covid-19.

Bữa trưa trong cửa hàng tiện lợi của người Hàn Quốc.

Ảnh hưởng của tính tiết kiệm mới này có thể được tìm thấy trong nhiều dữ liệu khác nhau.

Theo NHN Data, các ứng dụng dành cho thương hiệu cà phê giá rẻ tại Hàn Quốc, chuỗi cửa hàng tiện lợi và nền tảng mua hàng theo nhóm đã tăng trưởng mạnh về số lượt tải xuống ứng dụng trong nửa đầu năm nay.

Doanh số bán cơm hộp tại 4 cửa hàng tiện lợi lớn của xứ kim chi trong quý đầu tiên đã tăng 40% so với một năm trước đó.

Các chuyên gia cho biết mạng xã hội và nền tảng giao tiếp trực tuyến đang khuếch đại các quyết định cá nhân thành một xu hướng xã hội rộng lớn hơn.

Kwak Geum-joo, giáo sư tâm lý học tại Đại học Quốc gia Seoul, giải thích: "Sự hiện diện của những người khác củng cố ý chí của cá nhân trong một nhiệm vụ, được gọi là hiệu ứng thuận lợi xã hội (social facilitation effect).

Giữ thói quen tiết kiệm là nhiệm vụ đầy thách thức, vì vậy mọi người đã tạo ra những cách thú vị để cùng nhau thực hiện. Geojibang kết hợp các yếu tố ẩn danh, cập nhật thời gian thực và giao tiếp, khiến cho việc tiết kiệm trở nên hấp dẫn hơn", Kwak nói.

Bữa trưa sang chảnh

Tuy nhiên, ở phía ngược lại, vẫn có những thanh niên Hàn Quốc tiêu xài mạnh tay, cho dù điều đó có phù hợp với khả năng tài chính của họ hay không.

Một trong những xu hướng phổ biến nhất của những người tiêu xài hoang phí là "omakase", phong cách ăn uống truyền thống của Nhật Bản, nơi thực khách để đầu bếp lựa chọn thực đơn.

Nghĩa đen là "Tôi sẽ để nó cho bạn" trong tiếng Nhật, omakase ở Hàn Quốc thường đề cập đến trải nghiệm ăn uống cao cấp tại các nhà hàng, nơi đầu bếp cung cấp một món ăn tại mỗi thời điểm và giới thiệu tên, nguyên liệu, nguồn gốc.

Một bữa ăn kiểu omakase thường có giá từ 200.000-300.000 won/người (153-230 USD).

Ở Nhật Bản, thực khách omakase thường là những người trung niên giàu có, nhưng tại các nhà hàng của Hàn Quốc, cặp đôi trẻ lại chiếm ưu thế.

Số lượng thực khách chuyên về omakase đã tăng lên 413 vào tháng 1 năm nay từ con số 100 vào năm 2021, theo dữ liệu từ viện nghiên cứu ngành dịch vụ thực phẩm Hàn Quốc.

Các nhà hàng omakase thu hút nhiều thực khách trẻ tại xứ kim chi.

Một số người đến các khách sạn sang trọng để thưởng thức những món tráng miệng đắt tiền.

Mỗi mùa hè, các khách sạn lớn giới thiệu bingsu (đá bào) giá cao được làm từ trái cây tươi theo mùa, giá trung bình từ 70.000-80.000 won (54-61 USD). Dù đắt đến đâu, luôn có những người lựa chọn trải nghiệm món tráng miệng cao cấp.

"Nó được làm từ những nguyên liệu cao cấp và có vị rất ngon. Vì là một món trong thực đơn theo mùa nên tôi nghĩ đó là mức giá xứng đáng", một thực khách muốn giấu tên cho biết.

Đối với những ngày nghỉ lễ và cuối tuần, nhiều người trẻ sẽ lên máy bay đến những địa điểm nổi tiếng, tham gia vào cơn sốt du lịch hậu đại dịch.

Theo dữ liệu từ công ty thương mại điện tử Hàn Quốc Interpark, doanh số bán vé máy bay của công ty trong tháng 4 đạt 173,1 tỷ won (133 triệu USD), tăng 144% so với cùng kỳ năm ngoái.

Kim Hyung-nam, người vừa trở về sau kỳ nghỉ ở Osaka, Nhật Bản, cho biết anh rất ngạc nhiên khi thấy nhiều thanh niên Hàn Quốc đến thăm thành phố này. "Thành thật mà nói, tôi cảm thấy như thể mình đang ở Hàn Quốc vậy. Kỳ nghỉ tiếp theo, tôi sẽ đi đâu đó thật xa".

Các chuyên gia cho biết "tầng lớp trung lưu đang thu hẹp" đứng đằng sau xu hướng tiêu dùng phân cực hiện nay.

"Tác động của suy thoái kinh tế không ảnh hưởng đồng đều đến tất cả mà có xu hướng tập trung nhiều hơn vào các hộ gia đình thuộc tầng lớp trung lưu và bình dân. Khi nhiều gia đình có thu nhập trung bình rơi vào tầng lớp thu nhập thấp trong bối cảnh giá cả cao hơn và thu nhập thực tế giảm, có vẻ như văn hóa tiết kiệm đã trở nên phổ biến hơn trước", Kim Kwang-seok, nhà nghiên cứu tại viện kinh tế và công nghiệp Hàn Quốc, cho biết.

"Những người có thu nhập cao, nhóm ít bị ảnh hưởng, sẽ tiếp tục thói quen tiêu dùng trước đây như đi du lịch nước ngoài và mua hàng xa xỉ. Điều này càng làm trầm trọng thêm sự khác biệt trong tiêu dùng", chuyên gia nhận định.

Lê Vy

Ảnh: Reuters