'Bức tường ma' 321 km giữa sa mạc tiết lộ bí mật triều Tây Hạ
Các nhà khảo cổ phát hiện Bức tường Gobi được người Tây Hạ xây dựng gần 1.000 năm trước không chỉ là một hệ thống phòng thủ.
Giữa sa mạc lớn nhất châu Á là một cấu trúc ngoạn mục trông như phần còn lại của một bức tường khổng lồ, kéo dài từ Khu tự trị dân tộc Hồi Ninh Hạ, qua tỉnh Cam Túc cho đến Khu tự trị Nội Mông của Trung Quốc..., thậm chí có một phần lấn sang tận lãnh thổ Mông Cổ.
Nó được gọi là "Bức tường Gobi". Bí mật về nó vừa được một nhóm nghiên cứu quốc tế phơi bày.

Các nhà khảo cổ đang khai quật tàn tích Bức tường Gobi của người Tây Hạ - Ảnh: M. Ullman
Bức tường Gobi dài tới 321 km và có thể có thêm một đoạn mở rộng chưa được khám phá rõ ràng, được xây dựng bởi triều Tây Hạ, một vương triều độc lập của người Đảng Hạng, cai trị ở khu vực hoang mạc phía Tây Bắc Trung Quốc những năm 1038–1227.
Theo một nghiên cứu mới dẫn đầu bởi GS Chunag Amartuvshin từ Đại học Quốc gia Mông Cổ và Giáo sư William Honeychurch từ Đại học Yale (Mỹ), cấu trúc bí ẩn này không đơn giản là một bức tường thành.
Thông qua một cuộc thám hiểm sử dụng công nghệ cảm biến từ xa, khảo sát thực địa và khai quật tập trung, họ đã phát hiện ra bằng chứng mới quan trọng về cách xây dựng bức tường và vai trò của nó, những điều cho thấy người Tây Hạ đáng nể hơn chúng ta từng nghĩ.

Một đoạn của Bức tường Gobi - Ảnh: Tal Rogovski
Các công sự được xây bằng đất nện, gia cố bằng đá và gỗ, minh họa cho việc sử dụng vật liệu địa phương một cách thích hợp trong môi trường khô cằn, xa xôi.
Phân tích sinh thái và không gian cho thấy những nơi bức tường đi qua được lựa chọn cẩn thận dựa trên nguồn tài nguyên sẵn có, đặc biệt là nước và gỗ.
Việc bố trí các pháo đài và điểm đồn trú đã tận dụng các đặc điểm địa lý tự nhiên như đèo núi và cồn cát để tăng cường hiệu quả của bức tường.
“Nghiên cứu này thách thức những giả định lâu đời về hệ thống biên giới đế quốc ở Nội Á” - Giáo sư Shelach-Lavi cho biết.
Ông giải thích thêm: “Bức tường Gobi không chỉ là một rào cản, mà còn là một cơ chế năng động để quản lý việc di chuyển, thương mại và kiểm soát lãnh thổ trong một môi trường đầy thách thức".
Nói cách khác, bức tường này không chỉ là một hệ thống phòng thủ đáng kinh ngạc mọc lên giữa một trong những nơi khó sống nhất thế giới, nó còn giúp vương triều Tây Hạ quản lý những người bên trong, củng cố quyền lực.
Theo SciTech Daily, những phát hiện này đã cung cấp những hiểu biết quan trọng về sự tương tác giữa khả năng thích ứng với môi trường và quyền lực nhà nước trong các đế chế thời Trung Cổ trong khu vực.