Bước ngoặt của chính quyền Biden

Ngày 8/8, Tổng thống Mỹ Joe Biden bước lên chiếc Không lực Một trong phong thái vui vẻ, với một nụ cười được New York Times miêu tả là “rạng rỡ” trên môi.

“Thật tuyệt vời!”, ông nói. Có thể ông Biden đang đề cập tới hai việc, một là về mặt thể chất khi ông vừa kết thúc cách ly sau khi âm tính với Covid-19, hoặc là ông nói về nhiệm kỳ tổng thống của mình.

Sau khoảng thời gian cách ly, ông Biden đã bước sang một trang chính trị mới. Ông đang trên đà đạt được những thành tựu mà bất cứ tổng thống Mỹ nào cũng phải thích thú: Các đạo luật chính đang được thông qua, ít nhất một số chỉ số kinh tế đang đi đúng hướng và tội phạm khủng bố bị truy nã gắt gao nhất thế giới đã bị tiêu diệt sau cuộc truy lùng kéo dài 2 thập niên.

New York Times nhận định vẫn cần phải đợi xem liệu những chiến thắng trong thời gian qua có phải là bước ngoặt quyết định đối với của ông Biden, hay chỉ là khoảnh khắc nhất thời vụt lên trong một chính quyền ảm đạm.

Liều thuốc bổ tinh thần cho Nhà Trắng

Ít nhất vào thời điểm hiện tại, chuỗi chiến thắng đã phá vỡ tình trạng tê liệt, cản trở chương trình nghị sự chính sách của ông Biden, và thậm chí còn phá tan quan niệm tổng thống Mỹ không thể thực hiện mong muốn tại nơi mà ông đã làm việc suốt 36 năm qua. Ông đã làm việc này bằng cách đứng sang một bên và để các thượng nghĩ sĩ tự giải quyết những khác biệt, thay vì cố thương lượng.

Hiện chính quyền ông Biden đang lên kế hoạch tổ chức sự kiện và chuyến đi trong những ngày tới, với hy vọng chiến thắng này sẽ thúc đẩy sự ủng hộ của công chúng.

Các tiêu đề bài báo Mỹ mấy ngày nay chắc chắn là “liều thuốc bổ” cho một Nhà Trắng rệu rã suốt nhiều tháng qua: “Ông Biden sẵn sàng giành chiến thắng lớn trong Quốc hội”, “Ông Joe Biden vừa trải qua một tuần tuyệt vời nhất trong nhiệm kỳ tổng thống”, hay “Từ từ, liệu ông Biden có phải là một tổng thống tốt hơn mọi người vẫn nghĩ không?".

“Tại Nhà Trắng, bầu không khí thật tuyệt vời, so với khi tin tức xấu bùng nổ. Điều này tạo động lực cần thiết cho đội ngũ đang kiệt sức, và cũng gửi thông điệp đến người dân Mỹ rằng chính phủ thực sự đã hành động”, Jen Psaki - cựu thư ký báo chí Nhà Trắng - chia sẻ.

Ông Biden hào hứng trước truyền thông trong lúc ra Không lực Một khởi hành tới Delaware hôm 7/8. Ảnh: Reuters.

Cornell Belcher - người từng làm việc cho cựu Tổng thống Barack Obama - cho rằng đây có thể là khoảnh khắc đổi vận. Ông lưu ý việc ông Biden bị xếp hạng tín nhiệm thấp phản ánh sự thất vọng của nhóm người ủng hộ khi cho rằng tổng thống không đáp ứng những gì họ mong đợi.

“Thật khó để nói rằng tổng thống không hoàn thành bất cứ thứ gì, hay thất hứa, nếu như nhìn vào hồ sơ lập pháp của ông ấy”, ông Belcher nói.

Tuy vậy, luật pháp hay các chính sách tiến bộ cũng không thể giải quyết được trách nhiệm chính trị. Ở tuổi 79, ông Biden là tổng thống cao tuổi nhất lịch sử nước Mỹ.

Các cuộc thăm dò gần đây cho thấy nhiều người nghĩ tổng thống không nên tái tranh cử. 2/3 thành viên đảng Dân chủ trong khảo sát gần đây tiết lộ họ muốn có một ứng cử viên khác vào năm 2024, với 33% người chọn tuổi tác là lý do hàng đầu cho suy nghĩ này.

Các thành viên đảng Dân chủ trong Quốc hội Mỹ lại quan tâm nhiều hơn tới bầu cử giữa kỳ. Trừ khi chuỗi chiến thắng có thể nâng mức xếp hạng tín nhiệm của tổng thống, điều này chỉ tạo ra đôi chút khác biệt. Một số người nghi ngờ ông Biden khó có thể lấy chuỗi chiến thắng này làm thỏi nam châm thu hút sự ủng hộ của công chúng trong thời gian ngắn.

Lạm phát hiện vẫn là vấn đề lớn với ông Biden, khiến người dân bực dọc khi giá thực phẩm, nhà ở và nhu yếu phẩm tăng chóng mặt trong 4 thập niên qua.

Theo thăm dò, ông Biden vẫn là một trong những tổng thống Mỹ không được lòng dân nhất trong lịch sử hiện đại vào thời điểm này của nhiệm kỳ. Thậm chí, một số thành viên đảng Dân chủ tại Hạ viện Mỹ còn lo lắng không có thành tựu nào có thể cứu vãn họ trong cuộc bầu cử vào tháng 11 tới.

Nhưng Nhà Trắng hy vọng tình hình sẽ dịu bớt khi có một loạt thành tựu trong những tuần gần đây: Báo cáo việc làm khả quan, giá xăng giảm, tiêu diệt thủ lĩnh Al Qaeda, chấp thuận kết nạp Phần Lan và Thụy Điển vào NATO, thông qua đạo luật lớn đầu tư vào ngành công nghiệp bán dẫn trong nước và mở rộng hệ thống chăm sóc y tế cho các cựu chiến binh quân đội.

Liệu chuỗi chiến thắng có giúp ông Biden có "đổi vận"?

Dự luật được Thượng viện Mỹ thông qua hôm 7/8 là sự hợp nhất của nhiều ưu tiên. Mọi ưu tiên trong số đó là chiến thắng lập pháp quan trọng.

Trong khi đó, một vài trong số đó là vấn đề đảng Dân chủ đã lẩn tránh trong nhiều năm: Khoản đầu tư lớn nhất của Mỹ trong lịch sử vào các sáng kiến về khí hậu và năng lượng, hạn chế chi phí thuốc kê đơn cho người Mỹ lớn tuổi hay gia hạn trợ cấp chăm sóc sức khỏe.

Các thành viên đảng Dân chủ đã đổi tên thành Dự luật Giảm lạm phát, mặc dù dự luật này khó ảnh hưởng lớn đến lạm phát trong thời gian tới. Tuy nhiên, họ lập luận chi phí thuốc giảm và dịch vụ chăm sóc sức khỏe hợp lý sẽ bù đắp cho các mặt hàng tăng giá khác, giúp người Mỹ cân đối chi tiêu hơn.

Mặc dù vẫn cần được Hạ viện Mỹ thông qua trong tuần này, dự luật là “cái bóng” của một dự luật trị giá 1.800 tỷ USD sụp đổ vào năm ngoái, khi ông Biden không thể thuyết phục được Thượng nghị sĩ Joe. Manchin III đồng tình.

Tuy nhiên, phiên bản này vẫn cứu vãn một số yếu tố quan trọng nhất với đảng Dân chủ, và khả quan hơn nhiều những gì ông Biden có vài tuần trước.

Nhiều người Mỹ vẫn đau đầu trước bài toán giá thực phẩm tăng cao. Ảnh: New York Times.

Thời kỳ thành công nhất của ông Biden trên cương vị tổng thống lại trùng khớp với thời gian ông cách ly vì Covid-19. Một mặt, việc cách ly khiến ông phải ở trong phòng suốt cả ngày, nhưng mặt khác, ông lại có thời gian điện thoại cho những nhà lập pháp, sau khoảng thời gian dài liên tục công du châu Âu, châu Á và Trung Đông.

Từ Nhà Trắng, theo các phụ tá, ông Biden đã gọi hàng chục cuộc gọi cho các thượng nghị sĩ đảng Dân chủ trong những ngày cuối cùng trước khi dự thảo y tế khí hậu được thông qua.

Steven J. Ricchetti, cố vấn của ông Biden, đã duy trì kênh cởi mở với ông Manchin. Ron Klain, Chánh văn phòng Nhà Trắng, giữ liên lạc với Thượng nghị sĩ Chuck Schumer. Họ gọi mỗi ngày một lần, đôi khi nhiều hơn.

Ông Ricchetti và Louisa Terrell - Giám đốc văn phòng lập pháp của Nhà Trắng - đã ở lại văn phòng vào cuối tuần qua để theo dõi cuộc bỏ phiếu ở Thượng viện và cập nhật thông tin cho tổng thống.

Vào thời điểm tổng thống Mỹ thức dậy giữa một buổi sáng 8/8 đẹp trời và nhận kết quả xét nghiệm âm tính lần thứ 3, ông không biết mình chuẩn bị bước vào một trong những ngày thăng hoa nhất kể từ khi nhậm chức. Sự hứng khởi này sẽ kéo dài bao lâu, ông cũng chưa rõ, nhưng ông dự tính sẽ tận hưởng điều này khi còn có thể.

Phương Linh