Thượng viện Mỹ cân nhắc đóng băng một số hợp đồng cung cấp vũ khí cho Israel

Ảnh: REUTERS/Nathan Howard/Ảnh tài liệu.

"Các nghị quyết lên án" này được đề xuất bởi Thượng Nghị sĩ Bernie Sanders, một chính trị gia độc lập tham gia nỗ lực lập pháp của đảng Dân Chủ. Việc cả hai đảng ủng hộ Israel mạnh mẽ khiến nhiều người tin rằng những nghị quyết này sẽ không được thông qua, tuy nhiên những quan chức ủng hộ văn bản này mong rằng nó có thể hối thúc chính phủ Israel và chính quyền Tổng thống Joe Biden làm nhiều điều thiết thực hơn để bảo vệ thường dân tại Gaza.

Phần lớn dân số 2,3 triệu người tại Gaza đã bị buộc phải sơ tán và khu nội phận này đang đối mặt với rủi ro xảy ra nạn đói. Quan chức y tế Gaza cho biết, hơn 43.922 người Palestine đã thiệt mạng trong cuộc xung đột dài 13 tháng qua tại đây.

Hai trong số các nghị quyết được đồng bảo trợ bởi Thượng Nghị sĩ đảng Dân Chủ Jeff Merkley và Peter Welch, có nội dung ngăn chặn việc bán đạn pháo cỡ 120mm và các bộ thiết bị JDAM. Một nghị quyết thứ 3 được bảo trợ bởi Thượng Nghị sĩ đảng Dân Chủ Brian Schatz sẽ ngăn chặn việc bán đạn pháo xe tăng.

JDAM là bộ thiết bị chuyển hóa một số mẫu bom không dẫn đường trở thành vũ khí dẫn đường bằng cánh đuôi và hệ thống dẫn đường bằng GPS và được sản xuất bởi Boeing.

Trong tuyên bố, Sanders cho biết: "Cuộc chiến này đã được thực hiện gần như hoàn toàn bằng vũ khí do Mỹ cung cấp và hơn 18 tỷ USD tiền thuế của người dân Mỹ. Israel đã đánh bom các khu dân cư đông người bằng loại bom 2000 pound do Mỹ cung cấp, khiến hàng trăm thường dân thiệt mạng chỉ để tiêu diệt một vài tay súng Hamas, đã không có nỗ lực phân biệt thường dân và cá nhân tham chiến".

Ông nhận định: "Những hành động này là vô đạo đức và phi pháp".

Ông Biden, tổng thống sẽ mãn nhiệm trong tháng 1/2025, đã ủng hộ Israel quyết liệt kể từ khi các tay súng Hamas tấn công Israel vào tháng 10/2023 khiến 1.200 người thiệt mạng và 250 người bị bắt làm con tin.

Trong tháng 10, chính quyền Tổng thống Biden đã tuyên bố Israel có 30 ngày để cải thiện nguồn hàng cứu trợ vào Gaza, và nếu không thành công, Israel sẽ phải đối mặt với những hậu quả về viện trợ quân sự từ Mỹ.

Sau khoảng thời gian này, vào ngày 12/11, Washington đã nhận định Israel đã có tiến triển về phương diện nhân đạo trên và đã không ngăn chặn hoạt động cứu trợ tại Gaza. Nhiều tổ chức cứu trợ phản đối nhận định này.

Israel cho biết đã liên tục làm việc để giải quyết vấn đề nhu cầu nhân đạo và vấn đề chính trong hoạt động cứu trợ là những rào cản về phân phát từ phía LHQ.

Trong ngày thứ Hai, Thượng Nghị sĩ đảng Dân Chủ Chris Van Hollen cho biết, ông ủng hộ những nghị quyết lên án, và trong tuần vừa rồi, Thượng Nghị sĩ đảng Dân Chủ Elizabeth Warren cũng đã ủng hộ những nghị quyết này.

Luật pháp Mỹ cho phép Thượng Viện có quyền ngăn chặn hoạt động cung cấp vũ khí quy mô lớn cho các quốc gia khác bằng cách thông qua nghị quyết lên án. Mặc dù những nghị quyết này chưa từng được Thượng Viện thông qua mà không bị Tổng thống phủ quyết, luật pháp Mỹ bắt buộc Thượng Viện phải bỏ phiếu khi một nghị quyết được đề xuất. Những nghị quyết như vậy đã thường dẫn tới nhiều tranh cãi gây xấu mặt thương viện Mỹ trong quá khứ.

Nguyễn Quang Minh (Theo Reuters)