Bước ngoặt tại Syria trên hành trình hội nhập

Quang cảnh Damascus, Syria. (Ảnh: THX/TTXVN)

Mới đây, Chính phủ Syria và Tập đoàn DP World của Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) đã ký biên bản ghi nhớ trị giá 800 triệu USD, nhằm phát triển cảng Tartus ở Syria.

Trong khi đó, Liên minh châu Âu (EU) đề xuất các biện pháp để nới lỏng hơn nữa lệnh trừng phạt đối với Syria, theo đó cho phép tài trợ nước này trong lĩnh vực tái thiết và di cư.

Đây là những tin vui với Syria khi quốc gia Trung Đông này đang nỗ lực thu hút nguồn vốn đầu tư nước ngoài để phục hồi nền kinh tế sau nhiều năm bị tàn phá bởi giao tranh, xung đột.

Cánh cửa hội nhập quốc tế của Syria ngày càng rộng mở, sau khi Mỹ tuyên bố dỡ bỏ các lệnh trừng phạt nhằm vào quốc gia Trung Đông, một diễn biến được giới chức Syria đánh giá là “điểm ngoặt quyết định” với Damascus.

Việc dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt sẽ giúp Syria tái hội nhập vào hệ thống tài chính toàn cầu, tạo điều kiện cho các tổ chức nhân đạo mở rộng hoạt động, đồng thời thu hút thêm dòng vốn đầu tư phục vụ công cuộc tái thiết quốc gia.

Nhân chuyến công du tới Saudi Arabia vào giữa tháng 5/2025, Tổng thống Mỹ Donald Trump có cuộc gặp với Tổng thống lâm thời Syria Ahmed al-Sharaa, đánh dấu cuộc gặp đầu tiên giữa lãnh đạo hai nước trong 25 năm qua và được xem như một bước tiến lớn đối với chính phủ mới ở Syria, vốn đang nỗ lực tìm kiếm sự ủng hộ, công nhận của cộng đồng quốc tế.

Giới chuyên gia nhận định, việc các nhà lãnh đạo Mỹ, Syria gặp mặt phản ánh những điều chỉnh trong chiến lược của Mỹ tại Trung Đông, theo đó Washington đang thể hiện sự ủng hộ thận trọng đối với tiến trình cải tổ tại Syria.

Trên thực tế, việc Mỹ, EU, Anh… nới lỏng các lệnh trừng phạt với Syria là kết quả của những thay đổi tích cực thời gian qua ở Syria.

Chính phủ lâm thời đã có những động thái đáng hoan nghênh liên quan đến đối thoại dân tộc, tái thiết đất nước và hợp tác quốc tế. Mới đây, chính quyền Syria thông báo đã sáp nhập nhiều nhóm vũ trang vào Bộ Quốc phòng; nhấn mạnh rằng, đây là thành quả sau nhiều tháng nỗ lực phối hợp nhằm thống nhất các phe phái quân sự ở nước này.

Trong khi đó, 5 tháng sau khi chính quyền cựu Tổng thống Bashar al-Assad bị lật đổ, Đài Truyền hình nhà nước Syria đã chính thức hoạt động trở lại. Chính quyền Syria bày tỏ hy vọng, kênh truyền hình này sẽ trở thành cầu nối giữa nhà nước và người dân, giúp gây dựng lại lòng tin của người dân Syria.

Dù đạt được những bước tiến quan trọng trong công cuộc tái thiết đất nước, chính quyền mới tại Syria vẫn đứng trước hàng loạt thách thức, nổi bật là nền kinh tế bị suy thoái nghiêm trọng.

Theo Ngân hàng Thế giới (WB), nền kinh tế của Syria đã suy giảm hơn một nửa trong khoảng thời gian từ năm 2010 đến 2020. Tính đến năm 2022, tình trạng nghèo đói đã ảnh hưởng đến 69% dân số nước này.

Thách thức lớn khác là sự chia rẽ giữa các nhóm tôn giáo và sắc tộc, cũng như những khác biệt về lợi ích, cản trở tiến trình xây dựng nền tảng chính trị ổn định.

Làn sóng bạo lực kéo dài nhiều ngày qua tại miền nam Syria đã cho thấy sự mong manh của tiến trình chuyển tiếp chính trị ở nước này. Các cuộc đụng độ bắt đầu bùng phát tại thị trấn Jaramana, ngoại ô Damascus, rồi lan sang khu vực Ashrafiyat Sahnaya lân cận và tỉnh Sweida ở phía nam, nơi có nhiều người Druze sinh sống.

Việc nới lỏng lệnh cấm vận mở ra cơ hội lớn cho Syria trong tái thiết đất nước. Song, với một quốc gia từ lâu đã ở trong thế “chia năm xẻ bảy”, việc tìm được giải pháp chính trị có thể dung hòa lợi ích của các bên và vực dậy nền kinh tế suy thoái nghiêm trọng là điều hết sức khó khăn.

Chính phủ lâm thời Syria còn nhiều việc phải làm để cải cách chính trị, bảo đảm an ninh, từ đó gia tăng lòng tin vào sự điều hành của chính quyền - chìa khóa để Syria thu hút đầu tư từ nước ngoài

TƯỜNG VY