Bước phát triển của doanh nghiệp khoa học và công nghệ

Quy trình đóng gói tại một doanh nghiệp được chuẩn hóa, hướng tới đáp ứng nhu cầu thị trường

Những bước tiến

Chỉ trong nửa đầu năm 2025, Huế đã có thêm 4 doanh nghiệp (DN) được công nhận DN KH&CN, gồm Công ty cổ phần Hue One Food, Công ty TNHH SX-TM YesHue, Công ty cổ phần KH&CN HUSCI và Công ty TNHH Yến sào Hoa Sữa. Với kết quả này, tổng số DN KH&CN trên địa bàn đã tăng lên 10, gần gấp đôi so với cả giai đoạn 2019 - 2024 khi toàn thành phố mới có 6 DN. Con số chưa lớn so với tiềm năng, nhưng đủ để khẳng định một sự dịch chuyển rõ rệt, DN KH&CN ở Huế đã bước sang giai đoạn phát triển thực chất, không còn là khái niệm xa vời.

Điều quan trọng là các DN này không chỉ dừng ở danh xưng, mà đã thương mại hóa được sản phẩm cụ thể. Hue One Food từ cơ sở nhỏ lẻ đã chuẩn hóa quy trình sản xuất bánh ép Huế, bánh gạo lứt để vươn ra thị trường quốc tế. YesHue xây dựng bộ gia vị Bún bò Huế hoàn chỉnh, vừa giữ hồn ẩm thực Cố đô, vừa từng bước xuất khẩu sản phẩm ra thị trường nước ngoài. HUSCI phát triển trà thảo dược Gừng đen - Đông trùng hạ thảo và được bảo hộ sở hữu trí tuệ; còn Yến sào Hoa Sữa khai thác lợi thế bản địa để khẳng định vị thế trong phân khúc đặc sản.

Trước đây, DN KH&CN thường “vấp” ở thủ tục rườm rà và sự thiếu liên kết thì nay đã khác. Sở KH&CN thành phố Huế không chỉ rút ngắn quy trình xét duyệt, hỗ trợ hồ sơ qua dịch vụ công trực tuyến, mà còn trực tiếp đồng hành cùng DN và nhà khoa học trong các buổi làm việc chuyên đề. Đây là sự chuyển dịch từ quản lý hành chính sang vai trò đồng hành cùng DN phát triển, giúp tháo gỡ nút thắt và tạo môi trường thuận lợi để DN KH&CN hình thành nhanh hơn, vững chắc hơn.

Điển hình, cuối tháng 8, Sở KH&CN đã kết nối với Khoa Nông học, Trường Đại học Nông Lâm và Công ty cổ phần Hue One Food để chuyển giao “Quy trình sản xuất phân bón lá hữu cơ từ cá”. Đây là sáng chế của GS.TS. Hoàng Thị Ái Hòa, đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp bằng. Bà Nguyễn Thị Thu Hương, Phó Giám đốc Sở KH&CN nhấn mạnh: “Chúng tôi sẽ đồng hành cùng DN, hỗ trợ kết nối với nhà khoa học để kết quả nghiên cứu thực sự đi vào sản xuất”. Trước đó, Sở KH&CN cũng làm việc với Trường Đại học Nông Lâm và Công ty TNHH MTV Sản xuất - Thương mại - Dịch vụ Hichagol để bàn việc thành lập DN KH&CN từ đề tài Atisô đỏ tại Phong Điền. Đây là những bước đi cho thấy DN KH&CN không còn nằm trên giấy mà đang hiện diện qua hợp tác thực tiễn.

Từ phía DN, ông Ngô Văn Quốc, Giám đốc Công ty cổ phần Hue One Food chia sẻ: “Công nhận DN KH&CN không chỉ giúp chúng tôi được hưởng ưu đãi thuế, mà còn gia tăng uy tín thương hiệu trên thị trường, tạo sức hút để thu hút nhân tài và đội ngũ R&D. Với sản phẩm truyền thống được chuẩn hóa, chúng tôi tự tin mở rộng thị trường và hướng đến xuất khẩu”. Lời chia sẻ này cho thấy khi chính sách đi vào thực tế, DN không chỉ thêm niềm tin mà còn có động lực để phát triển bền vững.

Còn những nút thắt cần gỡ

So với hàng nghìn DN đang hoạt động, 10 DN KH&CN vẫn là con số quá nhỏ. Thực tế phát triển vẫn thiếu sự đa dạng ở các lĩnh vực mũi nhọn như vật liệu mới, công nghệ số, y sinh, năng lượng sạch. Đặc biệt, yêu cầu tối thiểu 30% doanh thu từ sản phẩm KH&CN trở thành thách thức lớn với DN nhỏ và vừa, trong khi nhiều kết quả nghiên cứu chưa được ứng dụng rộng rãi vào thực tiễn.

PGS.TS. Trần Thanh Đức, Hiệu trưởng Trường Đại học Nông Lâm cho biết: “Nhà trường có nhiều sáng chế và kết quả nghiên cứu khả thi, nhưng việc thành lập DN KH&CN vẫn vướng rào cản hồ sơ pháp lý. Chúng tôi mong muốn Sở KH&CN đóng vai trò đầu mối tháo gỡ, hỗ trợ hoàn thiện thủ tục để các kết quả nghiên cứu được ứng dụng vào thực tiễn và thương mại hóa hiệu quả”.

Ông Lê Văn Chánh, Giám đốc Công ty TNHH MTV Sản xuất - Thương mại - Dịch vụ Hichagol mong muốn: “Chúng tôi cần sự đồng hành từ Sở KH&CN để hoàn thiện hồ sơ và hợp tác với Trường Đại học Nông Lâm trong nghiên cứu, chuyển giao công nghệ. Được công nhận DN KH&CN sẽ nâng cao năng lực cạnh tranh, mở ra cơ hội tiếp cận hỗ trợ tài chính và đổi mới công nghệ”.

Để tháo gỡ rào cản, Sở KH&CN cho biết sẽ tập trung đồng bộ nhiều giải pháp, cải cách thủ tục hành chính, hỗ trợ DN nhỏ, hợp tác xã, startup công nghệ cao hình thành DN KH&CN; tăng cường cơ chế liên kết giữa Nhà nước - Nhà khoa học - DN để thương mại hóa kết quả nghiên cứu; đồng thời kiến nghị hoàn thiện chính sách, khung pháp lý, hỗ trợ đăng ký sở hữu trí tuệ, bảo hộ thương hiệu, thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo và chuyển đổi số.

Thực tế cho thấy, một số DN đã tận dụng công nghệ để bứt phá. YesHue ứng dụng phần mềm quản lý, đưa sản phẩm gia vị Bún bò Huế lên nền tảng số, mở rộng bán hàng trực tuyến. Sản phẩm vừa giữ bản sắc ẩm thực Huế, vừa có khả năng chuẩn hóa để mở rộng thị trường quốc tế, trong đó đã từng bước đưa sản phẩm ra nước ngoài.

Với sự cộng hưởng từ chính sách, hạ tầng số và quyết tâm hợp tác, Huế có cơ sở để vào giai đoạn phát triển đột phá mới. Thách thức còn nhiều, nhưng với mô hình gắn kết nghiên cứu, sản xuất và thị trường, mục tiêu trở thành trung tâm khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của miền Trung hoàn toàn có thể trở thành hiện thực trong thời gian tới.

Bài, ảnh: Đăng Nguyên