Bước vào kỷ nguyên vươn mình, kinh tế TP.HCM phải cao hơn trung bình cả nước 1,2-1,5%

Sáng 27-11, Học viện Cán bộ TP.HCM tổ chức tọa đàm “TP.HCM làm gì để bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”.

PGS.TS Nguyễn Tấn Phát, Giám đốc Học viện Cán bộ TP.HCM phát biểu đề dẫn. Ảnh: THANH THÙY

Cần vượt bẫy thu nhập trung bình

Nêu góc nhìn, ông Phạm Chánh Trực, nguyên Phó Bí thư Thành ủy, nguyên Chủ tịch HĐND TP.HCM, cho rằng cần có nhận thức thống nhất về nội hàm kỷ nguyên vươn mình là gì để từ đó đặt ra các mục tiêu thực hiện.

Gợi mở, ông Trực nói đó có thể là kỷ nguyên để TP.HCM vượt bẫy thu nhập trung bình, tiến lên nước công nghiệp phát triển có thu nhập cao. Hay đó là kỷ nguyên hoàn thành nền công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước…

Trả lời cho câu hỏi TP.HCM làm gì để tham gia vào kỷ nguyên vươn mình này, ông Phạm Chánh Trực cho rằng trước hết phải sớm xử lý những điểm nghẽn. “Còn nghẽn thì đi còn vướng víu và chậm chạp” - ông nói và chỉ ra ba điểm nghẽn của TP.HCM hiện nay.

Ông Phạm Chánh Trực, nguyên Phó Bí thư Thành ủy, nguyên Chủ tịch HĐND TP.HCM, nêu ý kiến. Ảnh: THANH THÙY

Trước hết là về giao thông đô thị. Ông cho rằng một TP 10 triệu dân không thể có mạng lưới giao thông đô thị như hiện nay mà cần tiến tới giao thông công cộng, hạn chế xe cá nhân…

Điểm nghẽn thứ hai cần giải quyết là rác thải. Cuối cùng là giải quyết tốt vấn đề nhà ở cho người dân. “Đất đai là sở hữu toàn dân thì toàn dân phải có nhà ở, nhà nước quản lý ra sao mà người không có nhà ở, người thì quá nhiều nhà” - ông nêu vấn đề.

Ngoài ra, ông Trực cũng cho rằng TP cần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thúc đẩy chuyển dịch sang tăng trưởng thương mại dịch vụ… Tiến tới nền nông nghiệp hữu cơ, sinh thái, hạn chế hóa chất.

Ông Phạm Chánh Trực cũng cho rằng sự phát triển của TP không thể tách khỏi liên kết vùng; xây dựng, phát triển, đi đầu trong cách mạng công nghiệp 4.0 một cách có chọn lọc, chuyển mạnh qua nền kinh tế xanh, giao thông xanh…

Cuối cùng, ông nói cần xây dựng, phát triển đội ngũ tinh, gọn, kiện toàn tổ chức, xem lại chủ trương chính quyền đô thị (CQĐT) và sớm tổng kết để có đề xuất, kiến nghị thay đổi phù hợp.

Song song đó, TP cũng cần chú trọng đến đào tạo nghề, nguồn nhân lực chất lượng cao, ít nhất 70% là phải có nghề; xem công nghiệp vi mạch bán dẫn là then chốt của cách mạng 4.0…

TS Trần Du Lịch nhìn nhận chưa bao giờ TP có cơ hội tốt như bây giờ để khơi dậy truyền thống năng động, sáng tạo để thực hiện mục tiêu Nghị quyết 24, Nghị quyết 31, Nghị quyết 98…

Về nhận thức, TS Lịch nói đây là kỷ nguyên mang ý nghĩa một thời kỳ mà dân tộc Việt Nam, nỗ lực hết mình nắm bắt xu thế phát triển của thời đại, nhanh chóng vượt qua bẫy thu nhập trung bình, trở thành nước công nghiệp phát triển có thu nhập cao có vào năm 2045. Từ đó, ông cho rằng cần bám sát vào năm nội hàm chính để thực hiện có hiệu quả mục tiêu này.

Về kinh tế, TP.HCM cần tiến tới nền kinh tế phát triển thịnh vượng, đi đầu trong phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, nâng cao đời sống phát triển toàn diện của người dân…

Kế đó, cần phải tự hào về văn hóa lịch sử dân tộc, bảo tồn, phát triển giá trị truyền thống trong bối cảnh hội nhập quốc tế. Giáo dục- khoa học phải được đầu tư mạnh mẽ, thích ứng với xu hướng phát triển toàn cầu; nâng cao nền kinh tế độc lập, tự chủ trong thời đại toàn cầu hóa...

Dựa vào các mục tiêu đó, TS Lịch cho rằng TP.HCM cần thực hiện đúng tinh thần theo Nghị quyết 31, Nghị quyết 24…

5 năm tới, tăng trưởng kinh tế TP cao hơn trung bình cả nước 1,2-1,5%

Nhận định trong ba thập niên qua, vị trí, vai trò của TP.HCM đang ngày càng đi xuống, TS Trần Du Lịch cho rằng TP cần tập trung xây dựng hệ thống hạ tầng giao thông và tiềm lực khoa học công nghệ; hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, chuyển đổi kinh tế số, kinh tế xanh để chuyển mình, bước qua giai đoạn phát triển mới.

“Giai đoạn 2026-2035 có ý nghĩa quyết định với sự nghiệp công nghiệp hóa ở nước ta, trở thành nước công nghiệp, thể hiện khát vọng vươn lên của dân tộc để đạt tốc độ tăng trưởng cao và bền vững. Vì vậy, cần xác lập vị trí, vai trò của TP.HCM trong 10 năm tới. Bây giờ hoặc không bao giờ, đó là 10 năm quyết định” - TS Trần Du Lịch nhận định.

TS Trần Du Lịch nhìn nhận TP.HCM đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển. Ảnh: THANH THÙY

Trong đó, TS Lịch nêu tốc độ tăng trưởng kinh tế phải cao hơn trung bình cả nước 1,2-1,5% trong 5 năm tới; 1,5% trong giai đoạn sau đó thì mới thể hiện vai trò động lực, dẫn dắt mà TP.HCM từng đạt được. Hoạt động kinh tế TP cũng phải có tính thị trường cao nhất cả nước, mô hình kinh tế XHCN phải được hình thành rõ nét trên ba khía cạnh là tăng trưởng kinh tế bền vững, tiến bộ công bằng xã hội, phúc lợi người dân và môi trường.

TP cũng cần nâng cao vai trò giao lưu kinh tế, xây dựng cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, nâng cao năng lực cạnh tranh về thể chế, nguồn nhân lực, cơ sở hạ tầng phải đặc biệt vượt trội. Địa phương cũng phải đi đầu chuyển đổi số, kinh tế xanh, là đại phương đi nhanh nhất trên tiến trình Net zero.

“Lâu nay TP là nơi lập nghiệp của nhiều người. Trong thời đại mới, TP phải là nơi khởi nghiệp của khu vực” - TS Lịch nhấn mạnh.

Song song đó, TP cũng phải hoàn thành toàn bộ hệ thống giao thông kết nối vùng; quan trọng nhất là Nghị quyết 49, hoàn thành 183 km đường sắt đô thị; mở rộng kết nối toàn vùng với hơn 500 km. Theo vị chuyên gia, giao thông kết nối vùng TP.HCM cơ bản phải kết nối bằng đường sắt đô thị chứ không phải chắp vá như hiện nay.

TS Lịch cũng nhấn mạnh TP cần triển khai đường sắt tốc độ cao TP.HCM - Cần Thơ chở cả hàng hóa và cả hành khách để giải quyết bài toán phát triển vùng, nghiên cứu phương án kết nối cả Cần Giờ. Đồng thời, tập trung phát triển kinh tế số, hạ tầng số; tháo gỡ vướng mắc để các dự án Big data có thể triển khai ngay, xây dựng trung tâm tài chính…

TP cũng cần xử lý các dự án nhà ở trên và ven kênh rạch để hình thành đô thị sông nước; giải quyết tốt ba vấn đề là môi trường, nhà ở, chỉnh trang đô thị chứ không làm riêng lẻ.

Đồng thời, phải tạo sự đột phá cho chương trình nhà ở, xây dựng các chung cư cũ một cách tổng thế, gắn với không gian đô thị, quy hoạch đô thị, quy hoạch dân cư, bố trí lại dân cư. Xây dựng chương trình chỉnh trang đô thị ở từng quận, tổ chức lại kinh tế vỉa hè, xây dựng bãi đổ xe ngầm, không gian ngầm.

“Chúng ta đang rất lãng phí không gian ngầm; ngầm và cao thì mới tạo ra không gian ngầm thực sự. TP.HCM cũng đang làm TOD, metro thì cần chỉnh trang các khu dân cư ở khu vực này để nối TOD vào các ga tuyến Metro. Không có dân cư nối vào các ga thì metro không thể phát huy hiệu quả” - TS Lịch chỉ rõ.

Ngoài ra, cũng cần đảm bảo sự phát triển đồng bộ, hài hòa giữa phát triển kinh tế với văn hóa - thể thao. TS Lịch nhắc đến dự án Trung tâm thể dục thể thao Rạch Chiếc chưa thể làm xong và cho rằng cần tái đầu tư phát triển về thể thao, văn hóa…

Cần chỉ ra con số đạt chuẩn về GRDP của TP.HCM

TS Trương Minh Huy Vũ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu TP.HCM, thì cho rằng TP cần xác định rõ chỉ số phát triển nào là quan trọng trong thời gian tới.

Ông đề cập về chỉ số hạ tầng giao thông, trước năm 2022 TP gần như không có tuyến đường vành đai nào. TP chỉ có vành đai 2 nhưng còn thiếu hơn chục cây số. Hết nhiệm kỳ này, tức đến năm 2025, TP sẽ có vành đai 3, chuẩn bị trình vành đai 4, khép kín vành đai 2.

“Như vậy, trong năm năm nữa TP có hệ thống vành đai tương đối hoàn chỉnh và có thể vận hành trong 10 năm tới. Điều này cũng mở ra một quỹ đất hơn 2.000 hecta mà có thể làm TOD, tạo ra quỹ đất và tạo ra không gian đô thị mới TP” - TS Vũ nhìn nhận.

THANH TUYỀN