Bứt phá cùng công nghệ, nông dân Hải Dương kiếm bộn tiền từ cây trồng quen thuộc

Trong những năm qua, Kinh Môn đã đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất nông nghiệp, tập trung vào 3 nhóm nhiệm vụ gồm xây dựng cơ sở dữ liệu nông nghiệp, thúc đẩy sản xuất thông minh và đẩy mạnh thương mại điện tử.

Nâng cao giá trị, mở rộng thị trường

Với mục tiêu rõ ràng, các địa phương trên địa bàn thị xã đẩy mạnh hỗ trợ tập huấn kỹ năng số cho nông dân, HTX, tổ hợp tác, đồng thời kết nối với các doanh nghiệp công nghệ, phát triển phần mềm quản lý vùng trồng, sử dụng thiết bị IoT trong canh tác và bảo quản nông sản.

Đến nay, thị xã Kinh Môn có hơn 70% diện tích vùng sản xuất hành, tỏi trên cánh đồng lớn đã được số hóa thông tin về giống, quy trình canh tác, phân bón, nhật ký đồng ruộng.

Các cây trồng thế mạnh ở Kinh Môn đang phát huy hiệu quả cao nhờ đổi mới phương thức sản xuất (Ảnh: BHD).

Đáng chú ý, không ít HTX trên địa bàn thị xã đã ứng dụng hệ thống tưới nhỏ giọt tự động, nhà màng, nhà lưới theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, giúp tiết kiệm 30-40% chi phí đầu vào, đồng thời tăng năng suất từ 15-20% so với phương pháp canh tác truyền thống.

Một trong những mô hình tiêu biểu trong ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất trên địa bàn huyện là HTX Dịch vụ nông nghiệp Thất Hùng (phường Thất Hùng). Được thành lập từ năm 2017, HTX Thất Hùng đã nhanh chóng áp dụng công nghệ số trong quản lý sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.

Để nâng cao hiệu quả, HTX chủ động phối hợp với cơ quan chức năng địa phương để triển khai mã QR cho từng lô sản phẩm hành, tỏi, đồng thời kết nối với các sàn thương mại điện tử lớn như Postmart, Voso, Shopee... để gia tăng sức cạnh tranh, mở rộng đầu ra.

HTX cũng mạnh dạn đầu tư hệ thống kho lạnh bảo quản hành, tỏi sau thu hoạch và sử dụng phần mềm truy xuất nguồn gốc để nâng cao niềm tin của khách hàng. Nhờ đó, sản phẩm hành Kinh Môn của HTX hiện đã xuất khẩu thành công sang thị trường Hàn Quốc, Nhật Bản với giá bán cao gấp 1,5-2 lần so với bán buôn truyền thống.

Với hoạt động sản xuất ổn định, năm 2024, doanh thu của HTX đạt hàng chục tỷ đồng, tạo việc làm thường xuyên cho hơn 120 lao động với mức thu nhập bình quân 7-8 triệu đồng/người/tháng. HTX cũng đang hợp tác với các viện nghiên cứu để tiếp tục lai tạo giống hành tỏi mới, phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng địa phương và xu hướng tiêu dùng bền vững.

Bứt phá cùng công nghệ

Tương tự, mô hình của HTX Sản xuất và Tiêu thụ rau an toàn An Phú (phường An Phụ) cũng là một điểm sáng trong ứng dụng chuyển đổi số ở Kinh Môn. Cụ thể, HTX An Phú đầu tư hệ thống nhà màng, nhà lưới trên diện tích hơn 20 ha, ứng dụng cảm biến nhiệt độ, độ ẩm tự động hóa hoàn toàn trong quy trình chăm sóc rau sạch.

Nhờ ứng dụng công nghệ cao và kiểm soát quy trình chặt chẽ từ gieo trồng đến thu hoạch, rau của HTX An Phú đạt tiêu chuẩn GlobalGAP, được các chuỗi siêu thị lớn như Winmart, Aeon… đặt mua dài hạn.

HTX hiện cung cấp khoảng 10 tấn rau sạch mỗi ngày cho thị trường Hà Nội, Hải Phòng và Quảng Ninh. Năm 2024, doanh thu của HTX đạt hàng chục tỷ đồng, tạo việc làm ổn định cho 80 lao động địa phương.

Việc đưa khoa học công nghệ vào sản xuất giúp nông dân, HTX ở Kinh Môn thắng lớn (Ảnh:BHD).

Một trong những kết quả nổi bật nhất từ quá trình chuyển đổi số tại Kinh Môn là sự thay đổi mạnh mẽ trong tư duy sản xuất của HTX, nông dân. Từ chỗ sản xuất manh mún, tự phát, nhiều nông hộ đã chuyển sang sản xuất theo đơn đặt hàng, theo chuỗi giá trị, lấy thị trường làm trung tâm.

Thành công của các HTX ở Kinh Môn hiện tại đến từ các chính sách hỗ trợ đúng hướng của các ban ngành tỉnh, địa phương, đặc biệt là sự đồng hành của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Hải Dương.

Các chương trình của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Hải Dương tập trung vào việc cung cấp nguồn vốn ưu đãi, hỗ trợ ứng dụng khoa học công nghệ và xây dựng thương hiệu cho các HTX.

Cụ thể, từ năm 2020 đến nay, khoảng 30 HTX trên địa bàn tỉnh Hải Dương, bao gồm cả thị xã Kinh Môn, đã được tiếp cận nguồn vốn ưu đãi với tổng số tiền hơn 70 tỷ đồng từ các quỹ như Quỹ Quốc gia giải quyết việc làm, Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX của tỉnh và của Liên minh HTX Việt Nam. Nhờ đó, nhiều HTX đã mở rộng sản xuất, tạo việc làm ổn định cho lao động địa phương.

Khơi thông nguồn lực phát triển

Liên minh HTX Việt Nam cũng hỗ trợ các HTX tại Kinh Môn trong việc ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất. Điển hình là HTX Nuôi ong nội rừng Kinh Môn, được hỗ trợ hệ thống máy tách thủy phần theo dự án hỗ trợ phát triển sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị. Thiết bị này giúp lọc tạp chất và nước trong quá trình thu mật ong, nâng cao chất lượng sản phẩm. Ngoài ra, HTX còn được hỗ trợ tem, nhãn mác, bao bì cho sản phẩm mật ong nội rừng .

Liên minh HTX Việt Nam cũng Liên minh HTX tỉnh Hải Dương cũng hỗ trợ các HTX ở Kinh Môn trong việc xây dựng thương hiệu và mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm.

Điển hình, HTX Sản xuất và kinh doanh nông sản sạch Bạch Đằng (xã Bạch Đằng) với diện tích trồng thanh long hơn 60 ha, năng suất đạt 45 tấn/ha/năm. Nhờ áp dụng khoa học công nghệ và được hỗ trợ trong việc xây dựng thương hiệu, HTX đã nâng cao chất lượng sản phẩm và mở rộng thị trường tiêu thụ .

Không chỉ các HTX, nhiều hộ nông dân trẻ tại Kinh Môn cũng năng động ứng dụng công nghệ vào sản xuất. Tiêu biểu như anh Phạm Văn Hưng (phường An Lưu), chủ trang trại dưa lưới hơn 1 ha trồng trong nhà màng, điều khiển tưới tiêu và nhiệt độ bằng điện thoại thông minh.

Nhờ đầu tư bài bản, mỗi năm anh Hưng thu về gần 2 tỷ đồng, đồng thời mở rộng hợp tác bao tiêu sản phẩm cho các hộ lân cận.

Chia sẻ kinh nghiệm thành công, anh Hưng cho biết: “Điều quan trọng nhất là phải thay đổi cách nghĩ, cách làm. Công nghệ không chỉ giúp mình giảm chi phí mà còn nâng cao chất lượng, từ đó bán giá tốt hơn và mở rộng thị trường dễ dàng hơn.”

Với những nền tảng vững chắc, mục tiêu đến năm 2025, thị xã Kinh Môn phấn đấu có 100% sản phẩm chủ lực đều được số hóa thông tin sản xuất, truy xuất nguồn gốc, có mã vùng trồng đạt chuẩn xuất khẩu. Đồng thời, thị xã tiếp tục hỗ trợ các HTX, tổ hợp tác và hộ sản xuất nhỏ lẻ trong việc tiếp cận công nghệ số, thương mại điện tử, góp phần xây dựng nền nông nghiệp thông minh, bền vững.

Để hiện thực hóa mục tiêu đề ra, Kinh Môn đã và đang đẩy mạnh liên kết "4 nhà" (nhà nước - nhà nông - nhà khoa học - doanh nghiệp), đồng thời ưu tiên nguồn lực cho việc đầu tư hạ tầng số tại các vùng sản xuất tập trung, tăng cường đào tạo kỹ năng số cho lực lượng lao động nông thôn.

Đông Phong