Bứt phá sản xuất công nghiệp

Đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thị Loan kiểm tra một dự án cụm công nghiệp tại xã Kha Sơn.

Trung tâm sản xuất năng động

Giai đoạn 2021-2025, tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân của Thái Nguyên đạt khoảng 7,3% mỗi năm. Quy mô nền kinh tế năm 2025 ước đạt hơn 202 nghìn tỷ đồng, gấp 1,6 lần so với năm 2020. Đóng góp vào kết quả chung này, ngành Công nghiệp giữ vai trò động lực chính, khẳng định vị trí dẫn dắt trong cơ cấu kinh tế.

Giá trị sản xuất công nghiệp duy trì mức tăng bình quân 8%/năm. Dự kiến đến năm 2025 vượt ngưỡng 1,1 triệu tỷ đồng, một minh chứng rõ ràng về sức bật của ngành sản xuất trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng. Đặc biệt, khu vực FDI chiếm hơn 90% giá trị sản xuất, thể hiện vai trò chi phối.

Sự có mặt của Tập đoàn Samsung (Hàn Quốc) tại Khu công nghiệp (KCN) Yên Bình là điểm nhấn. Với doanh thu hàng chục tỷ USD mỗi năm, doanh nghiệp này đã trở thành “đầu tàu” của công nghiệp Thái Nguyên. Không chỉ tạo ra nguồn thu ngân sách lớn, Samsung còn kéo theo hàng trăm doanh nghiệp vệ tinh, hình thành hệ sinh thái điện tử - công nghệ cao bậc nhất cả nước. Các tập đoàn quốc tế khác cũng liên tục mở rộng sản xuất, đóng góp vào tăng trưởng.

Cùng với đó, khu vực kinh tế trong nước ngày càng khẳng định vai trò. Dù chiếm khoảng 8% giá trị sản xuất công nghiệp, nhiều doanh nghiệp nội địa đã mạnh dạn đổi mới công nghệ, tham gia sâu vào chuỗi cung ứng, từng bước khẳng định chỗ đứng. Sự năng động này giúp Thái Nguyên có thêm trụ cột tăng trưởng, giảm dần sự phụ thuộc vào FDI.

Năm 2025, Công ty TNHH Mani Hà Nội đặt mục tiêu tăng trưởng 5% về doanh thu và 10% về sản lượng các sản phẩm xuất khẩu.

Không chỉ tạo ra giá trị sản xuất, công nghiệp Thái Nguyên còn mang lại hiệu quả xã hội rõ nét. Hàng trăm nghìn việc làm được tạo ra, thu nhập người lao động ổn định, kéo theo sự phát triển của dịch vụ, thương mại, đô thị và hạ tầng xã hội. Đây chính là những minh chứng sống động cho vị thế trung tâm công nghiệp năng động của vùng Trung du, miền núi phía Bắc.

Điểm đến hấp dẫn nhà đầu tư

Một trong những thành công lớn của Thái Nguyên là khả năng thu hút mạnh mẽ dòng vốn đầu tư trong và ngoài nước. Sau sáp nhập địa giới hành chính, tỉnh có thêm không gian phát triển với tổng cộng 19 KCN được phê duyệt, tổng diện tích hơn 6.400ha. Trong số này, đã có 12 KCN được thành lập, 6 KCN đi vào hoạt động hiệu quả gồm: Sông Công I, Điềm Thụy, Nam Phổ Yên, Yên Bình, Sông Công II và Thanh Bình.

Theo thống kê trong giai đoạn 2020-2024, doanh nghiệp trong các KCN đạt doanh thu bình quân 30 tỷ USD/năm, kim ngạch xuất khẩu đạt gần 27 tỷ USD, nộp ngân sách khoảng 8.500 tỷ đồng, tạo việc làm cho hơn 90 nghìn lao động với mức thu nhập ổn định từ 7 đến 9,5 triệu đồng/người/tháng. Chỉ trong 8 tháng đầu năm 2025, các KCN đạt doanh thu hơn 21 tỷ USD, tăng trên 7% so với cùng kỳ, bất chấp bối cảnh kinh tế thế giới nhiều biến động.

"Hạ tầng các khu công nghiệp của Thái Nguyên được đầu tư đồng bộ, nguồn lao động dồi dào và có tay nghề cao. Đây là yếu tố quan trọng để chúng tôi tiếp tục mở rộng đầu tư sản xuất trong thời gian tới" - ông Liu Jiang Feng, Giám đốc sản xuất Công ty TNHH RQ.

Lợi thế địa chính trị và điều kiện hạ tầng kết nối là nhân tố quan trọng của tỉnh để thu hút các nhà đầu tư. Thái Nguyên cách Hà Nội khoảng 70km, cách sân bay quốc tế Nội Bài 50km, kết nối thuận lợi qua cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên, Quốc lộ 3 và các tuyến vành đai liên vùng. Đây là vị trí chiến lược giúp tỉnh thu hút dự án quy mô lớn, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ cao.

Với hạ tầng đồng bộ, hiện đại, thời gian qua, Khu công nghiệp Yên Bình đã thu hút được nhiều nhà đầu tư lớn trong và ngoài nước.

Điều khác biệt khiến nhà đầu tư tin tưởng là môi trường đầu tư minh bạch và sự đồng hành thực chất của chính quyền. Các thủ tục hành chính được xử lý nhanh, cơ chế ưu đãi triển khai trong khuôn khổ pháp luật, hạ tầng xã hội trong KCN được chú trọng. Nhiều lãnh đạo doanh nghiệp quốc tế đánh giá cao tinh thần “nói đi đôi với làm” của Thái Nguyên, coi đây là nền tảng để mở rộng sản xuất lâu dài.

Giai đoạn 2021-2025, tỉnh đã cấp mới và điều chỉnh tăng vốn cho 150 dự án FDI, với tổng vốn đạt 2,73 tỷ USD. Lũy kế đến nay, Thái Nguyên có 228 dự án FDI, tổng vốn 11,2 tỷ USD, thuộc nhóm các địa phương dẫn đầu cả nước về thu hút đầu tư nước ngoài.

Ông Jang Hwa Su, Tổng Giám đốc Công ty TNHH You Sung Vina (Hàn Quốc), cho biết: Chúng tôi rất hài lòng khi đầu tư vào Thái Nguyên. Chính quyền tỉnh luôn đồng hành, xử lý nhanh các thủ tục, giúp doanh nghiệp tập trung vào sản xuất. Các cơ quan chức năng cũng quan tâm đời sống công nhân, từ hạ tầng khu công nghiệp đến các chính sách hỗ trợ, tạo môi trường lao động ổn định và bền vững, giúp công nhân gắn bó lâu dài với doanh nghiệp.

Phát triển xanh và bền vững

Trong giai đoạn 2025-2030, Thái Nguyên đặt mục tiêu trở thành trung tâm công nghiệp hiện đại của vùng, với tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân đạt khoảng 10,5%/năm. Để đạt mục tiêu, tỉnh xác định phát triển công nghiệp xanh và bền vững là định hướng trọng tâm.

Chế biến gỗ tại Công ty CP Đầu tư Govina (Khu công nghiệp Thanh Bình).

Các khu công nghiệp mới phải đáp ứng yêu cầu về hạ tầng xanh, có hệ thống xử lý nước thải tập trung, quản lý chất thải công nghiệp và tuân thủ tiêu chuẩn môi trường hiện đại.

Tỉnh kiên quyết loại bỏ các dự án tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm, đồng thời khuyến khích đầu tư vào những dự án sạch, ít phát thải và tiết kiệm năng lượng. Cách tiếp cận này vừa bảo vệ môi trường sống, vừa nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong bối cảnh tiêu chuẩn xanh toàn cầu ngày càng khắt khe.

Cùng với đó, tỉnh chú trọng phát triển công nghiệp hỗ trợ để tăng tính tự chủ. Các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp nội địa nâng cấp công nghệ, đào tạo nhân lực và liên kết cung ứng đang được triển khai. Sự kết nối giữa doanh nghiệp với các trường đại học, viện nghiên cứu trên địa bàn mở ra hướng đi mới trong nghiên cứu và ứng dụng khoa học - công nghệ.

Tuy nhiên, con đường phát triển xanh đặt ra nhiều thách thức. Sự phụ thuộc lớn vào một số tập đoàn FDI tiềm ẩn rủi ro khi chuỗi cung ứng toàn cầu biến động. Quá trình mở rộng công nghiệp kéo theo áp lực ngày càng lớn về môi trường. Nhu cầu nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là trong các lĩnh vực công nghệ thông tin, tự động hóa và quản trị sản xuất, cũng đang trở thành vấn đề cấp thiết.

Các cụm công nghiệp đã và đang được đầu tư xây dựng tại nhiều địa phương miền núi trong tỉnh.

Để ứng phó, tỉnh cần tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, thúc đẩy chuyển đổi số trong quản lý khu công nghiệp, xây dựng cơ chế hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực, khuyến khích đổi mới sáng tạo và mở rộng hợp tác công - tư.

Song song với đó, việc phát triển dịch vụ logistics, hạ tầng đô thị và các thiết chế văn hóa - xã hội sẽ tạo nền tảng bền vững, vừa phục vụ sản xuất, vừa nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

Ông Nguyễn Đình Việt, Phó Trưởng Ban Quản lý các KCN tỉnh Thái Nguyên: Trong quá trình thu hút đầu tư, chúng tôi chú trọng xây dựng môi trường minh bạch và đồng hành với nhà đầu tư từ giai đoạn khảo sát đến triển khai dự án. Chính quyền tỉnh luôn lắng nghe và kịp thời tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.

Có thể thấy, những thành tựu đạt được trong thời gian qua đã khẳng định vị thế của Thái Nguyên như một trung tâm công nghiệp quan trọng trên bản đồ kinh tế cả nước. Với đà tăng trưởng ổn định, môi trường đầu tư ngày càng hấp dẫn và định hướng phát triển xanh, bền vững, tỉnh đang hội tụ đầy đủ điều kiện để hiện thực hóa mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Nhóm P.V