Các Bộ, ngành vào cuộc cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục dựa trên dữ liệu

Cơ bản tán thành việc đơn giản hóa TTHC dựa trên dữ liệu

Theo tổng hợp kết quả của Bộ Quốc phòng, tổng số TTHC đã rà soát thuộc phạm vi chức năng quản lý của Bộ Quốc phòng 215 TTHC. Tổng số TTHC cắt giảm, đơn giản hóa TTHC có thành phần hồ sơ thay thế bằng dữ liệu số 19 TTHC

Sau khi rà soát các TTHC có thành phần hồ sơ có thể thay thế bằng dữ liệu, Bộ Nội vụ đề xuất thay thế thành phần hồ sơ bằng khai thác dữ liệu đối với 16/26 TTHC thuộc phạm vi quản lý của Bộ Nội vụ.

Bộ Tài chính cho biết, Bộ có 54 TTHC thuộc 07 lĩnh vực, gồm: Phát triển doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể (36 TTHC); Hải quan (09 TTHC); Quản lý, giám sát kế toán, kiểm toán (05 TTHC); Đấu thầu (01 TTHC); Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam (01 TTHC); Quản lý, giám sát bảo hiểm (01 TTHC); Chứng khoán (01 TTHC).

Bộ Tài chính thống nhất với đề xuất cắt giảm, đơn giản hóa thành phần hồ sơ thay thế bằng dữ liệu đối với 51/54 TTHC và đề nghị đưa ra khỏi danh sách phụ lục cắt giảm, đơn giản hóa thành phần hồ sơ thay thế bằng dữ liệu đối với 03 TTHC: (i) Đăng ký dự thi sát hạch đối với người có chứng chi chuyên gia kế toán hoặc chứng chi kiểm toán viên nước ngoài (Mã số 1007412); (ii) Đăng ký dự thi chứng chi kiểm toán viên đối với người đã có chứng chi kế toán viên (Mã số 1007413); (iii) Đăng ký tham gia Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia (đối với nhà thầu, nhà đầu tư) (Mã số 2002610) vì: TTHC số (i), (ii) đã bãi bỏ thành phần hồ sơ là Căn cước tại Thông tư 22/2024/TT-BTC và TTHC số (iii) đã thực hiện khai thác dữ liệu điện tử trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp.

Đối với 08 TTHC thuộc lĩnh vực phát triển doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể hiện đã được sửa đổi tên gọi theo quy định tại Quyết định số 2354/QĐ-BTC ngày 03/7/2025 của Bộ trưởng Bộ Tài chính về việc công bố TTHC mới ban hành, được sửa đổi, bổ sung trong lĩnh vực thành lập và hoạt động của hộ kinh doanh thuộc phạm vi chức năng quản lý của Bộ Tài chính. Do vậy, Bộ Tài chính đề nghị Bộ Tư pháp cập nhật lại tên 08 TTHC.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) cũng đã nghiên cứu, rà soát, đề xuất cắt giảm, đơn giản hó 32 TTHC thuộc phạm vi quản lý, trong đó NHNN đã điều chỉnh một số thành phần hồ sơ theo đúng quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật.

Trong số 32 TTHC nêu trên có 04 TTHC không đủ điều kiện và chưa đưa vào kế hoạch nâng cấp lên dịch vụ công trực tuyến toàn trình của NHNN do không phát sinh hồ sơ trong 03 năm liên tục từ năm 2022 đến nay. Do đó, việc thay thế thành phần hồ sơ bằng dữ liệu chưa thực sự có ý nghĩa trong trường hợp TTHC không phát sinh hồ sơ và chưa nâng cấp lên dịch vụ công trực tuyến.

NHNN đề xuất Bộ Tư pháp phối hợp với các Bộ chủ quản cơ sở dữ liệu bổ sung một số cơ sở dữ liệu như Tờ khai quyết toán thuế thu nhập đã nộp cho cơ quan thuế theo quy định của pháp luật (Bộ Tài chính); Lý lịch tư pháp (Bộ Công an) để tiếp tục thực hiện việc thay thế các thành phần hồ sơ, tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức, cá nhân.

Có thủ tục cần cân nhắc việc thay thế bằng dữ liệu

Qua rà soát, có Bộ đã đề nghị cân nhắc việc thay thế thành phần hồ sơ bằng cơ sở dữ liệu. Cụ thể là Bộ Nội vụ. Theo đó, đối với 07 TTHC lĩnh vực BHXH, theo quy định tại Điều 18 Luật BHXH năm 2024 thì cơ quan BHXH có trách nhiệm: tiếp nhận hồ sơ tham gia BHXH bắt buộc, BHXH tự nguyện, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế và cấp sổ BHXH, thẻ bảo hiểm y tế cho người lao động; tiếp nhận hồ sơ đề nghị hưởng và giải quyết hưởng chế độ BHXH; tổ chức trả lương hưu, trợ cấp BHXH, bảo hiểm thất nghiệp (khoản 4 và khoản 5); ứng dụng công nghệ thông tin, thực hiện cải cách TTHC bảo đảm công khai, minh bạch, đơn giản, thuận tiện cho người tham gia và người thụ hưởng chế độ BHXH (khoản 7).

Ngoài ra, tại khoản 1 Điều 15 Nghị định số 164/2025/NĐ-CP đã quy định, Bộ Tài chính là cơ quan chủ quản của Cơ sở dữ liệu quốc gia về bảo hiểm có trách nhiệm xây dựng, quản lý, vận hành và khai thác cơ sở dữ liệu quốc gia về bảo hiểm. Đối chiếu các quy định nêu trên thì việc giải quyết TTHC, cải cách TTHC trong lĩnh vực BHXH và việc kết nối, chia sẽ dữ liệu về bảo hiểm thuộc trách nhiệm của BHXH Việt Nam, Bộ Tài chính. Do đó, Bộ Nội vụ đề nghị Bộ Tư pháp lấy ý kiến của BHXH Việt Nam (Bộ Tài chính) về việc cắt giảm, đơn giản hóa các thành phần hồ sơ trong các TTHC thuộc lĩnh vực BHXH và và việc kết nối chia sẻ dữ liệu để đảm bảo việc triển khai cắt giảm đơn giản hóa TTHC đạt hiệu quả.

Về việc này, Bộ Nội vụ với vị trí là cơ quan quản lý nhà nước về BHXH bắt buộc, BHXH tự nguyện và các loại hình BHXH khác theo quy định của pháp luật, thấy rằng: việc đề xuất thay thế giấy khai sinh, giấy khai tử bằng cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử là chưa phù hợp. Bởi tại TTHC Hưởng chế độ thai sản đối với lao động nam khi vợ sinh con, người chồng của lao động nữ nhờ mang thai hộ, người chồng của lao động nữ mang thai hộ khi vợ sinh con (mã TTHC 1014168) và TTHC Hưởng chế độ trợ cấp thai sản đối với người tham gia BHXH tự nguyện (mã TTHC 1014170) có thành phần hồ sơ là bản sao giấy khai sinh hoặc trích lục khai sinh hoặc bản sao giấy chứng sinh của con: Nếu chỉ thay thế bằng giấy khai sinh từ cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử thì không đầy đủ, bởi giấy chứng sinh còn được cấp sớm hơn giấy khai sinh.

Tại TTHC Hưởng chế độ thai sản đối với lao động nữ sinh con, lao động nữ mang thai hộ sinh con, lao động nữ nhờ mang thai hộ (mã TTHC: 1014166): thành phần hồ sơ đối với trường hợp “lao động nữ sinh con và lao động nữ mang thai hộ sinh con trong trường hợp con chết ngay sau khi sinh mà chưa được cấp giấy chứng sinh, lao động nữ mang thai từ 22 tuần tuổi trở lên” là bản sao giấy báo tử của con (không phải là giấy khai tử);

Tại các TTHC: Hưởng trợ cấp mai táng (mã TTHC: 10114177); Hưởng trợ cấp tuất hằng tháng (mã TTHC: 1014178); Hưởng trợ cấp tuất một lần (mã TTHC: 1014179); Chế độ đối với thân nhân người đang hưởng trợ cấp tuất hằng tháng chết trước khi hết thời hạn hưởng trợ cấp (mã TTHC: 1014184) có thành phần hồ sơ là: Bản sao giấy chứng tử hoặc trích lục khai tử hoặc bản sao giấy báo tử hoặc bản sao quyết định của Tòa án tuyên bố là đã chết (không phải chỉ có giấy khai tử).

Do vậy, Bộ Nội vụ đề nghị Bộ Tư pháp cân nhắc về việc thay thế thành phần hồ sơ giấy khai sinh, giấy khai tử bằng cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử.

H.Hoài