Đại biểu Quốc hội đề nghị hỗ trợ phụ nữ sinh đủ 2 con kể cả sau 35 tuổi

Đề xuất giảm thuế thu nhập cá nhân cho vợ chồng sinh đủ 2 con

Chiều 10/11, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Dân số. Quan tâm tới quy định nhằm duy trì mức sinh thay thế, đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Tô Văn Tám (Quảng Ngãi) cho biết, dự thảo luật khuyến khích sinh đủ 2 con, trong đó hỗ trợ tài chính cho phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi, phụ nữ dân tộc thiểu số rất ít người, và phụ nữ tại các địa phương có mức sinh thấp.

Ông đề nghị làm rõ nội dung hỗ trợ với nhóm "phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi", bởi quy định như trên là chưa công bằng, hợp lý, tạo sự phân biệt với phụ nữ sinh đủ 2 con sau 35 tuổi.

ĐBQH Tô Văn Tám.

Đại biểu nêu, nhiều phụ nữ muốn sinh con trước 35 tuổi nhưng chưa thể thực hiện do các yếu tố khách quan như điều kiện kinh tế, việc làm chưa ổn định hay khó khăn trong tìm kiếm bạn đời, dẫn đến việc sinh con muộn hơn; nếu sinh đủ hai con sau 35 tuổi, họ sẽ không được hưởng hỗ trợ, điều này dẫn đến thiếu công bằng và cho thấy chính sách không toàn diện. "Sau khi đủ điều kiện, họ sinh đủ 2 con khi đã qua 35 tuổi lại không được hỗ trợ thì cũng không công bằng và cũng tội nghiệp", ông nêu quan điểm.

Từ đó, ông đề xuất quy định đồng bộ hơn, hỗ trợ phụ nữ sinh đủ 2 con ở mọi lứa tuổi. Bên cạnh đó có chính sách hỗ trợ cho bà mẹ trẻ em sau sinh... Phương thức thực hiện nên trao quyền cho địa phương về đối tượng, mức hỗ trợ cụ thể.

Về các biện pháp duy trì mức sinh thay thế, dự thảo luật đang nêu dưới góc độ trách nhiệm thuộc về chủ thể là Nhà nước. Ông cho rằng nên bổ sung thêm các chủ thể khác vì đây chính sách quan trọng. "Cần khuyến khích tổ chức kinh tế hỗ trợ, tạo điều kiện để lao động sinh đủ con. Thực tế, nhiều phụ đang nuôi con nhỏ không dám nghỉ vì lý do áp lực của thu nhập", ông bổ sung.

ĐBQH Nguyễn Hoàng Uyên.

Dự thảo Luật Dân số cũng quy định cấm hành vi ép buộc, cưỡng bức phá thai vì giới tính. Tuy nhiên, theo đại biểu Tô Văn Tám, mọi hành vi ép buộc và cưỡng bức phá thai đều phải cấm, không cần phải liên quan tới giới tính.

ĐBQH Nguyễn Hoàng Uyên (Tây Ninh) cho rằng, việc triển khai các chính sách hỗ trợ về tài chính hay nhà ở còn gặp khó khăn do nguồn lực hạn chế, cân đối ngân sách ở nhiều địa phương. Các chính sách cũng chưa thực sự khuyến khích mạnh mẽ vai trò của nam giới trong chia sẻ, chăm sóc con cái, qua đó khuyến khích phụ nữ sinh đẻ.

Để giải quyết các bất cập trên thực tế, đại biểu đề xuất cần bổ sung chính sách hỗ trợ phát triển hệ thống trông giữ trẻ công lập và ngoài công lập đảm bảo chất lượng, nhằm giảm gánh nặng chăm sóc con nhỏ cho các gia đình, tạo điều kiện cho phụ nữ sớm quay trở lại thị trường lao động.

Đồng thời, cần có chính sách giảm thuế thu nhập cá nhân cho vợ chồng sinh đủ 2 con. Theo bà, giải pháp này không chỉ mang tính chất hỗ trợ tài chính mà còn tạo điều kiện để phụ nữ yên tâm sinh con, mang ý nghĩa thực tiễn cao. Mặt khác, cũng phù hợp với xu hướng chính sách tại một số quốc gia đang đối mặt với tỷ suất sinh thấp.

Nên hỗ trợ những người bị vô sinh, vợ chồng hiếm muộn

ĐBQH Nguyễn Anh Trí.

ĐBQH Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) dẫn Điều 6 về các hành vi bị nghiêm cấm, tại khoản 3 có ghi cấm "tiết lộ, lựa chọn giới tính thai nhi". "Tôi cho rằng, từ tiết lộ này không đúng, khi bác sĩ đỡ đẻ xong nói với gia đình là cháu trai hay cháu gái thì có bị nghiêm cấm không? Không có gì phải nghiêm cấm cả" - ông nói và đề nghị sửa lại thành "lựa chọn, tiết lộ thông tin để lựa chọn giới tính thai nhi trong mọi hình thức".

Tương tự, Điều 15 quy định đình chỉ đối với người hành nghề y có hành vi thông báo, tiết lộ thông tin giới tính thai nhi cho khách hàng, ông đề nghị nên thêm một mệnh đề nữa là "nhằm mục đích can thiệp lựa chọn giới tính". Như vậy mới đáng, chứ nếu họ tiết lộ nhằm mục đích chữa bệnh hay thông báo niềm vui cho gia đình thì cũng không có gì phải xử lý.

Liên quan Điều 14 về duy trì mức sinh thay thế, ĐBQH TP Hà Nội đề nghị cần bổ sung nội dung về vô sinh. Cả nước có khoảng 1 triệu người bị vô sinh, rất lớn. Đề nghị bổ sung khuyến khích việc thanh toán bảo hiểm y tế cho dịch vụ chẩn đoán và điều trị vô sinh tại các tỉnh, thành có mức sinh thấp hơn mức sinh thay thế...

ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga.

ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Phòng) đề nghị nghiên cứu, xem xét biện pháp hỗ trợ đối với những cặp vợ chồng hiếm muộn, gặp khó khăn trong việc sinh con. "Thực tế hiện nay, tình trạng hiếm muộn không phải là hiếm gặp, và việc có các hỗ trợ phù hợp sẽ góp phần thiết thực trong việc duy trì mức sinh thay thế, đồng thời nâng cao chất lượng dân số. Biện pháp này còn mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện sự chia sẻ và đồng hành của Nhà nước đối với các gia đình trong việc thực hiện thiên chức làm cha, làm mẹ", bà phân tích.

Về quy định tăng thời gian nghỉ thai sản khi sinh con thứ hai, đại biểu đề nghị cân nhắc kỹ lưỡng, bởi khi kéo dài thời gian nghỉ thai sản đối với lao động nữ, doanh nghiệp sẽ có xu hướng e ngại tuyển hoặc bố trí lao động nữ vào các vị trí quan trọng do lo ngại gián đoạn công việc và chi phí phát sinh. Quy định này có thể vô tình trở thành rào cản đối với lao động nữ và làm gia tăng nguy cơ phân biệt đối xử về giới trong tuyển dụng và sử dụng lao động nữ.

Bà cho rằng, thay vì chỉ tập trung kéo dài thời gian nghỉ thai sản cho phụ nữ, cần mở rộng các chính sách hỗ trợ thực chất hơn để giảm gánh nặng cho phụ nữ trong việc sinh con và chăm sóc con như phát triển hệ thống nhà trẻ, cơ sở trông giữ trẻ từ 6 tháng tuổi, tạo điều kiện để phụ nữ quay trở lại công việc sớm hơn; quy định vợ hoặc chồng đều có thể nghỉ dài ngày để chăm sóc con mới sinh, thay vì chỉ quy định phụ nữ nghỉ dài như hiện nay.

"Có thể xem xét cơ chế linh hoạt, trong đó tổng thời gian nghỉ của cả hai vợ chồng không quá 7 hoặc 8 tháng, tùy gia đình lựa chọn phân bổ. Cách tiếp cận này vừa bảo đảm trẻ được chăm sóc, vừa thúc đẩy sự chia sẻ trách nhiệm giữa cha và mẹ, giảm áp lực cho phụ nữ trong giai đoạn sau sinh", bà lấy ví dụ.

Quỳnh Vinh