Các chuyên gia nhận định về vụ máy nhắn tin Hezbollah đồng loạt phát nổ

Hình ảnh lan truyền trên mạng về một máy nhắn tin phát nổ

Hezbollah cho biết các máy nhắn tin phát nổ vào khoảng 15h30 (theo giờ địa phương) chiều 17-9 khiến nhiều người thương vong. Chính phủ Lebanon và lực lượng Hezbollah đều cáo buộc Israel đứng sau loạt vụ nổ, song Tel Aviv từ chối bình luận.

Các máy nhắn tin phát nổ là những máy mới và đã được Hezbollah mua trong những tháng gần đây, một nguồn tin an ninh Lebanon nói với Đài CNN. Tuy nhiên, nguồn tin này không tiết lộ ngày các thiết bị nêu trên được mua hoặc kiểu máy của chúng.

Tại sao Hezbollah lại sử dụng máy nhắn tin?

Hezbollah từ lâu đã coi bí mật là nền tảng của chiến lược quân sự, khi từ bỏ các thiết bị công nghệ cao để tránh sự xâm nhập từ phần mềm gián điệp của Israel và Mỹ.

Không giống như các nhân tố phi nhà nước khác ở Trung Đông, các đơn vị Hezbollah được cho là giao tiếp thông qua mạng lưới liên lạc nội bộ. Đây được coi là một trong những nền tảng chính của nhóm vũ trang hùng mạnh này.

Hồi đầu năm nay, thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah đã kêu gọi các thành viên và gia đình của họ ở miền nam Lebanon, nơi đang diễn ra cuộc giao tranh dọc biên giới với lực lượng Israel, hãy vứt bỏ điện thoại di động. Ông Nasrallah tin rằng Israel có thể theo dõi hoạt động của nhóm vũ trang được Iran hậu thuẫn này, thông qua các thiết bị đó.

“Hãy tắt nó đi, chôn nó đi, cất nó vào một chiếc rương sắt và khóa lại”, ông nói vào tháng 2, “Thiết bị cộng tác (với người Israel) chính là chiếc điện thoại di động trong tay bạn, cũng như của vợ và con bạn. Chiếc điện thoại di động này chính là thiết bị cộng tác và là thiết bị giết người”.

Theo Avi Melamed, cựu quan chức tình báo Israel và là nhà phân tích về Trung Đông, Hezbollah đã chuyển sang sử dụng thiết bị công nghệ thấp như máy nhắn tin. Máy nhắn tin sẽ thúc đẩy các thành viên Hezbollah liên lạc với nhau thông qua các đường dây điện thoại đó. Nhưng lựa chọn này cũng có rủi ro.

Chuyên gia Melamed cho biết: “Thay vì dùng điện thoại, Hezbollah đã quay lại với những chiếc máy nhắn tin này vì nghĩ rằng [chúng] sẽ an toàn hơn khi sử dụng. Nhưng họ đã nhầm”.

Tình báo Israel có thể đã cài thuốc nổ vào máy nhắn tin Hezbollah

Khi Lebanon vẫn còn “choáng váng” về loạt vụ nổ máy nhắn tin, người ta đã đồn đoán về cách các thiết bị liên lạc không dây công nghệ thấp này có thể bị lợi dụng. Tờ New York Times ngày 17-9 đưa tin, tình báo Israel đã cài thuốc nổ vào bên trong một lô hàng máy nhắn tin được Hezbollah đặt mua, rồi kích hoạt từ xa.

“Những chiếc máy nhắn tin này có thể đã bị can thiệp để gây ra vụ nổ như vậy, quy mô và sức công phá cho thấy đây không phải sự cố do pin”, Mikko Hypponen, cố vấn về tội phạm mạng cho Europol, nhận định.

“Đây là một trong những cuộc tấn công có quy mô rộng lớn và được phối hợp nhất mà tôi từng thấy. Sự phức tạp để có thể thực hiện được điều này thật khó tưởng tượng nổi”, David Kennedy, cựu chuyên gia phân tích tình báo của Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ cho hay,

“Hoạt động đòi hỏi nhiều thành phần tình báo và thực hiện khác nhau. Tình báo con người sẽ là phương pháp chính được sử dụng để thực hiện điều này, cùng với việc chặn chuỗi cung ứng để có thể can thiệp máy nhắn tin”.

Xe cứu thương chở các nạn nhân bị thương tới bệnh viện ở Beirut

Mục đích của cuộc tấn công là gì?

Amos Yadlin, cựu giám đốc tình báo quân sự Israel và là một trong những chuyên gia chiến lược hàng đầu của nước này, cho biết vụ tấn công (của Israel) đã thể hiện “khả năng thâm nhập, công nghệ và tình báo rất ấn tượng”.

Ông suy đoán trên mạng xã hội X rằng, thông qua vụ tấn công phá hoại này, Israel có thể đã gửi thông điệp cảnh báo tới thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah. “Có vẻ như mục tiêu là truyền đi một thông điệp làm trầm trọng thêm tình thế tiến thoái lưỡng nan của Nasrallah: ông ta sẵn sàng trả giá bao nhiêu để tiếp tục tấn công Israel và ủng hộ lãnh đạo Hamas Yahya Sinwar?”, chuyên gia Yadlin viết, “Tổ chức này, vốn tự hào về sự bí mật và mức độ an ninh cao, đã nhận thấy mình bị xâm nhập và bị phơi bày”.

Theo Trưởng phòng Phân tích tình báo và thực thi pháp luật của Đài CNN, John Miller, vụ việc có thể nhằm gửi thông điệp đến Hezbollah: “Chúng tôi có thể tiếp cận các người ở bất cứ đâu, bất cứ lúc nào, vào thời điểm chúng tôi chọn và có thể thực hiện chỉ bằng một nút bấm”.

Hoạt động tấn công phá hoại này cũng có thể nhằm làm suy yếu khả năng tuyển dụng thành viên và làm xói mòn lòng tin vào ban lãnh đạo của Hezbollah cũng như khả năng bảo vệ các hoạt động và thành viên của nhóm.

Khi được hỏi tại sao Israel lại có thể tiến hành một cuộc tấn công như vậy, Kim Ghattas, nhà báo người Lebanon và là cây bút cộng tác cho tạp chí The Atlantic, nói rằng đó có thể là một nỗ lực “để khuất phục Hezbollah và làm rõ rằng việc gia tăng các cuộc tấn công của họ vào Israel sẽ phải đối mặt với bạo lực hơn nữa”.

Theo nhà báo Kim Ghattas, đó cũng có thể là “khúc dạo đầu cho một chiến dịch quy mô lớn của Israel chống lại Hezbollah ở Lebanon, vào thời điểm Hezbollah đang phải đối mặt với sự hỗn loạn sau cuộc tấn công giống như trong khoa học viễn tưởng này”.

Theo CNN

Mai Phương