Các cựu lãnh đạo BIDV tiếp tục hầu tòa

“Bộ ba” Trần Bắc Hà - Trần Lục Lang - Đoàn Ánh Sáng.

Cho vay trái quy định, gây thất thoát nghìn tỷ

Trong đại án này, Cơ quan tố tụng đã truy tố 12 bị can về các tội danh “vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng” và “lạm dụng tín nhiệm, chiếm đoạt tài sản”. Trong đó, đáng chú ý nhất là có hai cựu Phó Tổng giám đốc BIDV Trần Lục Lang và Đoàn Ánh Sáng. Trong vụ án này, ông Trần Bắc Hà được xác định là chủ mưu, cầm đầu về tội “vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng”. Tuy nhiên, trong năm 2019, ông Trần Bắc Hà đã tử vong vì bệnh hiểm nghèo nên Cơ quan tố tụng đã ra quyết định đình chỉ điều tra bị can đối với ông Hà.

Theo nội dung vụ án, trong khoảng thời gian từ năm 2011 đến 2016, lợi dụng chức trách được giao, ông Trần Bắc Hà (cựu Chủ tịch HĐQT BIDV) đã chỉ đạo cấp dưới tại BIDV và BIDV Chi nhánh Hà Tĩnh, BIDV Chi nhánh Hà Thành cho Công ty Bình Hà (công ty “sân sau” của ông Hà) và Công ty Trung Dũng vay trái quy định, gây thất thoát cho BIDV số tiền lên tới 1.664 tỷ đồng.

Cụ thể, Công ty Bình Hà là công ty mới thành lập, chưa có bất cứ hoạt động kinh tế phát sinh, thuộc doanh nghiệp chưa đủ điều kiện xếp hạng tín dụng theo tiêu chuẩn của BIDV, vốn tự có và tài sản bảo đảm không đủ điều kiện để cấp tín dụng theo chính sách tín dụng của BIDV, hồ sơ pháp lý của dự án chưa đầy đủ…

Mặc dù đã đánh giá và thẩm định dự án có 8 yếu tố rủi ro nhưng theo sự chỉ đạo của ông Trần Bắc Hà, BIDV đã thẩm định, đề xuất và phê duyệt cho Công ty Bình Hà vay vốn. Trong quá trình giải ngân, BIDV đã không kiểm soát dòng tiền có được sau kinh doanh, để các cổ đông Công ty Bình Hà sử dụng vốn vay không đúng mục đích, thông qua các nhà thầu chiếm đoạt và chiếm dụng tiền giải ngân của BIDV... Tổng dư nợ của Công ty Bình Hà tại BIDV không có khả năng thu hồi là hơn 799 tỷ đồng.

Cơ quan điều tra xác định, mặc dù thẩm định, đánh giá tình hình tài chính của Công ty Trung Dũng gặp khó khăn, chỉ tiêu tài chính phản ánh khả năng thanh toán chưa đảm bảo, tỷ lệ tài sản đảm bảo trên giá trị hạn mức tín dụng đề nghị được cấp chưa đáp ứng chính sách tín dụng của BIDV... nhưng tháng 8/2011, các bị can: Ngô Duy Chính (cựu Giám đốc BIDV Chi nhánh Hà Thành), Nguyễn Xuân Giáp (cựu Phó Giám đốc BIDV Chi nhánh Hà Thành), Trần Hồng Quang (cựu Trưởng phòng Khách hàng doanh nghiệp I BIDV Chi nhánh Hà Thành), Đặng Thanh Nam (cán bộ quản lý khách hàng BIDV Chi nhánh Hà Thành) vẫn thực hiện việc cấp hạn mức tín dụng ngắn hạn 700 tỷ đồng cho Công ty Trung Dũng.

Quá trình cho vay theo hạn mức, do áp lực từ sự chỉ đạo của ông Trần Bắc Hà, các bị can Ngô Duy Chính, Nguyễn Xuân Giáp, Trần Hồng Quang, Đặng Thanh Nam đã quyết định giải ngân cho Công ty Trung Dũng vay 26 khoản còn dư nợ, trong đó có 20 khoản giải ngân không đáp ứng đúng tỷ lệ tài sản đảm bảo khoản giải ngân cho vay để đảo nợ.

Cơ quan tố tụng cho rằng, các bị can đã không kiểm soát được tiền bán hàng của doanh nghiệp để thu nợ, không kiểm tra mục đích sử dụng vốn vay của Công ty Trung Dũng đối với các khoản giải ngân để mua phôi thép, dẫn đến dư nợ lớn. Hành vi vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng của các bị can trong việc cho Công ty Trung Dũng vay đã gây thiệt hại cho BIDV 865 tỷ đồng.

Hủy 2 quyết định của TAND quận Hoàn Kiếm

Ngày 16/7/2020, TAND TP Hà Nội đã ra quyết định trả hồ sơ vụ án này để điều tra bổ sung, làm rõ việc mua bán các khoản nợ của Công ty Trung Dũng giữa BIDV và Công ty TNHH MTV quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) cũng như quá trình VAMC và BIDV khởi kiện Công ty Trung Dũng tại TAND quận Hoàn Kiếm.

Sau khi điều tra bổ sung, Viện KSND Tối cao cho rằng, trong tháng 1/2017, BIDV đã có 2 đơn khởi kiện tại TAND quận Hoàn Kiếm yêu cầu Công ty Trung Dũng và những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trả toàn bộ dư nợ gốc, lãi phát sinh theo các Hợp đồng tín dụng tại BIDV.

TAND quận Hoàn Kiếm đã thụ lý 2 vụ án và quá trình giải quyết đã ra 2 quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự.

Về nội dung này, Viện KSND Tối cao xác định các bị can: Ngô Duy Chính, Nguyễn Xuân Giáp, Trần Hồng Quang, Đặng Thanh Nam, Đoàn Hồng Dũng (Cựu Giám đốc Công ty Trung Dũng) biết rõ hành vi của mình liên quan đến hoạt động tín dụng là vi phạm nhưng BIDV vẫn khởi kiện vụ án kinh doanh thương mại và thỏa thuận tại TAND quận Hoàn Kiếm nhằm che đậy và hợp thức hóa sai phạm.

TAND quận Hoàn Kiếm ra các quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự là vi phạm Điều 206 Bộ luật Tố tụng Hình sự.

Do đó, ngày 18/8/2020, Viện KSND cấp cao tại Hà Nội đã ban hành các Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm, kháng nghị toàn bộ Quyết định của TAND quận Hoàn Kiếm công nhận sự thỏa thuận của các đương sự nói trên, đồng thời đề nghị Ủy ban Thẩm phán TAND cấp cao tại Hà Nội xét xử giám đốc thẩm.

Ngày 28/8/2020, TAND cấp cao tại Hà Nội đã ban hành 2 quyết định giám đốc thẩm hủy 2 quyết định của TAND quận Hoàn Kiếm công nhận sự thỏa thuận của các đương sự về vụ án “tranh chấp hợp đồng tín dụng” giữa nguyên đơn là VAMC, BIDV với bị đơn là Công ty Trung Dũng và những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

Từ các căn cứ trên, Cơ quan tố tụng kết luận, đủ căn cứ xác định hành vi phạm tội của các bị can theo nội dung vụ án.

Đại Dương