Các gia tộc vũ trang trỗi dậy giữa những khoảng trống quyền lực ở Dải Gaza
Những gia tộc này hoạt động như những nhóm dân quân vũ trang, cướp bóc thực phẩm, nhà kho và nổ súng nhằm vào lực lượng Phong trào Hồi giáo Hamas để tranh giành quyền lực.
Các tay súng Hamas. Ảnh: IRNA/TTXVN
Theo tờ The Jerusalem Post, các gia tộc vũ trang đang tái khẳng định mình ở Dải Gaza, thách thức quyền lực của Hamas, đặc biệt là ở những khu vực mà Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đang tiến hành các hoạt động quân sự và giành quyền kiểm soát từ tay Hamas.
Tiết lộ cho trang web Al Hadath của Saudi Arabia ngày 1/6, các quan chức cấp cao của IDF nói rằng Hamas đã mất quyền kiểm soát an ninh đối với Dải Gaza. Thay vào đó, các băng nhóm vũ trang xuất thân từ các gia tộc nhỏ lẻ đang dần xuất hiện, chiếm đoạt viện trợ, cướp bóc nhà cửa và khủng bố người dân.
Theo một sĩ quan cấp cao của IDF, sức ảnh hưởng của những gia tộc này đã có từ trước cuộc xung đột hiện tại, bắt nguồn từ các mạng lưới buôn lậu lâu đời buôn bán vũ khí, ma túy, thuốc lá và hàng điện tử từ Ai Cập và Israel. Trong nhiều năm, Hamas cũng đã có quan hệ hợp tác đối với một số gia tộc.
Tuy nhiên, kể từ khi IDF tiến hành các chiến dịch trên bộ và chia cắt Gaza nhằm đáp trả vụ đột kích xuyên biên giới của Hamas ngày 7/10/2023, quyền kiểm soát của Hamas ngày một suy yếu. Sau thông báo ngừng bắn, lực lượng Hamas đã triển khai các đoàn xe đến cả phía Bắc và phía Nam, nhằm mục đích tái khẳng định quyền kiểm soát. Để dập tật các gia tộc nổi dậy, lực lượng Hamas đã tiến hành các biện pháp bắt giữ, tra tấn hoặc thậm chí là tiêu diệt.
Một trong những gia tộc hàng đầu là Abu Shabab, do Yasser Abu Shabab của gia tộc Tarabin lãnh đạo. Sau khi bị đuổi khỏi Rafah, gia tộc này đã hoạt động tích cực ở phía Bắc và phía Nam. Các báo cáo của Palestine chỉ ra nhóm này vừa bảo vệ các đoàn xe cứu trợ nhân đạo vừa cướp bóc chúng. Hamas cáo buộc gia tộc này hợp tác với Israel.
Một gia tộc khác không kém phần ảnh hưởng là gia tộc Dughmush - còn được gọi là Dajmash - đến từ Tel al-Hawa và al-Sabra ở Thành phố Gaza. Gia tộc này trước đây đã tham gia vào vụ bắt cóc Gilad Shalit - cựu quân nhân MIA của IDF và có lịch sử xung đột bạo lực với Hamas. Thủ lĩnh của gia tộc này đã bị giết vào năm ngoái trong bối cảnh có cáo buộc liên quan đến Israel.
Các nguồn tin an ninh cho biết hầu hết các gia tộc này đều có động cơ là tham vọng quyền lực và vị thế giàu có. Họ đang lợi dụng vị thế suy yếu của Hamas để mở rộng ảnh hưởng của mình.
Một số gia tộc khác còn hoạt động bao gồm gia tộc Abu Tir, hoạt động ở Khan Yunis và chuyên buôn lậu từ Sinai; gia tộc Al Kashk, có trụ sở tại Thành phố Gaza và có mối quan hệ chặt chẽ với các trung tâm chính quyền địa phương; gia tộc Abu Risha, hoạt động ở Rafah và duy trì quan hệ với các nhóm Salafi; gia tộc Shawish, một nhóm tương đối nhỏ nhưng hoạt động tích cực ở Gaza; và gia tộc Baraka, có liên kết với Fatah và hoạt động chủ yếu ở Thành phố Gaza.
Các cựu quan chức an ninh cảnh báo chừng nào các gia tộc này còn được trang bị vũ khí, chúng sẽ gây ra mối đe dọa cho quyền lực của Hamas. "Không có khoảng trống nào ở Gaza", một quan chức cho biết.
"Nếu các tay súng Hamas không có mặt, các gia tộc sẽ tự tìm cách áp đặt trật tự của riêng họ. Nếu lệnh ngừng bắn đạt được, Hamas sẽ phải đối mặt với vấn đề muôn thuở này. Nếu không, các nhóm sẽ chỉ ngày càng mạnh hơn. Chúng không chờ đợi bất kỳ ai", vị quan chức nhận định.
Hiện những nỗ lực đạt được lệnh ngừng bắn tại Dải Gaza có nguy cơ tiếp tục rơi vào bế tắc, trong bối cảnh Mỹ bác bỏ phản hồi mới nhất của phong trào Hamas đối với đề xuất do Washington đưa ra.
Phong trào Hồi giáo Hamas đã nhất trí có điều kiện với kế hoạch ngừng bắn do Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Donald Trump về Trung Đông Steve Witkoff trình bày. Tuy nhiên, Hamas tiếp tục nhấn mạnh các yêu cầu cốt lõi gồm chấm dứt hoàn toàn xung đột và rút toàn bộ lực lượng Israel khỏi Gaza - những điều kiện mà phía Israel nhiều lần bác bỏ.
